یک روز خاطره انگیز در آب ( پیمایش از بالادست تنگه و رود بی بی سیدان سمیرم )

ارتباط  کرونا با کوه و طبیعت گردی ؟!!!

ایام بحران ویروس کروناست، ولی چرا مانع از سفرهای طبیعت گردی و کوهنوردی می شوند؟ واقعا متوجه نمی شوم که صعود به یک کوه و یا پیمایشی در دل طبیعت، چه مخاطره ای از نظر شیوع و یا ابتلا به بیماری کرونا دارد؟

برای جمعه 24 مرداد ماه، برای یک برنامه پیمایش از آبشارهای آتشگاه لردگان، همراه با گروه پرواز اصفهان ثبت نام کرده بودم ولی با خبر شدیم که اهالی روستای آتشگاه در ابتدای این مسیر، اجازه عبور به گردشگران نمی دهند. ما در طی این مسیر، هیچ ارتباطی با روستا و روستاییان نداریم و فقط از حاشیه روستا عبور می کنیم ولی متاسفانه راه را بسته اند. به همین علت سرپرست گروه، برنامه جایگزینی ارائه می دهد : " پیمایش از تنگه و رود بی بی سیدان از جایی در بالادست چشمه و آبشارهای آن".

در سال 90 از آبشارهای متوالی " آتشگاه " لردگان، که به علت قرارگیری در نزدیکی روستایی به همین نام، این عنوان را گرفته است، بازدید کرده بودم . این مجموعه از یازده آبشار متوالی در دل یک دره جنگلی ایجاد شده است. این آبشارها که بطور متوالی در یک مسیر سه کیلومتری قرار گرفته اند، جزو  زیباترین و طولانی ترین رشته آبشارهای ایران محسوب می گردند. از سال 90 با شروع احداث سد خرسان 3 بر روی رودخانه خرسان در این ناحیه، احتمال عدم دسترسی به آبشارها از راه خشکی می رفت، ولی  تا این زمان هنوز این سد تکمیل و آبگیری نشده است.

تصویر 1 : یکی از آبشار های زیبای مجموعه آبشارهای آتشگاه لردگان   

به دنبال ملغی شدن برنامه بازدید از آبشارهای آتشگاه ، از برنامه جایگزین دیگری که توسط سرپرست گروه ارائه شد، خیلی خوشحال می شوم .

بی بی سیدان از مناطق بسیار زیبای گردشگری در جنوب شهرستان سمیرم است، و بنابراین انتظار یک برنامه خاطره انگیز و لذت بخش را در این پیمایش دارم.

تصویر 2 : چشمه و آبشارهای کوتاه و آبچکان بی بی سیدان در جنوب شهرستان سمیرم

قبلا در دو سه برنامه مختلف تا محل چشمه و آبشارهای بی بی سیدان را پیمایش کرده بودم که یکی از این برنامه ها را به صورت سفرنامه " دعوتید به عروسی قشقایی " ارائه داده ام ولی این بار قرار است از حدود پنج کیلومتر بالاتر از چشمه و آبشارهای بی بی سیدان و از محل اولین تنگه و حوضچه های این رود، پیمایش خود را در امتداد رود بی بی سیدان شروع کنیم و یک روز کامل را به صورت پیمایش در آب و عبور از حوضچه ها و تنگه های کوهستانی مسیر طی کنیم .این از آن تیپ برنامه های مورد علاقه من است که دوست ندارم از دستش بدهم.

تصاویر 3 تا 5 : تصاویری از پیمایش در تنگه و آبراهه بی بی سیدان

یار وفادار من، دوچرخه

وعده دیدار برای حرکت، ساعت پنج بامداد روز جمعه است .سه ربع ساعت زودتر راه می افتم، چون منزل ما تا محل قرار، حدودا ده کیلومتر فاصله دارد و من مانند همیشه، این فاصله را با دوچرخه می پیمایم. دوچرخه را در محلی نسبتا مطمئن پارک و قفل می کنم و بعد از برگشت از برنامه، یعنی آخر وقت همین امشب، دوباره با دوچرخه به خانه برخواهم گشت . به این قبیل دوچرخه سواری های روزانه عادت دارم و لذت می برم.

طنز زندگی

هیجده نفر هستیم و با مینی بوسی که سرپرست گروه تدارک دیده، عازم می شویم . در بین راه اصفهان به شهرضا، با چراغ هایی که ماشین پشت سر می زند، راننده مان مینی بوس را متوقف و پیاده می شود. کاشف به عمل می آید که درب صندوق عقب مینی بوس باز شده و کوله یکی از دوستان در بین راه افتاده است . به امید انکه بتوانیم کوله را پیدا کنیم ، از مسیر شانه خاکی عریض مجاور جاده بر می گردیم. در حین برگشت متوجه چراغ زدن های ماشین هایی می شویم که از روبرو می آیند . خوشحال می شویم که به خاطر کوله ما که ممکن است جایی در جاده افتاده باشد، با چراغ علامت می دهند ولی هرچه می رویم خبری  از کوله نیست. حالا دیگر شانه خاکی هم تمام شده و بنابراین ناامید از یافتن کوله، دور می زنیم و وقتی برمی گردیم تازه متوجه علت چراغ زدن ماشین ها می شویم. مینی بوس در پشت سر خود طوفانی از خاک به پا کرده بود که تمام جاده را گرفته است و ماشین های روبرو، عصبانی از دست ما، با چراغ زدن اعتراض می کرده اند. این موضوع سبب می شود که به رغم گم شدن کوله، اسباب خنده همگی مان فراهم شود. این شبیه طنزی از زندگی است، که گاهی در تصورات و توهماتت غوطه ور هستی و برای خودت نتیجه گیری هایی می کنی، در حالی که ممکن است در عالم واقع، حقیقت چیزی جز آن باشد و تمام دلیل این نتیجه گیری  و زودباوری ها آن است که داده هایت کامل نیست و از قسمتی از واقعیاتی که در پشت سرت جاری است، اطلاعی نداری.

خوشبختانه کوله و محتویات آن، خیلی گران قیمت نبودند، کوله ای کوچک که حاوی کفش کتانی و لباس مناسب شنا بوده، ولی با همه این احوال، در این وانفسای قیمت های امروزه، ارزش همین یک مقدار مختصر وسایل هم شاید کمتر از یک کا ( یک میلیون تومان ) نباشد.

 

بفرمایید صبحانه با نان داغ تنوری

در شهر سمیرم برای صبحانه توقف می کنیم و با نان داغ تنوری ، صبحانه دسته جمعی و بی ریا و بی تشریفات خود را می زنیم به رگ.  بعد هم دوست کوله از دست داده مان، یک کفش اسپورت کتانی می خرد. برای پیمایش در آب، بهترین و ساده ترین کفش، همین اسپورت های کتانی نسبتا ارزان قیمت هستند.

من برای برنامه امروز یک جفت کفش استخری لاستیکی به پا کرده بودم ولی به علت نازکی کف کفش، در طول برنامه پایم  بر اتر سنگ و ناهمواری های مسیر درد گرفت.

سمیرم شهر کوچک، پرآب و سردسیری است که در 165 کیلومتری جنوب اصفهان و در 80 کیلومتری جنوب شهرضا واقع شده است . در مدت کوتاهی که در سمیرم توقف می کنیم، به اطراف سرک می کشم تا ثبت سوژه و خاطره زیبایی از سفر را از دست ندهم.

تصویر 6 : بفرمایید صبانه ..... مجلس، بی ریاست

.

تصاویر 7 تا 11 : تصاویری از سمیرم ، مهد آب و گیاهان دارویی و خوراکی    

 دره خشک تگزاسی   

مسیر معمول پیمایش و دیدار از چشمه و آبشارهای بی بی سیدان از جایی در حدود 45 کیلومتری جنوب سمیرم و در نزدیکی یک سه راهی در این جاده است که راه سمت راست به یاسوج می رود و راه سمت چپ، بعد از دو سه کیلومتربه پلی بر روی رود بی بی سیدان می رسد که از همینجا پیمایش به سمت بالادست رود و محل چشمه ها شروع می شود.

ولی مسیر امروز ما متفاوت خواهد بود. مبدا مسیر امروز ما جایی در پنج کیلومتری بالادست چشمه و آبشارهای بی بی سیدان قرار دارد، بنابراین باید بطریقی خود را به این ناحیه برسانیم.

در مسیر جاده سمیرم به یاسوج و حدود پانزده کیلومتر قبل از سه راهی که به سمت بی بی سیدان می رود، معادنی از خاک نسوز قرار دارند. ساختمان و  تابلویی تحت عنوان " راهداری معادن خاک نسوز" در کنار جاده مشخص است. حدود پانصد متر قبل از این تابلو، یک جاده خاکی در سمت چپ جاده قرار دارد. وارد این جاده خاکی می شویم و بعد از چند کیلومتر، در انتهای جاده از مینی بوس پیاده می شویم تا بقیه مسیر را به صورت پیاده و از داخل یک دره مسیل خشک به سمت جنوب و شرق ادامه دهیم . بعد از حدود چهار کیلومتر پیاده روی در دره های خشکی که محیطی شبیه فیلم های تگزاسی دارد به انتهای مسیل و به لب رود بی بی سیدان می رسیم. رود بی بی سیدان در اینجا، تنها به صورت یک جویبار کوچک است، با آبی سبز رنگ و جلبک گرفته، و سطح سنگ های بستر رود به علت وجود جلبک، لغزنده است.

تصویر 12 : موقعیت و مسیر تنگه و رود بی بی سیدان و نقشه مسیر پیمایش ما ( خطوط آبی و قهوه ای )، در این برنامه یک روزه 

.

تصاویر 13 و 14 : دره ای خشک به طول چهار کیلومتر که برای رسیدن به رود بی بی سیدان پیمایش کردیم

.

تصویر 15 : لانه یا آشیانه ای کوزه ای شکل و درست شده از گل و خاک که بر روی دیواره دره دیدیم

.

تصویر 16 : گیاهان در این دره خشک

استحاله به احسن

محلی از رود بی بی سیدان که به آن رسیده ایم، در ابتدای تنگه های کوهستانی مسیر این رود قرار دارد . جویبار کوچکی است که از بالادست و از پیرامون روستای " هَست " در جنوب سمیرم آمده و در این قسمت به محوطه تنگه های کوهستانی وارد می شود و سپس آبگیر و حوضچه های را در میان سنگ ها و خلل و فرج کف تنگه ایجاد می کند. در طول مسیر در تنگه، آب چشمه های دیگری به این جویبار افزوده می شود و هرچه جلوتر می روی، آب رود زیادتر و زلال تر می شود، تا جایی که در محل چشمه و آبشارهای بی بی سیدان، زلالی و شفافیت آب به حدی است که در عمق دو متری زیر آب، همه چیز به صورت زلال و زیبا مشخص است.

تصویر 17 : محل شروع پیمایش ما، جویباری کوچک  و جلبک گرفته که به داخل اولین تنگه ها روانه می باشد.

.

تصویر 18 : حوضچه های مسیر در داخل تنگه 

.

 

تصویر 19 : جایی در میانه مسیر، آب رود به تدریج زیادتر و شفاف تر می شود

.

تصویر 20 : حایی در نیمه انتهایی مسیر

.

تصویر 21 : در محل چشمه های بی بی سیدان در انتهای تنگه ها، مناظری زیبا با آبی فراوان و زلال و شفاف و خنک

دوربین و آب

برای ثبت تصاویر و برنامه های امروز، یک دوربین کامپکت کانن مدل SX50 را همراه خود آورده ام . این دوربین را همین هفته قبل، همراه با مقداری لوازم جانبی آن، به مبلغی حدود هفت میلیون تومان خریده ام . دوربین قبلی که در همین رده و از مدل SX30 بود را در سال 90 به مبلغ حدود سیصد و پنجاه هزار تومان خریده بودم . بعد از هشت سال سرویس دهی و طی کردن برنامه های متعدد در طبیعت، سرانجام سال گذشته موتور لنز دوربین از کار افتاد. تعویض موتور لنز ( که به علت نبودن قطعات یدکی نو، بالاجبار با موتور دست دوم دیگر تعویض شد )،  چندان موثر قرار نگرفت و بعد از دو سه برنامه، مجددا موتور لنز از کار افتاد. این بود که بالاخره تن به خرید یک دوربین نو دادم . این سری از دوربین های کانن، از بهترین و راحت ترین دوربین های مناسب برای برنامه های طبیعت گردی هستند.

تصاویر 22 و 23 : دوربین کانن مدل SX50 با زوم 50 برابر

حالا در اولین برنامه با این دوربین جدید، مواجه با آب بودیم و قسمت های کوتاهی از مسیر را هم باید شنا کردیم و در آب غوطه ور می شدیم. ولی با همه این احوال، خوشبختانه با کمک و همت دوستان جوان گروه توانستیم دوربین را در طی برنامه، سالم از آب عبور دهیم. دم این دوستان هم گرم.

آب بندی وسایل داخل کوله

برای پیمایش از رود و آبشار و مسیرهایی که مستلزم شنا و غوطه وری در آب هستند، باید وسایل داخل کوله مانند غذا و خوراکی ها را با قرار دادن آن ها در کیسه های پلاستیکی و گره زدن در پلاستیک، آب بندی کرد. البته هواگیری  کیسه های پلاستیکی و پیچاندن محکم و گره زدن در آنها و همین طور استفاده از چند لایه کیسه پلاستیک محکم برای این منظور، کمک خواهد کرد که حتی الامکان از نفوذ آب به داخل وسایل و خوراکی ها جلوگیری شود.

وجود این کیسه های گره زده در داخل کوله، علاوه بر آب بندی وسایل باعث می شود که به علت اندک هوای محبوس شده داخل کیسه ها، کوله شما شبیه یک جلیقه نجات عمل کرده و به شما در شناور شدن در سطح آب کمک کند.

البته اگر دره نورد حرفه ای باشید و یا هزینه آن برایتان مهم نباشد بهتر است کیسه های "درای بگ" (  Dry Bag ) تهیه کنید. اینها کیسه هایی  شبیه کوله در ابعاد مختلف هستند که ضد آب بوده و مانع از نفوذ آب به داخل خود می شوند. از درای بگ های ویژه و کوچکتر برای ضد آب کردن وسایل کوچکتر مانند گوشی موبایل استفاده می کنند.

 

تنگه ها         

تنگه های کوهستانی زیبایی در پیش رو داریم که گاه کم عرض شده و باید از میان دیواره های رفیع و پرشکوه کوه بگذریم و گاهی هم  حالت پهن و فراخ و آفتاب گیر به خود می گیرد. دمای آب نیز معتدل است و مقداری خنکی آن در این گرمای تابستانه، لذت بخش و مفرح است.

در حین عبور از اولین تنگه ، با لانه هایی از کبوتران مواجه می شویم . در یکی از لانه ها، جوجه کبوتری خوابیده و در لانه دیگر، دوعدد تخم کبوتر قرار دارد. کبوترهای مادر هم احتمالا در جایی، منتظر عبور ما از محل هستند.

تصاویر 24 و 25

یار وفادار من،  راوی خوب سفر 

بهترین راه توصیف برخی از سفرها، تنها به صورت ارائه تصاویر گویا  میسر می شود. در این برنامه طبیعت گردی یک روزه هم  از طریق مشاهده تصاویر و  ویدئو کلیپ هایی که در طول برنامه تهیه کردم، بهتر می توانید در جریان حس و حال و مشاهدات و تجربیات ما از این سفر کوتاه ولی خاطره انگیز قرار بگیرید. دم دورربین جدید هم گرم، که با وجود مخاطرات یک مسیر آبی، توانست همراهی وفادار و با کیفیت برای من برای ثبت خاطرات سفر باشد. اگر در هر برنامه ای، این یار شفیق در کنارم نباشد شاید هرگز در آن برنامه شرکت نکنم.       

در این برنامه در مدت حدود ده ساعت، حدود 12 کیلومتر پیمایش در طبیعت داشتیم که از این مقدار، حدود هفت کیلومتر آن در مسیر رود و تنگه های کوهستانی بود. معمولا سرعت متوسط پیمایش در آب در این گونه مسیرها، بیشتر از یک کیلومتر در ساعت نیست.

تصاویر 26 تا 30 : در ابتدای تنگه و حوضچه های آب

.

تصویر 31 : یک چشمه جالب در ابتدای تنگه

.

تصاویر 32 تا 35 : حوضچه ای برای پرش ( با ارتفاع دو متر از سطح آب )

.

تصویر 36 : مدیتیشن در طبیعت

.

تصاویر 37 تا 44 : ساختار و شکل صخره سنگ و دیواره ها در اواسط مسیر   

.

تصاویر 45 تا 50 : و باز هم پیمایش در آب، در قسمت های عریض دره در اواسط مسیر

.

 

تصاویر 51 و 52 : و باز هم تنگه و حوضچه هایی دیگر

.

تصویر 53 : استراحتی در میانه مسیر

.

تصاویر 54 تا 56 : گیاهان و میوه های وحشی خوشگلی که از میان سنگ ها روییده اند

 

.

تصاویر 58  تا 62 : و باز هم در تنگه های زیبا و با شکوه به پیمایش خود ادامه می دهیم

.

تصاویر 63 تا 66 : حالا به تدریج بر چشمه ها و آب رود افزوده می شود

.

تصاویر 67 تا 71 : و حالا به محل چشمه و آبشارهای کوتاه در انتهای تنگه می رسیم که در عین حال، زیباترین بخش تنگه و مسیر رود می باشد. آبی فراوان و بسیار زلال و خنک در این قسمت از تنگه جریان دارد.

.

تصویر 72 : شنا کنان و با استفاده از طناب حمایت، از گدار عمیق وسط تنگه می گذریم

.

تصویر 73 : و حالا که از قسمت انتهایی تنگه بیرون آمده ایم، عکسی به یادگار می گیریم.

.

تصاویر 74 تا 76 : حوضچه ای پهناور با آبی زلال و شفاف و دیواره های زیبا در قسمت انتهایی تنگه ( به عبارتی، در قسمت ورودی تنگه در محل چشمه و آبشارها )

.

تصویر 77 :  چشمه هایی دیگر در آن سوی تنگه

.

تصاویر 78 تا 85 : به مسیرمان به سمت پایین دست رود بی بی سیدان ادامه می دهیم. این قسمت از رود، یک مسیر عمومی گردشگری است و گردشگران زیادی را در راه می بینیم.

.

تصاویر 86 تا 91 : بعد از رسیدن به محل پارکینگ ماشین ها به مسیرمان در حاشیه رود ادامه می دهیم

.

تصویر 92 تا 94 :  سرانجام به سر جاده اصلی می رسیم، جایی که مینی بوس و راننده آن در انتظارمان است. اواخر روز است و ما مسیر سه چهار ساعته ای را تا اصفهان در پیش رو داریم.

.

تصاویر 95 و 96 : مخلص تمام دوستان

 

ویدئو پیمایش در آب در تنگه بی بی سیدان -  قسمت اول

 

ویدئو پیمایش در آب در تنگه بی بی سیدان -  قسمت دوم

 

ویدئو زیبایی های تنگه و رود بی بی سیدان -  قسمت سوم

 

نویسنده: هادی انصاری