مکاشفه ای در قاره سبز (قسمت نخست)
سفر به اروپا از دوران کودکی رویای من بود. همواره دوست داشتم گام به جایی بگذارم که علاوه بر پیشینه تمدن و پیشرفت، آثاری ارزنده از هنر و معماری را نیز به چشم ببینم. هیچ گاه علاقه ای به سواحل آفتابی، مکان های بسیار شلوغ، تفریح های لوکس و مراکز خرید نداشتم و قدم زدن در خیابانی تاریخی، موزه ای خلوت و طبیعتی ساکت در دل یک هوای ابری را تلفیق هم زمان آرامش، تجدید قوا و حال خوب می دانستم. بدیهی است که قلب تاریخی اروپا بسیار به آن چه می خواستم، نزدیک بود و آن چه در ذهن ترسیم می کردم، نیز از دل تصاویری از اروپا بود.
پس از سال ها انتظار برای خرید خدمت سربازی، سال های دیگری صبر برای مرتب شدن اوضاع مالی و سپری شدن قریب به دوسال زمان همه گیری ویروس کرونا، بالاخره در اواخر دهه چهارم زندگی نوبت به آن رسید که به سراغ رویای سفر اروپا بروم. ابتدای سال 1401 سفر کوتاه خانوادگی به استانبول داشتیم تا صفحات پاسپورت مان از سفیدی مطلق فاصله بگیرد اما این را می دانستم که برای دریافت ویزای شنگن، بر سابقه سفر نمی توان حسابی ویژه باز کرد. به این ترتیب وارد دورانی شدم که ماه ها به طول انجامید تا به دقت تمامی مسیرها برای دریافت ویزا را بررسی کنم و در نهایت بتوانم بهینه ترین راه را انتخاب کنم.
با توجه به این که بسیاری خواهان اطلاعات جزئی تر از مسیرهای دریافت ویزای شنگن هستند، در این جا خلاصه ای از اطلاعاتی که جمع آوری کردم، را ذکر می کنم که امیدوارم به کار خوانندگان محترم بیاید. سپس به شرح تجربیات و رخدادهای سفر می پردازم.
چگونه ویزا شویم؟
این پرسش پاسخ مشخصی ندارد. هر کس زمانی را برای تحقیق درباره دریافت ویزاهای به اصطلاح سخت صرف کرده باشد، متوجه می شود که مسیر و رویه کاملا مشخصی برای این کار وجود ندارد. دریافت ویزا به دو عامل بستگی دارد: در درجه نخست این که مدارک مورد نیاز را به طور کامل و صادقانه ارائه دهید اما نکته دوم و مهم تر این است که «شانس» داشته باشید و افسر سفارت در میان انبوه درخواست ها، شما را شایسته دریافت ویزا تشخیص دهد. در این بین حتی قوی ترین مدارک نیز ممکن است به ویزا منتهی نشود چون به عنوان مثال: جنگ یا تحولی سیاسی، روند صدور ویزا را کاملا متوقف کند یا افسر به موردی جزئی استناد کند و شخص با سابقه سفر عالی و مدارک قوی را نیز رد کند.
مطابق بررسی های من، هم اکنون چهار مسیر برای اولین اقدام دریافت ویزای شنگن وجود دارد که افراد بر اساس امکانات و درجه ریسکی که می پذیرند، می توانند یکی از این مسیرها را انتخاب کنند:
الف) خرید تور از آژانس های ممتاز و باسابقه: این روش بالاترین شانس دریافت ویزا را دارد اما در نظر بگیرید که بالاترین هزینه را نیز به شما تحمیل می کند. سفارت به نام این آژانس ها و اعتبار کارگزارشان که برگزارکننده تور در مقصد است، بیش از هر نکته دیگری تکیه می کند و بنابراین احتمال دریافت ویزا در بالاترین سطح است. این دسته از آژانس ها به طور معمول قبل از مرحله رفتن به سفارت، مدارک شخص را بررسی می کنند و در صورتی که شانس اخذ ویزا را پایین تشخیص دهند، از فروش تور یا بسته سفر خوددداری می کنند. به طور معمول به سبب محدودیت تعدادی صدور ویزا از سوی سفارت خانه ها، آژانس های معتبر برای تورهای اروپایی خود را تبلیغ نمی کنند و برای فروش تور اروپا نیز امتیاز خاصی به مسافران نمی دهند.
در نظر بگیرید این روش عموما بسیار گران است و با خدمات نسبتا پایین تور همراه است (به فرض، وعده های غذایی تور تنها صبحانه است و بعضا تنها شامل یک گشت شهری می شود. پرداخت ورودی اماکن دیدنی و موزه ها بر عهده شخص است و همچنین بسیاری از گشت های دیگر تنها به صورت آپشنال و خارج از برنامه تور ارائه می شود. البته برخی آژانس ها با دریافت هزینه های بالاتر، خدمات بهتری را نیز برای تور تعریف می کنند)
ب) خرید تور از آژانس های با اعتبار کمتر: علاوه بر چند آژانس باسابقه، ده ها آژانس با سابقه کمتر، حوزه فعالیت محدودتر و بعضا تازه تاسیس نیز خدمات تور اروپا را ارائه می کنند. بدیهی است تورهایی با قیمت بهتر در این بین وجود دارد اما شانس دریافت ویزای شنگن را نیز باید پایین تر فرض کرد. سخت گیری این آژانس ها برای عقد قرارداد فروش تور پایین تر است. بسته های تور این آژانس ها عموما شامل تورهای 4 یا 5 روزه و تنها برای یک شهر اروپایی مثل تور فرانسه است. این آژانس ها به طور معمول در فضای مجازی و رسانه های دیگر فعال ترند و سعی دارند برای فروش تور تبلیغ کنند که به نظر می رسد سیاستی برای دریافت کار بیشتر و بالا بردن اعتبارشان نزد سفارت خانه هاست. خرید یک تور از این آژانس ها بعضا بین 30 تا 40 درصد ارزان تر از آژانس های دسته اول تمام می شود.
ج) اقدام دریافت ویزا از طریق آژانس ها یا موسسات گردشگری و مهاجرتی: در این روش، شما تمایلی به خرید تور ندارید و می خواهید از بزرگترین امکان ویزای شنگن که سفر بدون محدودیت به 26 کشور اروپایی عضو پیمان شنگن است، استفاده کنید. مشکل این جاست که با توجه به محدودیت های صدور ویزا و سختی مسیر، آژانس ها تمایل دارند بالاترین بهره برداری مالی را از ارائه خدمات اخذ ویرا داشته باشند بنابراین تقریبا تمامی آژانس های ممتاز و بسیاری از آژانس های با اعتبار کمتر تنها در قالب فروش تور، این خدمت را به شما ارائه می دهند. در این جا، تعداد کمی گزینه دریافت ویزا بدون خرید تور، را نیز به مشتریان می دهند که غالبا می باید در پوشش ارائه مدارک فروش تور به سفارت یا ارائه برنامه سفر، باشد و دعوت نامه توریستی یا تجاری نیز از سوی آژانس تامین شود.
هزینه این روش بعضا یک سوم هزینه تور آژانس های ممتاز و نصف هزینه تور دیگر آژانس ها است و مسافر دست بازی برای تنظیم برنامه سفر خود دارد. در نظر بگیرید در این روش می باید یک بار برای اخذ ویزا کرد و پس از ویزا شدن، برای هزینه های دیگر مانند بلیط هواپیما رفت و برگشت، هتل و ... جداگانه اقدام کرد اما این فرصت وجود دارد با قیمت هایی بسیار بهتر، سفری پربارتر را برنامه ریزی کرد. شانس دریافت ویزا اما پایین تر از روش های قبل است. یافتن آژانس ها یا موسسات معتبری که برای مسافر بدون سابقه سفر اروپا، اقدام به دریافت ویزای شنگن کنند، نیز به واقع دشوار است.
(سفارت آلمان به سختی ویزای گردشگری صادر می کند. تورهای گردشگری ترکیبی اروپا که از طریق تور آلمان از کشور آلمان نیز بازدید می کنند، ویزا را از سفارت خانه هایی چون فرانسه، ایتالیا و اسپانیا دریافت می کنند)
د) اقدام شخصی برای دریافت ویزا: این روش هزینه اولیه خرید بسته های آژانس ها را ندارد اما برای فرد بدون سابقه سفر اروپا، پایین ترین احتمال دریافت ویزا را به همراه دارد.
خبر بد این است که به دلیل عدم بازگشت بخش قابل توجهی از دارندگان ویزای شنگن به کشور در سال های اخیر، سفارت های اروپایی بدون وجود دعوت نامه معتبر توریستی از سوی کارگزار یا دعوت نامه تجاری از یک نهاد معتبر، به سختی ویزا صادر می کنند که این دشواری را حتی افراد با سابقه چندین سفر به اروپا نیز حس کرده اند. دعوت نامه اشخاص، مدرک چندان معتبری برای سفارت ها محسوب نمی شود.
در نظر بگیرید کارگزار برگزارکننده تور در اروپا حاضر است دعوت نامه را با سه شرط صادر کند: وجود حداقلی از شرایط که شخص توان دریافت ویزا را داشته باشد، دریافت هزینه اولیه تور یا بسته سفر و ضمانت نامه بازگشت از سفر. شرط سوم از دیگر شروط مهم تر است و در حقیقت، کلید اصلی اطمینان از بازگشت فرد به کشور محسوب می شود. سفارت ها در صورتی که پس از صدور ویزا، مدارکی دال بر برگشت فرد از سفر را دریافت نکنند، علاوه بر مطالبه خسارت از کارگزار، نام آژانس و کارگزار را نیز به لیست سیاه خود می فرستند که خروج از لیست با صرف هزینه و زمان زیادی همراه است.
بنابراین راز نیاز به وجود دعوت نامه معتبر مشخص می شود چون سفارت ها برای کاهش ریسک پناهندگی غیرقانونی افراد در کشورشان، واسطه ای همچون کارگزار را لازم می دانند تا این واسطه، افراد کم ریسک تر را برای دریافت ویزا معرفی کند و مرجعی برای مطالبه خسارت احتمالی در آینده باشد.
خبر خوب و بسیار مهم اما این است شما می توانید از این روش کم هزینه تر استفاده کنید و با دعوت نامه دوست یا اقوام نیز، شانس دریافت ویزا را آزمایش کنید. نکته ای که در ذهن بسیاری از افراد شکل گرفته و به نظر نادرست است، این است که ریجکت شدن درخواست ویزا باعث ایجاد تبعاتی چون بسته شدن پرونده فرد برای اقدام های آتی و ایجاد نمره منفی برای وی می شود اما در بررسی های من که چندین آژانس نیز آن را تایید کردند، اتفاقی تحت عنوان «ریجکتی» وجود ندارد و ویزا نشدن تنها به معنای «رفیوزی» است که تبعات خاصی ندارد و شما می توانید حتی چند روز بعد نیز برای دریافت ویزای دوباره اقدام کنید. البته در صورت رفیوزی بهتر است هم برای تقویت مدارک تان اقدام کنید و هم این بار به سراغ یک آژانس معتبر بروید.
نکات دیگری نیز که برای دریافت ویزا شنگن مهم به نظر می رسد:
1- اگر بار اول است که قصد اقدام برای دریافت ویزای شنگن را دارید، زمان مناسبی برای تحقیق در مورد پیشنهادهای آژانس ها و شرایط مالی شان و همچنین، تامین و تقویت مدارک شخصی تان صرف کنید. سعی کنید این زمان بسیار طولانی نشود چون گاهی اوقات شرایط بنیادی دریافت ویزا دگرگون می شود یا مدارک مورد نیاز اخذ ویزا تغییر می کند.
2- در مجموع بهتر است با موجودی نقد مناسب برای این کار اقدام کنید چون هم تامین مدارک، هم تامین هزینه های ابتدایی سفر و هم هزینه های گشت و گذار در اروپا قابل توجه است و به طور معمول، صرفه جویی هایی که در ذهن برنامه ریزی می کنید، چندان در عالم واقع درست از آب در نمی آیند.
3- به نکته بسیار مهمی که در مورد ریجکتی گفته شد، دقت کنید و ترسی از اقدام شخصی برای دریافت ویزا نداشته باشید اما کاملا برای این که به نتیجه نرسید، آماده باشید. اگر امکانات مالی تان مناسب است، در خرید تور از آژانس معتبر درنگ نکنید و دقت کنید می توانید در دل همان برنامه تور برنامه ریزی شده نیز مسافرت های دیگری به اماکن یا شهرهای خارج از برنامه، داشته باشید.
4- تقریبا کسی وجود ندارد که مسیر اخذ ویزای شنگن را به دقت بداند. به نظر می رسد نقش سلیقه مسئولان سفارت نیز در صدور ویزا جدی است. کشورهایی که بر درآمد گردشگری در اقتصاد خود حساب ویژه باز کرده اند، بیشترین ویزای شنگن را برای ایرانی ها صادر می کنند و تقریبا تنها دغدغه شان این است که مسافر از سفر به کشور خود بازگردد. مدارک مورد درخواست شان در چارچوب ایجاد این اطمینان است.
به نظر می رسد در سال های اخیر و بر اساس تجربه های این سفارت ها، از ارزش دارایی های ثابت فرد به خصوص املاک در مدارک کاسته شده و بر وزن مدارک شغلی، تمکن مالی و ارزش دعوت نامه افزوده شده باشد. تمکن مالی و دعوت نامه اما مهمترین مدارک هستند. دعوت نامه در حقیقت ضمانت فرد برای بازگشت را تضمین می کند و تمکن مالی این اطمینان را می دهد که فرد توانایی تامین هزینه های خود در سفر را دارد و شرایط مالی اش به گونه ای است که حداقل از مسیر پناهندگی به دنبال مهاجرت نیست.
5- گویا به دلیل برخی تقلب ها که در مسیر ترجمه مدارک اتفاق افتاده، سفارت خانه ها تنها مدارک را از مسیر دارالترجمه های منتخب خود می پذیرند. این موضوع قطعی است و عدم رعایت آن، رد درخواست ویزا را موجب می شود. در صورتی که اقدام شخصی برای دریافت ویزا می کنید، حتما لیست این دارالترجمه های منتخب را از سفارت مربوطه استعلام کنید. ضمن آن که توجه کنید در یک سال اخیر، برای دارالترجمه های منتخب صف انتظار جدی تشکیل شده و هزینه های ترجمه نیز افزایش قابل توجهی یافته است.
6- برای دریافت تمکن مالی از بانک، نیاز است به چند نکته دقت کنید: برخی سفارت خانه ها گواهی تمکن مالی را برای گردش سه ماه اخیر حساب های تان درخواست می کنند و برخی دیگر برای شش ماه. دقت کنید در این مدت باید گردش مالی مناسبی در حساب منتخب تان وجود داشته باشد و موجودی حساب در روز آخر، عددی باشد که به طور معمول در مدارک درخواست شده است. (مثلا 250 یا 300 یا 400 میلیون تومان برای هر فرد) گردش پول در حساب به نوعی این اطمینان را ایجاد می کند که شما کسب و کاری در کشورتان دارید و احتمال بازگشت تان پس از سفر به کشور بالا است.
ضمن آن که نباید به یکباره پول هنگفتی را وارد حساب تان کنید و بهتر است به آرامی و طی هفته ها موجودی حساب را افزایش دهید. نکته بسیار مهم دیگر این است که نباید پس از دریافت گواهی تمکن از بانک، به یکباره حساب را خالی کنید چون سفارت صحت گردش حساب را استعلام می کند و در صورت نبود یا افت جدی موجودی، به فرد مشکوک می شود. دقت کنید اگر حساب بلندمدتی دارید، مدارک آن را برای تمکن مالی ارائه دهید اما حساب دیگر پرگردش را نیز ارائه کنید.
دقت کنید مدارکی چون صورت سبد سهام شما در بورس نیز می تواند برای تمکن مالی مورد استناد باشد که بنده به سبب فعالیت در این بازار، این مدرک را به صورت الکترونیکی برای خودم و همسرم دریافت کردم و به سفارت ارائه دادم.
7- ضمانت بازگشت از سفر در حقیقت بزرگترین نقش را در دریافت ویزا دارد. کارگزاران برگزار کننده تور حتما این مورد را از شما درخواست خواهند کرد که البته دریافت ضمانت به طور معمول به پس از اخذ ویزا منوط می شود. دقت کنید کارگزار می تواند حتی پس از دریافت ویزا و در صورتی که شخص از ارائه ضمانت خودداری کند، از سفارت بخواهد که ویزای فرد را باطل کند چون در هر صورت، تبعات بعدی بر عهده اوست. این مورد مهمترین علتی است که اقدام شخصی برای دریافت ویزا را با چالش روبرو می کند هرچند مطابق توضیحی که داده شد، غیرممکن نمی کند.
در زمان عقد قرارداد خرید تور یا ارائه بسته اخذ ویزا، آژانس حتما مبلغ ضمانت نامه را به شما خواهد گفت که مبلغ آن برای افراد مجرد یا با سن پایین و یا با مدارک شغلی ضعیف، بالاتر است. وجود سابقه سفرهای گذشته به اروپا نیز در تعیین عدد ضمانت از سوی آژانس تاثیرگذار است. دقت کنید به طور معمول آژانس ها رقمی بین 2 تا 5 برابر میزان خسارت احتمالی عدم بازگشت فرد از سفر را مطالبه می کنند که با نرخ های حدود 50 هزار تومانی دلار و یورو در سال 1402، این رقم بین 500 تا 1.5 میلیارد تومان برای هر فرد است. در صورت سفر به شکل خانوادگی، احتمال می رود برای هر فرد از خانواده، به طور متوسط ضمانت کمتری خواسته شود.
آژانس ها به طور معمول، ضمانت نامه را به شکل پول نقد یا ضمانت بانکی درخواست می کنند اما اشکال دیگری چون چک بانکی از سوی شخص غیر یا دریافت مستقیم سند ملکی نیز از سوی برخی از آن ها، قابل قبول عنوان می شود. بانک ضمانت با سپردن صد درصدی پول نقد را ظرف 24 تا 48 ساعت صادر می کند اما ضمانت بر روی سند ملک شاید 30 تا 40 روز زمان ببرد. ضمانت ملکی می تواند یک بار روند کارشناسی و ثبت دفترخانه را طی کند اما بارها از سوی فرد برای سفرهای مختلف در طول سال ها استفاده شود. این نوع ضمانت نامه هزینه ای حدود یک درصد قیمت ملک مورد کارشناسی را دارد.
اما سفر
پس از بررسی های چند ماهه، مسیر سومی که برای اخد ویزای شنگن شرح دادم، را انتخاب کردم. در حقیقت کارشناس فروش تور یکی از آژانس های کمتر شناخته شده، عنوان کرد می تواند مدارک ما را در قالب یک تور به سفارت خانه ارائه دهد و در صورت ویزا شدن، سایر برنامه های سفر را مطابق دلخواه ما تنظیم کند. ایشان بهترین سفارت خانه برای اخذ شنگن را سفارت فرانسه عنوان کرد. راهنمایی های ایشان در حقیقت همان گوهر کمیابی بود که در تماس با ده ها آژانس دیگر نیافته بودم چون دیگران به طور معمول صرفا سعی بر فروش تور داشتند و اخذ جداگانه ویزا را ممکن نمی دانستند.
در نهایت و پس از اخذ اطلاعات بیشتر، با آژانس مذکور قراردادی را به امضاء رساندم که در ازای دریافت 450 یورو برای هر نفر، روند دریافت ویزای ما را انجام می دادند. به دلیل آن که می خواستم در شهریورماه 1402 عازم سفر باشیم، درخواست تعیین وقت سفارت برای نیمه دوم مردادماه را داشتم که در نهایت آخرین روز این ماه، زمان حضور در مرکز «ویزا سنتر» میدان هروی تعیین شد. شرکت مستقر در ویزا سنتر نمایندگی VFS GLOBAL را در اختیار دارد که طرف قرارداد سفارت های مختلف از جمله سفارت فرانسه است.
اضطراب روزهای منتهی به حضور در این مرکز با توجه به این که تجربه حضور در سفارت ها را نداشته ام، فوق العاده بالا بود چون سعی می کردم تمامی مدارک کامل باشد و به نکاتی که از مسیرهای گوناگون دریافت کرده بودم، عمل کنم. حضور همسر و پسر کوچک ام نیز تا حدی بر اضطرابم می افزود. روز حضور در مرکز، روزی نسبتا شلوغ بود و به دلیل این که در ساعات بعداز ظهر بود، با افزایش هزینه ورودی سفارت همراه شد (40 یورو به ازای هر فرد علاوه بر هزینه های مرسوم که هزینه مجموع ما سه نفر برای ورودی را به 440 یورو رساند)
غافلگیری دیگری نیز که در مرکز ویزاسنتر تجربه کردیم، اعلام روند حداقل یک ماهه بررسی مدارک توسط سفارت بود در حالی که پیش از آن به ما اعلام شده بود، این روند بین 10 تا 12 روز زمان می برد. در نهایت، پس از 35 روز و در نخستین روزهای مهرماه، ویزای خانواده سه نفره مان پست شد که با توجه به شروع فصل مدارس و برای جلوگیری از نزدیکی به فصل سرما، به سرعت برنامه خود برای سفر را تنظیم کردیم و از 19 مهرماه سفری ماجرجویانه و هشت روزه را به اروپا آغاز کردیم.
سفر ما به چهار شهر پاریس، زوریخ، مونیخ و وین بود به گونه ای که برای هر شهر تنها یک روز زمان کامل گشت را در نظر داشتیم و یک روز دیگر به مسافرت بین شهری اختصاص داشت. سعی کردیم زمان را به گونه ای تنظیم کنیم که بتوان از اکثر نقاط دیدنی این چهار شهر بازدید کرد. با توجه به آن که اغلب اوقات گشت و گذار در این سفر به بازدید از مشهورترین مکان های تاریخی و دیدنی سپری شد که ذکر آن ممکن است تکراری و ملال آور باشد، سعی دارم به مهمترین نکات سفر و تجربیات خود اشاره کنم تا خوانندگان گرامی بتوانند تصویر بهتری از سفر به اروپا به دست آورند.
1- نقطه اول تنظیم برنامه سفر، خرید بلیط رفت و برگشت هواپیما بود. چند برنامه سفر مختلف به همراه تاریخ رفت و برگشت را به کارشناس آژانس مسافرتی ارائه دادم تا بهترین قیمت بلیط هواپیما را استخراج کند. (گفتنی است آژانس دریافت کننده ویزا، اجبار خرید بلیط رفت و برگشت را نیز در قرارداد ذکر کرده بود) ایشان بهترین قیمت بلیط را به مبلغ حدودی 27 میلیون تومان (حدود 550 یورو برای هر نفر) برای رفت به شهر پاریس و بازگشت از شهر وین از سوی هواپیمایی قطر اعلام کرد. قیمت بلیط کودک 3 میلیون تومان ارزان تر بود. با خرید این بلیط، وارد مرحله بعد برنامه ریزی سفر شدم.
نکاتی که باید توجه داشت، این است که نزدیک ترین مسیرهای پروازی به اروپا از سوی ایران ایر و شرکت های مجموعه ترکیش ایرلاین ارائه می شود که به طور معمول بهترین قیمت بلیط از سوی ایران ایر نیست و در رزرو پرواز از ترکیش باید به این نکته توجه داشت که هزینه حمل بار احتمالا به صورت جداگانه پیشنهاد می شود که برخلاف قیمت جذاب اولیه، مجموع هزینه را به عددی بالاتر می رساند. هواپیمایی قطر نیز به طور معمول قیمت هایی بهتر از امارات ارائه می دهد اما خدماتی مطلوب و بعضا لوکس دارد.
در زمان رزرو بلیط برای اروپا سعی کنید علاوه بر تلاش شخصی، از آژانس ها نیز قیمت ها را استعلام کنید چون تجربه شخصی من نشان می داد قیمت آژانس ها بهتر است.
2- برخلاف قیمت بلیط هواپیما اما قیمت های پیشنهادی رزرو هتل از سوی آژانس به هیچ عنوان به صرفه نبود. تفاوت قیمت میان آن چه سایت هایی چون booking پیشنهاد می کردند و قیمت های آژانس های داخلی، بعضا 50 تا 100 درصد فرق داشت. این موضوع برای یکی دو روز مرا به فکر فرو برد که از مسیر تهیه کارت اعتباری و حضور مستقیم در هتل ها، اقدام به رزرو کنم اما به دلیل احساس اضطراب ناشی از بر هم خوردن برنامه سفر و وقت کمی که برای انجام سفر در نظر گرفته بودم، به قیمت های آژانس تن دادم و هشت شب اقامت در 4 هتل شهرهای مذکور را رزرو کردم.
برای رزرو هتل مناسب اقامت خانواده، شما مواردی چون نزدیکی محل آن به اماکن دیدنی شهرها، خدمات نسبتا مناسب و مالیات پایین که حضوری دریافت می شود، را باید در نظر بگیرید و ضمن آن که قیمت های نجومی که بر مبنای قدرت خرید ما ایرانیان دارد، دست شما را برای رزرو بسیاری از هتل های خوب چهار و پنج ستاره می بندد. برای برنامه سفر ما، هتل های شهر پاریس گران و هتل ها در آلمان و اتریش با قیمت هایی به مراتب مناسب تر در دسترس بود. در رزرو هتل علاوه بر قیمت، پاکیزگی هتل ها که عاملی قابل استعلام در سایت های رزرو معتبر بین المللی است، را مدنظر داشتم.
3- مرحله سوم کار، رزرو بلیط قطار برای جابجایی بین شهرها بود. برای این کار به نمایندگی قطارهای اروپا در ایران که یکی از مشهورترین آژانس های مسافرتی است، مراجعه کردم. برای جابجایی میان پاریس به زوریخ و همچنین زوریخ به مونیخ، بلیط قطار خریدم اما به دلیل عدم وجود بلیط برای تاریخ مسافرت اعلامی ما از مونیخ به وین، برای این فاصله بلیط اتوبوس تهیه کردم. قیمت بلیط اتوبوس به مراتب بهتر از قیمت قطار بود و پس از انجام سفر متوجه شدم کیفیت حتی بهتری دارد.
قطارها برخلاف هواپیما، برنامه ریزی مشخصی برای بار مسافر ندارند و به سادگی ممکن است پس از سوار شدن متوجه شوید چمدان های تان را می باید در کنار دست خود با مشقت فراوان برای چند ساعت سفر نگاه دارید! این اتفاق برای ما در مسیر زوریخ به مونیخ افتاد. اما چمدان های مسافران به راحتی در بخش بار اتوبوس جا شد. اتوبوس های اروپا دستشویی نسبتا مناسبی دارند که البته در اتوبوس به مقصد وین، آب مخزن دستشویی تمام شده بود و از این نظر، کار با سختی همراه بود! در نظر بگیرید که زمان مسافرت با اتوبوس طولانی تر است اما هزینه آن به شدت به صرفه تر است. اتوبوس ما یک بار در طول مسیر توقفی چند دقیقه ای داشت.
پیشنهاد می کنم برای جابجایی بین شهرها در اروپا، گزینه اجاره خودرو را نیز بررسی کنید. به نظر می رسد مزایایی چون امکان برنامه ریزی برای بازدید از شهرهای بیشتر را خواهید داشت اما برای برآورد هزینه های اجاره و مقایسه آن با هزینه های جابجایی با وسایل حمل و نقل عمومی، می باید هزینه های نسبتا بالای پارکینگ، بنزین و عوارض جاده ای را نیز به درستی برآورد کنید.
4- اکثر هزینه های سفر اما در جابجایی ها و اقامت ها صرف می شود و هزینه خورد و خوراک و بازدید از اماکن دیدنی بسیار به صرفه است. در سفر ما، حدود 10 درصد هزینه سفر به غذا و بازدیدها اختصاص یافت. شما می توانید با قیمت هایی حدود دو تا سه برابر قیمت های ایران، غذا بخرید یا به رستوران های معمولی بروید و بلیط موزه ها و اماکن دیدنی نیز اعدادی بین 10 تا 40 یورو برای هر نفر است. بلیط بازدید برای کودکان نیز بعضا رایگان است.
من برای سفرمان، بازدید از «خانه شکلات لینت» در زوریخ، موزه شرکت خودروسازی «بی ام دبلیو» در مونیخ و موزه «تاریخ طبیعی» در وین را برنامه ریزی کرده بودم و برای تور پاریس، تنها گذر از دل بخش تاریخی شهر و بازدید نمای بیرونی چندین اثر مهم تاریخی را در نظر داشتم. برای غذا ضمن در نظر گرفتن اصل کلیدی استفاده حداکثری از صبحانه هتل! (البته بدون خارج کردن خوراکی از سالن غذاخوری)، خرید نان و شیرینی از مغازه های نانوایی (bakery) و کافه ها را در نظر داشتم و در مونیخ و وین نیز از رستوران های هتل و سطح شهر استفاده کردم. مواد خوراکی مانند آجیل و کنسرو ماهی که به همراه برده بودیم، چندان مورد استفاده قرار نگرفت.
پیاده روی 10 دقیقه ای از ایستگاه قطار تا محل موزه، لذت دیدار هم زمان مناظر خانه های سوییسی و دریاچه زوریخ را به دنبال داشت که بی شک خاطره انگیزترین تصویرمان از این سفر شد.
روبروی این ساختمان، ساختمان مرکزی شرکت و مجموعه موزه قرار داشت که متاسفانه در روز مراجعه ما، موزه تعطیل بود.
این مجموعه با ده ها سالن، زمان زیادی برای بازدید می طلبید. اتریشی ها که زمانی نیروی دریایی بسیار قدرتمندی داشتند، فرصت جمع آوری بدیع ترین آثار طبیعی از سراسر جهان را از دست نداده بودند.
5- خرید سوغاتی در چنین سفری تفاوتی بسیار با خرید سوغاتی از کشوری چون ترکیه دارد. در صورتی که بخواهید لباس با قیمت مناسب را در شهرهای گران اروپایی بیابید، نیاز به زمان جدی دارید که ما چنین وقتی را در اختیار نداشتیم. از سوی دیگر، آن چه از سوی اروپایی ها به عنوان هدیه یا سوغات پیشنهاد می شود، برای ما ایرانی ها چندان مناسب نیست چون به هر ترتیب، ما عادت داریم ارزش پولی هدیه ای که می گیریم را نیز در نظر بگیریم. بنابراین اقلامی چون کارت پستال یا مگنت های یخچالی، چنان مناسب سوغاتی به نظرمان نمی رسند در حالی که اکثر کیوسک ها و مغازه های فروش این اقلام، پیشنهادهای بهتری برای ارائه ندارند.
در این شرایط، خرید شکلات یک گزینه مناسب بود که از آن استفاده ای حداکثری کردیم. در موارد دیگر نیز اقلامی چون زیرلیوانی، جاسوییچی، فندک، زیورآلات بدلی و اقلامی از این دست که با تصاویر نمادهای تاریخی شهرها را دارد، برای سوغاتی مناسب بودند که خریداری کردیم. اشکال کار این بود که برنامه ریزی قبلی برای خرید سوغات نداشتیم و بنابراین از فرصت گرانبهای پاریس که اولین شهر مسافرت مان بود، استفاده چندانی نکردیم. پاریس علاوه بر انبوهی از کافه ها، رستوران ها و مغازه های فروش اغذیه، کیوسک های فروش اقلام یادگاری نیز داشت که در مسافرت به شهرهای بعد متوجه شدیم قیمت های بهتری نیز داشتند.
بازدید از ورزشگاه «آلیانس آرنا» (که ورزشگاه اختصاصی باشگاه بایرن مونیخ است) نیز به کمکم آمد چون توانستم سوغاتی های بسیاری (به خصوص لوازم التحریر برای دوستان پسرم) با آرم باشگاه خریداری کنم. در بازدید از نمایشگاه بی ام دبلیو و موزه تاریخ طبیعی وین نیز فروشگاه هایی وجود داشت که خریدهای جذابی نیز از آن ها داشتم.
پیاده روی در هوای نسبتا سرد میان ایستگاه مترو تا ورزشگاه، انسان را به یاد حضور در محوطه باز ورزشگاه آزادی می انداخت!
6- پیشنهاد می کنم برنامه بازدید از اماکن دیدنی یا موزه ها را به طور مفصل در برنامه داشته باشید چون هزینه بلیط اکثر آن ها عددی نسبتا پایین است. در حقیقت، قیمت بلیطها بعضا از بلیط یک روزه حمل و نقل شهری نیز ارزان تر بود. برخی اماکن بسیار مشهور با صف طولانی بازدیدکنندگان در زمان ورود روبرو هستند که خرید اینترنتی بلیط بسیار کمک کننده است (یکی از مشکلات ما ایرانی ها را نیز در نظر بگیرید که کارت اعتباری بین المللی نداریم!)
بلیط موزه لوور عموما اینترنتی به فروش می رسد. تصاویر موجود از ساختمان موزه در اینترنت، بسیار پرابهت تر از نمای آن از نزدیک بود! باورکردنی نیست که 35 هزار اثر هنری در این موزه در معرض دید قرار داده شده است.
دقت داشته باشید که هزینه بلیط در موقعیت هایی چون صعود به بالای برج ایفل یا بازدیدی از تالار نمایش تابلو مونالیزا در موزه لوور به یکباره با افزایش شدید روبرو می شد چون متقاضیان بسیاری داشت. هزینه بازدید از مکان های تفریحی مشهوری چون دیزنی لند پاریس نیز چنین بود.
7- کیفیت و گستردگی شبکه حمل و نقل درون و برون شهری در اروپا به حدی است که به هیچ وجه نیازی به استفاده از تاکسی ندارید. مشکل اما این جاست که دستگاه های فروش بلیط تا اندازه ای گیج کننده بودند چون مواردی مانند تعیین یک یا چند سفره بودن بلیط یا منطقه شهری که می خواهید به آن مسافرت کنید علاوه بر مشکلاتی چون نحوه پرداخت، شما را سردرگم می کرد.
قیمت بلیط که به بیش از یک میلیون تومان می رسید، خود نشان از آن داشت که به ما در گران ترین شهر جهان خوش آمد گفته اند!
برای حل این مشکل، چند کار انجام دادم: نخست آن که، پیش از سفر ویدئوهای مربوط به خرید بلیط از دستگاه ها را در یوتیوب تماشا کرده بودم. دوم آن که پس از مشکلاتی مانند تامین سکه و انواع گیج کننده بلیط ها که در پاریس با آن ها برخورد کردیم، بلیط ها را از دستگاه ها می خریدیم اما آن ها را در دستگاه های ثبت وارد نمی کردیم. به این ترتیب، اگر مامور یا پلیسی با ما برخورد می کرد، از سویی بلیط ها را به او نشان می دادیم تا مشخص کنیم قصد تخلف نداریم و از سوی دیگر در صورتی که بلیط اشتباه خریده بودیم، پول مان به هدر نمی رفت. جز برخی ایستگاه های مترو پاریس که گیت های خروجی داشت و خروج بدون ثبت بلیط ممکن نبود، دیگر شهرها چنین نبودند و سامانه ای برای کنترل سفت و سخت بلیط نداشتند. در نظر بگیرید که حتی می شد برای خرید بلیط یا پرداخت هزینه سفر با راننده اتوبوس یا تراموا نیز صحبت کرد. رانندگان اتوبوس در پاریس خود بلیط می فروختند اما در صورتی که بلیط تمام کرده بودند، به سادگی با سوار شدن رایگان ما کنار می آمدند.
8- استفاده از گوگل مپ، میلیون ها تومان به سود ما عمل کرد چون بدون خرید سیم کارت و یا بسته های رومینگ، توانستیم برنامه گشت و گذار شهری مان را انجام دهیم. بر روی یک ورقه کاغذ، نقشه مسافرت درون هر شهر را یادداشت کرده بودم و با هیچ مشکلی نیز روبرو نشدم. نقشه های مترو در تمامی ایستگاه ها وجود دارد و در صورت سردرگمی نیز هیچ هراسی نباید به دل راه داد چون تقریبا تمامی افراد با زبان انگلیسی آشنا بودند. استفاده از ایماء و اشاره و سطح مبتدی زبان نیز مشکل تان را حل می کند. در نظر بگیرید که در اروپا با شهروندانی عموما خوشرو و بسیار باحوصله روبرو هستید.
حوصله گذاشتن و تهیه این برگه برای هر شهر، میلیون ها تومان صرفه جویی در خرید سیم کارت و بسته اینترنت به همراه داشت!
اینترنت هتل ها نیز بخش دیگر نیاز ما برای تماس را رفع می کردند. بنابراین سعی کنید زمانی را برای آموزش و کسب تجربه کار با گوگل مپ صرف کنید. دقت داشته باشید که بافت تاریخی اکثر شهرهای اروپایی در یک محدوده نسبتا کوچک واقع شده و شما بعضا با پای پیاده و ظرف چند دقیقه می توانید از مکانی به مکان تاریخی دیگری برسید. به عنوان مثال و با وجود مساحت بزرگ پاریس، ما ظرف نصف روز و با پای پیاده به ترتیب از نمای بیرونی کلیسا نوتردام، کلیسای سنت شاپل، موزه لوور، باغ تویلری، میدان کنکورد، خیابان شانزه لیزه و طاق پیروزی بازدید کردیم و با سوار شدن اتوبوس نیز به سادگی به برج ایفل رسیدیم.
پایان سفر
سفر پرماجرا و پرهزینه ما در مدت کوتاه هشت روزه، خاطراتی خوش را به همراه داشت گرچه سرماخوردگی همسر و فرزندم در میانه سفر، کار را برای اجرای برنامه ریزی مان دشوار کرد. ( و حتی طعنه های همسرم را برای چنین برنامه فشرده ای به همراه داشت! ) با پایان سفر حس کردم می شود برنامه آینده را به مراتب باکیفیت تر و با تجربه هایی بهتر اجرا کرد. در مجموع، جنس سفر اروپا به گونه ای نیست که بتوانید آرامش بگیرید و حتی با سطحی از تنش مواجهه در اجرای برنامه تان روبرو هستید که البته شیرین است و بهتر است با آغوش باز به مصاف چنین تجربه ای بروید.
بر آن بودم بخشی از تجربیات جالبم از فرهنگ مردم اروپا را نیز به رشته نگارش درآورم که دو عامل مانع شد: نخست، طعنه احتمالی دوستان که قصد دارم با سفری تنها چند روزه، یک کتاب در مورد ابعاد و جزئیات زندگی در اروپا بنویسم! و دوم، فضای کم و حوصله تنگ مخاطب که نیاز به اتمام این سفرنامه را ایجاب می کند!
