راهنمای بازدید از قلعه شاداب دزفول

به نام خدا

راهنمای بازدید از قلعه شاداب دزفول

نویسنده و عکاس: ویدا مهین پو

انگیزه بازدید از قلعه شاداب

طبیعت همیشه آماده است که بخشی از شگفتی های بی نظیرش را به ما ارزانی دارد. شهر به شهر ایران جاذبه هایی دارد که می توان با سفر به آنها خاطره ای خوش و ماندگار را رقم زد. در این میان دزفول شهری است که دره های زیبا، آبشارهای عظیم و رودهای پرآبش همگی زینت بخش طبیعت زیبایش هستند. بارها تصاویری از این قلعه را در نت میدیدم که کیلومترها تا سد دز ادامه داشت. همین عنوان طولانی ترین قلعه طبیعی ایران کافی بود تا مرا در فروردین ماه 1397 به همراه تنی چند از دوستان به سمت خود بکشاند. در این سفرنامه با من همراه باشید.

 

بهترین زمان بازدید

دزفول شهری است که مانند سایر شهرهای خوزستان تابستانی گرم و سوزان دارد. پس بهترین زمان بازدید شما میتواند از اواخر زمستان تا اواخر اردیبهشت ماه باشد. طبیعت سرسبز و با صفایش در این ماه ها پذیرای شماست.

 

تصویر 1: تصویری از طبیعت زیبای شهیون

 

وسیله حمل و نقل

دزفول مجهز به یک فرودگاه و پایانه مسافربری است. از طریق راه آهن سراسری که تا اندیمشک ادامه دارد میتوان به دزفول رفت. دزفول تا اندیمشک نیز حدود 13 کیلومتر است. وسیله شخصی نیز گزینه مناسبی است.

 

مسیر دسترسی

در این سفر مسیر حرکت ما از اهواز به سمت دزفول بود. این مسیر حدود 147 کیلومتر است و تقریباً 2 ساعت طول می کشد. بعد از رسیدن به شهر دزفول مسیر بلوار شهدا را دنبال کنید تا به جاده شهیون برسید. قلعه شاداب در روستای اسلام آباد منطقه شهیون، مجاور با دریاچه سد دز قرار دارد. در جاده تابلوهای روستای پامنار و اسلام آباد را دنبال کنید. بعد از حدود 35 کیلومتر به روستای بیشه بزان می رسید. انتهای روستا یک دو راهی وجود دارد. مسیر سمت چپ (به سمت دریاچه دز) را دنبال کنید. بعد از 2 کیلومتر به اسلام آباد می رسید. برای رسیدن به قلعه در سمت چپ شما در وسط روستا یک مسیر خاکی وجود دارد که تابلوی "مرغداری برادران کاید گپ" اول آن هست. این مسیر خاکی و باریک است اما با احتیاط با ماشین می توانید آن را طی کنید تا به اول قلعه برسید. روستای پامنار و دریاچه سد دز نیز بلافاصله بعد از اسلام آباد قرار دارند.

 

تصویر 2: مسیر دسترسی از اهواز به دزفول

 

 

تصویر 3: مسیر دسترسی از دزفول تا قلعه شاداب

تصویر 4: جاده شهیون

 

اقامت

در روستای پامنار و اسلام آباد که هر دو از روستاهای گردشگری مهم دزفول محسوب می شوند، ساکنین روستا اتاق هایی جهت اقامت گردشگران مهیا کرده اند. پرده های اطلاع رسانی جهت اقامت روی دیوارهای روستا به چشم می خورد. اما اگر وسایل کمپینگ نیز به همراه دارید میتوانید در طبیعت زیبای اطراف دریاچه چادر بزنید. غذا را نیز می توانید از روستا تهیه کنید.

 

بازدید از قلعه شاداب

ابتدا بد نیست اشاره کنم جاده دزفول – شهیون یک جاده باریک دوطرفه، با پیچ های ملایم و بسیار زیبا است. در سمت چپ جاده تپه ماهورهای بسیار زیبایی وجود دارد که سایه ابرها روی آن سایه روشن بسیار جذابی را ایجاد می کند. جلوتر که بروید در سمت راست دره بسیار عمیق و شگفت انگیز کول خرسان وجود دارد که غرق در عظمتش خواهید شد. پس در مناطقی که در کنار جاده امکان پارک دارید پیاده شوید و از این مناظر لذت ببرید. البته به دلیل اینکه امسال خوزستان بارندگی کافی نداشت، به سرسبزی سال های قبل نبود اما باز هم بسیار جذاب و چشمگیر بود.

 

تصویر 5: تپه ماهورهای زیبای جاده شهیون

 

تصویر 6: دره های عمیق و زیبای دزفول

 

وجه تسمیه

نام قلعه از کدخدای طایفه به نام "شاداب عبدل" گرفته شده است. قبل از آن متعلق به زمین دار بزرگی بود که به نام او "قلعه شاه حسین" خوانده میشد. در زمان ساسانیان نیز دژ انوشبرد یا دژ فراموشی نام داشت.

 

تصویر 7: نمایی از موقعیت کلی قلعه شاداب

 

اگر از قبل تصویری از قلعه ندیده باشید به زحمت خواهید فهمید که این کوه های استوار در حقیقت زمانی قلعه بوده اند. قلعه شاداب یکی از طولانی ترین قلعه های طبیعی ایران است که ساختار عمودی و قائم آن در اثر فرسایش لایه ‏های زمین شناسی ایجاد شده است. طول آن به 10 کیلومتر می رسد. موقعیت استراتژیک این کوه‏ سبب شده است تا از آن به عنوان قلعه استفاده شود چراکه تنها راه ورود به آن همین مسیر باریک روستا است و دورتادور آن را دریاچه و دره های عمیق فرا گرفته است. این سازه در زمان ساسانیان مورد توجه قرار گرفت. بعدها درون آن سازه هایی برای نگهداری آب و غذا فراهم شد. ساختار تو در تویی درون آن وجود دارد که شامل اتاقک هایی است که به هم متصل هستند. این منطقه زیر نظر سازمان حفاظت از محیط زیست به عنوان منطقه شکار ممنوع اعلام شده است. گفته می شود این قلعه تا حدود 25 سال پیش مسکونی بوده است. مدتی نیز محل نگهداری دام های عشایر بود تا اینکه نهایتاً خالی از سکنه شد.

در ابتدای مسیر قبرستان جالب و تاریخی وجود دارد که مسیر خاکی رسیدن به قلعه از وسط آن را به دو قسمت کرده است. از دور سنگ های ایستاده روی قبرها توجه را به خود جلب می کند. متاسفانه این آرامستان ثبت ملی نشده است و همین امر یکی از دلایلی است که سبب شده رو به ویرانی رود. به نقوش روی سنگ ها دقت کنید هر کدام روایتی دارد. نگاره هایی از انسان، حیواناتی مانند بز و حتی مجلس بزم و رقص همگی زینت بخش این مزارها است و میتواند اطلاعات خوبی را درباره زندگی اجتماعی این دیار فراهم کند.

 

تصویر 8: نمایی از آرامستان پایین قلعه شاداب

 

تصویر 9: نمونه ای از سنگ قبرهای آرامستان

تصویر 10: نمونه ای از سنگ قبرهای آرامستان

تصویر 11: نمونه ای از سنگ قبرهای آرامستان

تصویر 12: نمایی از آرامستان رو به قلعه

تصویر 13: نمایی از آرامستان رو به روستا

 

جالب اینجاست که در کنار سنگ قبرهای قدیمی چند مزار جدید با سنگ های مشکی و بلند به چشم میخورد که به نوعی ناهماهنگ و ناموزون در بین سایرین قرار داردند. ظاهراً آرامستان دیگری برای روستا وجود ندارد.

 

تصویر 14: مزارهای جدید در کنار مزارهای قدیمی

 

تاریخ فوت درج شده روی یکی از مزارها توجهم را به خود جلب کرد. اگر درست درج شده باشد این مرحومه 126 سال عمر کرده است!

 

تصویر 15: تصویر مزار متوفی با 126 سال عمر!

در انتهای مسیر تک درختی زیبا در جلوی قلعه خودنمایی می کند. با گذشتن از چند پله سنگی و بلند به قسمتی میرسیم که ظاهراً توسط خود اهالی ایجاد شده است. تیرهای چوبی روی میله های فلزی سوار کرده اند. به جای در ورود قدیمی در فلزی زردرنگی با آرم سازمان حفاظت از محیط زیست ایجاد کرده اند که متاسفانه به در بسته خوردیم! در فقط برای اهالی جهت تردد باز می شود و یا در نوروز پذیرای گردشگران است.

 

تصویر 16: تک درخت تنها در جلوی قلعه

تصویر 17: نمایی از مسیر چوبی جهت ورود به قلعه

تصویر 18: عبور از راه چوبی

تصویر 19: در ورودی فلزی قلعه

منظره بسیار زیبایی از بالای قلعه رو به دریاچه، دره های اطراف و روستاهای مجاور وجود دارد. درختان کنار در جای جای این طبیعت زیبا خودنمایی می کنند.

 

تصویر 20: طبیعت زیبای اطراف قلعه

 

تصویر 21: طبیعت زیبای اطراف قلعه

 

بعد از بازدید قلعه پیشنهاد میکنم حدود یک کیلومتر جلوتر بروید تا در روستای پامنار به دریاچه زیبای سد دز برسید. در روستا میتوان جهت سوغاتی از کپوهای زیبای دست ساز زنان روستا (همان حصیربافی با نی های جوان نخل خوزستان) خرید کنید. در این دریاچه چندین جزیره کوچک و بزرگ وجود دارد که میتوانید از طریق قایق سواری از مناظر زیبای اطراف دریاچه لذت ببرید. از قلعه غافل نشوید همچنان تا کنار دریاچه امتداد دارد و نظاره گر شماست!

تصویر 22: جاده آسفالته تا کنار دریاچه (به امتداد قلعه شاداب توجه کنید)

 

تصویر 23: نمایی از دریاچه سد دز

 

تصویر 24: نمایی از قلعه شاداب در امتداد دریاچه

تصویر 25: مسیر انحرافی خاکی تا لب دریاچه

تصویر 26: مناظر اطراف دریاچه

 

تصویر 27: مناظر اطراف دریاچه

 

امیدوارم سال بعد نزولات و برکات آسمانی برای استان زرخیز خوزستان بیشتر باشد تا طبیعتش آن طور که باید خود را نشان دهد!

نویسنده : ویدا مهین پو

تمامی مطالب عنوان شده در سفرنامه ها نظر و برداشت شخصی نویسنده است و وب‌ سایت لست سکند مسئولیتی در قبال صحت اطلاعات سفرنامه ها بر عهده نمی‌گیرد.