سفر به کرماشان،شه شهرهای ایران
تو ای کرمانشهان،ای شهر شیرین تو گویای تمدن های دیرین
ز دوران کهن تا عصر حاضر هزاران ساله تاریخت به خاطر
ز کوه بیستون و طاق بستان شده کرمانشهان چون باغ و بستان
دلیرانت چو شیرانند به بیشه همه آریایی کُردند ز ریشه
که هست کرمانشهان تاریخ بیدار ز بهر حفظ ایران کرده پیکار
فدای ذره ذره خاک پاکت که در غرب وطن شد جایگاهت
شهرکرمانشاه، نهمین شهر پرجمعیت و یکی از کلان شهرهای ایران و مرکز استان کرمانشاه ، دارای جمعیتی درحدود 1 میلیون (جمعیت کل استان،2 میلیون) نفر میباشد. کرمانشاه بزرگترین شهر کردنشین و مهمترین شهر در منطقه ی مرکزی غرب ایران واز شهرهای تاریخی و فرهنگی ایران به‌شمار میرود.
استان کرمانشاه شامل ۱۴ شهرستان و ۳۱شهر می باشد.ازشمال با استان کردستان،از جنوب با استانهای لرستان و ایلام، از شرق بااستان همدان و از غرب بیش از ۳۳۰ کیلومتر مرز مشترک با کشور عراق دارد.
در سده چهارم میلادی شهر کرمانشاه که در آن دوران روستای خوش آب و هوایی بود به عنوان دومین اقامتگاه پادشاهی ساسانیان برگزیده شد. در دوران ساسانیان باغ‌های بزرگی در این منطقه ساخته شد و تا مدت‌ها مکان خوش‌گذرانی شاهان ساسانی بوده‌است.
کرمانشاه در دوره‌های متفاوت دارای نامهای مختلفی بوده که معمولاً با تغییر از حکومتی به حکومتی دیگر صورت می‌گرفته‌است. در قدیمی‌ترین شکل خود اولین بار در دوران باستان و در زمان فرمانروایی کاسی‌ها، کرمانشاه را با نام الیپی می‌خوانندو در دوران هخامنشیان از کرمانشاه با نامهای کامبادن، کارمیسین، کارمیشین، کرمینشان یاد میشود.
پس از اسلام، اعراب نام کرمانشاه را به قرمسین تغییر دادند .
نام این شهر در زبان مردم محلی" کرماشان "تلفظ میشود. محمد مکری، پژوهشگر و زبانشناس، نام کرمانشاه را تلفظی اشتباه اما مصطلح از کلمه ی کرماشان می‌داند که از کرمانچ به معنای رعیت گرفته شده و به باور وی شهر رعایا معنا می‌دهد.
از سال1990، فدراسیون جهانی راهنمایان گردشگری، 21 فوریه را به عنوان روز جهانی راهنمایان نامید .در این روز راهنمایان کشورهای مختلف گرد هم می آیند و ساعاتی را در کنار هم می گذرانند و از مسائل روز و تجارب خود سخن میگویند و بعضا بر حسب نیاز اجتماعی خود، بیانیه هائی را نیز به منظور برنامه ریزی آینده ، صادر می نمایند.
راهنمایان گردشگری ایران نیز از یازده سال قبل، اقدام به برگزاری این گردهمائیها در شهرهای مختلف نمودند. این گردهمائیها، همزمان با روز جهانی راهنمایان در شهرهای مختلف که به ترتیب عبارتند از تهران(سال 1386)، یزد(87)، تبریز(88)، رامسر(89)، اهواز(90)، ارومیه(91)، کرمان(92)، مشهد(93)، اصفهان(94) و رشت(95) برگزار شده است ودر سال 96 برای یازدهمین سال متوالی، ازاول تا چهارم اسفند در کرمانشاه برگزار گردید.
از هفت ماه قبل از برگزاری گردهمائی یازدهم، همکاران انجمن صنفی راهنمایان گردشگری استان کرمانشاه با کمک تعدادی از دوستان از سایر استانها، شبانه روزتلاش کردند تا این مراسم نیز مانند سایر گردهمائیها ،به شکل مطلوب برگزار گردد.حدود 500راهنما از تمامی استانهای کشور در این مراسم حضور پیدا کرده بودند .اکیپ استان ما(آذربایجان شرقی) هم 15 نفر بودند. چون گردهمائیها غیر انتفاعی بود، از چند ماه قبل ،هزینه مراسم توسط شرکت کنندگان پرداخت شده بود. امسال از هر نفر مبلغ 375000تومان اخذ شده بود که این هزینه، شامل خدمات سه شب و چهار روز اقامت در هتل با صبحانه، ترانسفر داخل شهر و بین شهری، ناهار، شام و میان وعده ها، بازدید از اماکن و جاذبه های استان در شهرهای مختلف و توضیح آنها توسط کارشناسان مربوطه و شرکت در مراسم پایانی گردهمائی بود.
چون مراسم از صبح روز سه شنبه اول اسفند آغاز میشد ،با هماهنگی قبلی با دوستان،تصمیم گرفتیم صبح روز دوشنبه 30 بهمن با اتوبوس در بستی که از قبل هماهنگ شده بودیم و به ازائ هر نفر 55000تومان پرداخت کرده بودیم،از ترمینال تبریز بطرف کرمانشاه حرکت کنیم تا شب را در خانه معلم کرمانشاه استراحت کنیم.اتوبوس ما وی آی پی و 25 نفره بود و قرار بود تعداد 7 نفر از همکاران اردبیل هم در ورودی زنجان به ما ملحق شوند.چهار نفر از همکاران ما هم روز قبل با خودرو شخصی به همراه هدایا و لوازم تبلیغاتی به کرمانشاه رفته بودند.
ساعت 30/10صبح دوشنبه با 11 نفر ترمینال برفی تبریز را بطرف کرمانشاه ترک کردیم.
جاده تا شهر بستان آباد با برف و کولاک همراه بود اما کمی بعد از بستان آباد تا زنجان ،هوا صاف و همه جا خشک بود.
مسیراتوبان 300 کیلومتری تبریز تا زنجان را در سه ساعت طی کردیم و حوالی ساعت 14 در یک رستوران نزدیک پلیس راه زنجان، دوستان اردبیلی نیز به ما ملحق شدند.بعد از صرف ناهار، مسیر 400 کیلومتری زنجان ،بیجار،قروه،سنقر رو طی کردیم. در این مسیر هم برف دیدیم ،هم خشکی و هم مه. خوبی اتوبوس در بستی این بود که هرکجا دوست داشتیم نگه میداشتیم. در خروجی شهر قروه جائی که برف اومده بود نگه داشتیم و حسابی برف بازی کردیم و یاد دوران بچگی رو بخوبی زنده کردیم.
در 35 کیلومتری جاده کرمانشاه-همدان نزدیک بیستون وارد اتوبان شدیم و عصر به کرمانشاه رسیدیم.
چون اقامت مادر هتل از فردا شب شروع میشد و هتل برای امشب ما جا نداشت ، خانه معلم رو با هماهنگی و با پرداخت هزینه قبلی، برای یک شب رزرو کرده بودیم.
صبح روز سه شنبه اول اسفند 96 با سوار شدن در اتوبوسهایمان که از قبل برنامه ریزی شده بود ، برنامه بازدیدهایمان شروع شد. نام اتوبوس ما که در این 4 روز همراه ما بود، پیران(پیران نام یکی از بلندترین آبشارهای ایران هست که در ده کیلومتری شمالشرق سرپل ذهاب واقع شده است) نام داشت. در داخل اتوبوس علاوه برما 15 نفردیگر از همکاران استانهای آذربایجان غربی،خراسان رضوی ،قزوین و البرز هم حضور داشتند.اولین محل که از آن دیدن کردیم،مجموعه تاریخی- مذهبی، تکیه معاون الملک در داخل شهر کرمانشاه بود.
تکیه ی شکوهمند معاون الملک ،یکی از یادگارهای عصر قاجار بوده وشامل سه بخش حسینیه، زینبیه و عباسیه است که با کاشیکار یهای منحصر به فرد هفت رنگ، تزئین شده اند.
حسینیه ،بخش ابتدایی و قدیمی تر بوده که شامل حیاطی کوچک با اتاقهایی در دو طبقه است. بخش زینبیه، با گنبدی مسقف شده که در این بخش، قبر حسین خان معاون الملک، بانی بنا نیز قرار دارد که باآیینه کاری زیبابی تزئین شده است.دیوارهای زینبیه منقوش به تابلوهای کاشی کاری شده با مضامین داستانی مختلف از جمله مصورسازی واقعه ی عاشورا است. بخش عباسیه شامل حیاط بزرگی است و دیوارهای محوطه با کاشیهای زیبایی تزئین شده اند و پرده های داستانی مختلفی به همراه تصاویر بزرگان ایران، کرمانشاه و همچنین نقوش اساطیری، به زیبایی در آن ها نقش بسته است. در ضلع جنوبی عباسیه، عمارت بزرگی قراردارد که محل زندگی بانیان تکیه بوده و امروزه به موزۀ مردمشناسی تبدیل شده است. وجود دوستون بلند و قطور با کاشی معرقی در جلوی ایوان، جلوۀ خاصی به نمای ساختمان داده است.
بعد از اتمام دیدارمان از این تکیه، به دو گروه تقسیم شدیم.گروه اول به سمت شهر کنگاور و معبد آناهیتا رفتند و گروه ما بطرف شهرستان های روانسر،جوانرود و پاوه رفتیم.
حدفاصل کرمانشاه – روانسر از کنار روستای "کانی شریف "عبور کردیم. در این روستا یکی از بهترین، معروفترین و خوشمزه ترین بستنیهای استان کرمانشاه به نام همین روستا وجود داره که قرار شد آقای شهداد رئیس هیئت مدیره استان ما در اولین فرصت که در تابستان به این استان سفرکنیم برای همه امان بستنی بخرند!!.آرامگاه اوویس قره نی هم که از صحابه رسول اکرم (ص)بودند ،در همین مسیر قراردارد.
اولین شهری که بعد از 55 کیلومتردر شمالغربی کرمانشاه از داخل آن عبور کردیم ،شهر روانسر بود. این شهر با 47000نفر جمعیت در دامنه کوه شاهو واقع شده است.مردم این شهر به زبان کردی سورانی تکلم میکنند و اکثرا سنی مذهب هستند.مهمترین جاذبه گردشگری این شهرستان،غار قوری قلعه میباشد که قرار بود عصر از این غار دیدن کنیم.
عکسی از داخل شهر روانسر:
بعد از عبور از روانسر،از سه راهی جوانرود-پاوه بطرف پاوه رفتیم و جوانرود رو ندیدیم.
طبیعت مسیر کرمانشاه به پاوه، زیبا و دیدنی بود دامنه کوه شاهو(بلندترین کوه منطقه با 3400 مترارتفاع)هم برف داشت و هم سبزه.
دوتا روستای هدف گردشگری شهرستان پاوه به نام های شمشیر و هجیج هستند که ما از جلو روستای شمشیر قبل از رسیدن به شهر پاوه عبور کردیم که تقریبا شبیه ماسوله بود واما روستای هجیج بعد از شهر پاوه بود که هم جاده برای مسیر اتوبوس مناسب نبود و هم دور بود و نزدیک مرز که نمیتونستیم به برنامه مون برسیم و ندیدیم.
شهر زیبا و تاریخی پاوه با قدمت تاریخی بیش از ۳ هزار سال، به فاصله ۱۱۲ کیلومتری از مرکز استان و ۴۵ کیلومتری تا نقطه صفر مرزی قرار دارد. سازه‌ها و منازل مسکونی در این شهر به گونه‌ای طراحی شده‌است که در بیشتر موارد پشت‌بام خانه‌ای که در ارتفاع کم‌تری از دامنه کوه ساخته شده است حیاط منزلی است که چند متر بالاتر ساخته شده‌است. به همین دلیل پاوه را شهر هزار ماسوله می‌نامند.
چون خیابانهای داخل شهرپاوه کم عرض بود ،قبل از ورود به شهر با اسکورت ماشینهای پلیس که از قبل هماهنگ شده بود، بطرف هتل ارم، محل برگزاری مراسم و صرف ناهار حرکت کردیم. حس عجیبی داشتم . همیشه دیدن خودرو پلیس در جاده ها، مخصوصا زمان رانندگی وکمی بیش از سرعت مجاز، برایم توام با ترس و استرس ناشی از جریمه بود. اما در اینجا کاملا احساس امنیت و آرامش توام با غرور و افتخار بهم دست داده بود. هتل ارم پاوه یک هتل سه ستاره با 27 باب اتاق در سه طبقه در سال 1390 افتتاح شده که در انتهای شهر کم عرض و طولی پاوه واقع شده بود. در بدو ورود به هتل با استقبال کودکان پاوه ای با لباسهای زیبا و رنگی غافلگیر شدیم.
حدود یکساعتی از برنامه های متنوع فرهنگی و سخنرانیهای مسئولین بهره بردیم و بعد از صرف ناهار به طرف غار قوری قلعه حرکت کردیم.
غار قوری قلعه بزرگترین غار آبی خاورمیانه با پیشینهٔ ۶۵ میلیون سال است که در ۲۵ کیلومتری شهر روانسر بطرف پاوه، در دامنه کوه شاهو و مشرف بر جاده روانسر - پاوه واقع شده است.
علت نامگذاری آن بواسطه وجود روستائی به همین نام در مجاورت این غار هست ( روستای قلعه گلی) قوری در زبان کردی به معنی" گلی" میباشد.
طول قابل بازدید این غار450 متر بوده و دارای دو تالار به نامهای مریم و کوهان شتر است.
محوطه بیرونی غار قوری قلعه:
در اینجا جا داره یه خاطره جالبی براتون تعریف کنم:
در تالار مریم غار،دنبال تندیس آهکی حضرت مریم بودم که بعد از کلی پرس و جو بالاخره پیدا کردم وبا خوشحالی پله های مسیر روسریعا بالا رفتم تا خودم رو به نزدیکی آن برسانم . در بین راه یکی از همکاران خانم از استان زنجان را دیدم و بعد از احوالپرسی از ایشان پرسیدم"مریم رو دیدین؟ ایشون هم گفتند: نه ندیدم اما خیلی دوست دارم ببینم .گفتم پس سریع دنبال من بیاین تا نشونتون بدم. بعد از چند قدم، درست به پائین سر تندیس حضرت مریم رسیدیم. دراطرافم چند نفر از همکاران بودند و اتفاقا یک نفرخانم درست در کنارم بود. با خوشحالی به همکار خانم زنجانیم گفتم: ایناها مریم!!!!! ایشون هم فکر کردند مریم، خانم بنده هستند و خانمی که کنارم ایستاده بودند. بلافاصله با اون خانم سلام و احوالپرسی کردند و گفتند: مریم خانم از آشنائیتون خیلی خوشحالم. ایشون هم با تعجب گفتند من مریم نیستم اما از آشنائیتون خیلی خوشحالم. و در این اثنا بود که من متوجه سوئ تفاهم همکار زنجانی شدم که کلی من و خانم همکار زنجانی و همکار خانم دیگر که کنارم بودند ،خندیدیم.
داخل غار قوری قلعه:
بعد از بازدید از غار قوری قلعه و اتمام برنامه، بطرف کرمانشاه بازگشتیم. نزدیک شهر جهت صرف شام به مجتمع پذیرائی باغچه مینو رفتیم.
خورش خلال بادام کرمانشاه، یکی از معرو فترین، لذیذترین و در عین حال رایجترین غذاهای سنتی است که گردشگران بسیاری از سراسر ایران هنگام سفر به این استان در برنامۀ شکمگردی خود درصدد هستند تا حتماً آن را امتحان کنند. این غذا با استفاده از خلال بادام، گوشت، کره، زرشک، پیاز، رب گوجه فرنگی، گلاب، زعفران دم کرده، چوب دارچین، نمک و زردچوبه تهیه می شود. سرو این خورشت خوشمزه در کنار برنج، سبزی خوردن، ماست و انواع چاشنی های بومی و سنتی بسیار دوست داشتنی و خاطره انگیز خواهد بود.
شب جهت چک این به هتلمون واقع در میدان فردوسی رفتیم.
کار تحویل اتاق به سرعت انجام شد و اتاق سه تخته ما در طبقه اول واقع شده بود.
درمورد هتل باید بگم که هرچند در درجه بندی هتلها ، به این هتل سه ستاره داده بودند اما به نظر بنده اطلاق دو ستاره معمولی بیشتر زیبنده آن بود .هتل 6 طبقه داشت با 54 اتاق و قیمت یک شب اقامت در اتاق سه تخته 210000 تومان بود.(هر نفر 70000تومان)
در بدو ورود به اتاق از طرف مجریان همایش برای هرنفر یک پک هدایا در نظر گرفته شده بود که سورپرایز جالبی برامون بود.
صبحانه هتل بسیار ساده و در حد هتلهای دو ستاره بود.
نکته جالب اندازه قندهای داخل قندان در روی میز صبحانه بود که منو یاد زمانهای قدیم انداخت که هرچقدر قندها بزرگتر خرد میشدند، نشانه احترام بیشتر به میهمان رو میرسونداما جالبیش اینجا بود که اندازه قندهاهماهنگ نبودند و داخلش قندهای ریز هم وجودداشت!!!!
اولین برنامه ما در روز دوم،عزیمت بطرف روستای پاتاق در نزدیکی سرپل ذهاب و دیدن منطقه باستانی" زیج منیژه" بود.
تصویر بالا یکی از چادرهای روستاییان زلزله زده پاتاق میباشد:
در ورودی محوطه باستانی مذکور،آقای دکتر گلزاری که یکی از باستان شناسان معروف کشورو از اساتید با سابقه میباشند در مورد این بنا توضیح دادند:
بنای سنگچین زیج منیژه، یکی از زیباترین بناهای تاریخی است که در دامنۀ گردنۀ پاتاق سرپل ذهاب قرار دارد.دربخش میانی این بنا، تالار بزرگی قرار دارد که با راهروهایی تو در تو در پیرامونش در بر گرفته شده است. در اطراف نیز حجره هایی وجود دارد که بیشتر آنها، به مرور زمان از بین رفته اند. در میانۀ این بنا بقایای یک سازۀ چهارگوش دیده میشود که گمان میرود متعلق به ارگ قلعه بوده است. علاوه بر اینها مکانهایی نیز در کنار دروازه ها به صورت برج قابل رهگیری است.
با توجه به ساختار معماری این بنای با شکوه(که متاسفانه در اثر زلزله3/7 ریشتری 21 آبان 96 قسمتی از آن تخریب شده است) از جمله درگاه ها وقوسها و همچنین پوشش سقف فضاهای تالار و راهروها، قدمت این اثر را به اواخر دورۀ ساسانی نسبت میدهند.
با توجه به قرارگیری این بنا در کنار راهی که قلعۀ یزدگرد ریجاب را به کاخ خسرو و آتشکدۀ چارقاپی قصر شیرین متصل می کند و همچنین ساختار معماری نسبتاً مشابه با بناهای مذکور، میتوان آنجا را محلی برای استقرار حاکم محلی، یا کوشک بین راهى و یا استراحتگاه لشکریان دانست. در هر حال، همچنان در ماهیت این بنا تردید وجوددارد. در مورد وجه تسمیه زیج باید گفت که معرب واژه ی فارسی زیگ است و زیگ در پارسی میانه، به معنای سالنامه است. بنابراین مرتبط دانستن این محل برای انجام مطالعات اخترشناسی نیز، پر بی راه نیست.
مکان بعدی ما دیدن نقش برجسته های 4500 ساله آنوبانی نی در داخل شهر سرپل ذهاب بود.نام قدیم سرپل ذهاب" حلوان "با ضمه" ح" میباشد.
دکتر گلزاری تاکید داشتند که بجای کرمانشاه، از نام کردی "کرماشان" استفاده شود.
در این مکان هم باز جناب دکتر گلزاری چنین توضیح دادند:
کهنترین نقش برجستۀ ایران زمین، سنگ نگارۀ کهن آنوبانی نی پادشاه لولوبی است که در روی صخر های ستبر بر روی کوه پادیر شهر سرپل ذهاب قرار دارد. در این محوطه چند نقش برجستۀ دیگر هم به چشم می خوردند.
سنگ نگارۀ کهن آنوبانی نی که همراه با کتیبه های اکدی است، به شرح پیروزی پادشاه و به اسارت در آمدن دشمنان میپردازد. قدمت این سنگ نگاره، به حدود 2300 سال پیش از میلاد می رسد. اهمیت سنگ نگارۀ آنوبانی نی در آنجاست که داریوش کبیر با الهام از این نقش برجسته، کتیبۀ معروف خود را در دل کوه بیستون بر جای گذاشته است. در زیر نقش برجسته، کتیبه هائی به زبان آکدی آمده است که ترجمۀ آن به این صورت است:
آنوبا نی نی پادشاه توانا، پادشاه لولوبی، نقش خود و نقش الهۀ ایشتار را در کوه پادیر بر جای گذاشت. هر آن که این نقوش و این لوح را از میان ببرد، به نفرین و لعنت آنو، آنوتروم، بل، بلیت، رامان، ایشتار، سین و شمش گرفتار و نسل او بر باد رود .
دیدن صحنه های خرابیهای زلزله اخیر(زلزله 3/7ریشتری 21 آبان 96) سرپل ذهاب دل هر انسان باوجدانی رو به درد می آورد هرچند اقدامات خوبی برای اسکان این عزیزان درچادر و کانکس صورت گرفته بود اما نیاز به سرپناه امن، گرم و راحت با امکانات کامل شهری از ضرورتهای ساکنین این دیار از کشورعزیزمان است.
ناهار را در تالار پذیرائی حاکان که در اطراف سرپل ذهاب واقع شده بود،صرف کردیم.
بعد از ظهر برنامه دیدار از کاخ خسرو در شهرستان مرزی قصرشیرین رو داشتیم.آقای دکتر گلزاری در مورد این مکان ،چنین فرمودند:
بنای این کاخ، متعلق به دوران ساسانیان است و آن را به خسروپرویز پادشاه پر آوازه ی آن دودمان نسبت میدهند. گفته می شود خسرو این بنا را برای همسرش شیرین ساخته است و وجه تسمیه شهر قصرشیرین، از همین بنا است. عمارت خسرو، در نزدیکی آتشکدۀ چهارقاپی و روی سکویی به بلندای هشت متراحداث شده است. هر چند به مرورزمان بخشهایی از کاخ صدمه دیده است اما پلان کلی و کارکرد آن، مشخص است. در بخش شرقی کاخ، تالاری به شکل مستطیل با دست های از ستونها قرار دارد که سقف آن با طاقهای آجری پوشانده شده است. در بخش پشتی تالار اتاق بزرگ گنبدداری ساخته شده است که در گذشته راه ورود به اتاق از طریق درگاههائی بوده که در بخش غربی تالار وجود داشته است.
در اطراف حیاط ها، مجموعه های از چندین اتاق و اصطبل، بنا شده است. در بخش دیگر نیز مجموعه هائی از خانه ها قرارداشته است. ملات سازه ها از شن ریز و درشت با گچ نیمه پخته بوده که هرچقدر آب بخورد و در اثر تابش نورخورشید ، محکمتر میشد. حتی دیده میشد که سنگها شکسته شدند اما به ملات آسیبی وارد نشده بود.
سپس در مرز خسروی به هتل امام رضا(ع) رفته و میهمان صرف میان وعده توسط مدیریت این هتل شدیم.
بعد از اتمام برنامه ها در روز دوم، به سمت کرمانشاه حرکت کرده و شام را در تالارپذیرائی دهکده باران صرف کردیم.
در اینجا توجه شما را به دیدن و شنیدن کلیپی از کرمانشاه جلب میکنم:
کلیپ کرمانشاه:
با تشکر از همکار ارجمندم،خانم زهره جعفرپناه
نام سازنده کلیپ: آقای علی زرتاب
نام خواننده:آقای هادی رستمی
متن شعرکردی کلیپ:
ه برزی بالاس یا دالاهوه دالاهو ماوای کوک و آهوه
له بان او بالای باالاگردیه دو وچکه آهو ماوا کردیه
اگر دالاهو پر آهوه تو هر آهود یی دالاهوه
های شاواز شاواز ناو و نیشاند گیانم وه نذر چوپی کیشاند
دالاهو سایه ی سول بالاده عالم وه حسرت یی تماشاده
مه هر لو روژه او بالا دیمه بلاگردان او بالا بیمه
له آهویلد عالم حیرانه له بس شوخن ایی جفته جیرانه
الان یی عمره بالا بالامه وه بان او بالا عمرم دانامه
هرکس تماشای او بالا بکی ارای چه مینی تا حاشا بکی
ترجمه فارسی:
بلندی بالایت را به دالاهو مانند کنم؟ دالاهو مکان و ماوای کبک و آهوست
بالای بلندای قامتت دو بچه آهو ماوا گرفته اند
اگر دالاهو پر از آهوست تو هر آهویت خود به تنهایی یک دالاهوست
به افتخار نام و نشان وجودم نذری چوپی گرداندنت
دالاهو سایه ایست از بلندای بالایت عالم همه در حسرت یک نگاهت هستند
من از همان روز که بالایت را دیده ام بلاگردانش شده ام
عالم همه حیران آهوانت هستند از بس که زیبایند این جفت اهو
عمریست بالا بالا میکنم عمرم را در راه آن بالا نهاده ام
کسی که نظاره گر آن بالا باشد چگونه میتواند منکر زیبایی و عظمتش شود؟
برنامه قبل از ظهر روز سوم (پنجشنبه سوم اسفند) شرکت دربرنامه سخنرانی مقامات اداری و علمی در تالار برق شهر کرمانشاه بود.
ابتدا آقای الهی تبار، معاون سیاسی استاندار طی بیاناتی فرمودند:استان کرمانشاه 10000شهید تقدیم انقلاب کرده وکرمانشاه را ایران کوچک خواندند که از تمامی اقلیم ها بجز دریا و دریاچه برخوردار است.
سپس، پروفسور هنکلمن استاد خطوط ایلامی و پارسی دانشگاه پاریس در مورد خط ایلامی کتیبه داریوش ،صحبت کردند.
در ادامه پروفسور میرجلال الدین کزازی استاد زبان فارسی به ایراد سخن پرداختند.ایشان واژه" گردشبر" را بجای راهنمای گردشگری پیشنهاد کردند.
سپس دکتر گلزاری در سخنان خود قدمت کرماشان را 125000سال برآورد کردند و فرمودند استان کرماشان اولین سرزمینی است که بشر از غار نشینی پائین آمد.
بعد از پایان برنامه به منطقه بیستون رفته و ناهار را در مجتمع فرهنگی –ورزشی رخش صرف کردیم.
بعد از صرف ناهار تا غروب آفتاب در بیستون بودیم.
ابتدا یک برنامه فرهنگی – ورزشی اجرا شد.
سپس در چند ساعت اقامت ، به دیدن همه 28 اثر ثبت شده در محوطه بیستون پرداختیم.
بیستون یا بغستان، سرزمین خدایان و جایگاه عشق است. ترنم حس جاودانگی را میتوان با تاریخ کهن این دیار با جان و دل حس کرد. بیستون، آثار منحصر به فردی در دورانهای مختلف پیش از تاریخ و تاریخی، تا دوران معاصر را در دل خود جای داده است. مجموعه غارهای پیش از تاریخ، یادگارهایی است از عصر پارینه سنگی و زندگی انسان نئاندرتال در این منطقه. نیایشگاه مادی، کتیبۀ عظیم داریوش هخامنشی، مجسمۀ هرکول خدای یونانی، نقش برجسته های مهرداد، گودرز و بلاش اشکانی، فرهادتراش و آوازۀ عشق او به شیرین، کاخ نیمه تمام خسرو، پل ساسانی، کاروانسرای ایلخانی؛ کاروانسرای صفوی و پل صفوی، گزیده هائی از یادگارانی است که در کنار کوهی زیبا و سرابی پر آب که شاهکارهای خداوندگار است گرداگرد هم آمده اند.
در میان این آثار فاخر تمدنی و معماری، کتیبه و نقش برجستۀ داریوش هخامنشی، از اهمیت دوچندانی برخورداراست. این کتیبۀ بزرگ، شرح پیروزی داریوش هخامنشی را، بر گئومات مغ و نُه شورشی بیان کرده است.
عکس کتیبه داریوش:
. این سنگ نبشتۀ سه زبانه را مادر شرق شناسی نوین و رازگشای تاریخ مشرق زمین و تاریخ کهن جهان میدانند. به دلیل اهمیت این کتیبه در رمزگشایی از سایر کتیبه های ایران زمین و بین النهرین، نقش برجستۀ داریوش کبیر در بیستون به عنوان هشتمین اثر ایران در میراث جهانی یونسکو، ثبت شده است.
تندیس هرکول، پسر زئوس )خدای خدایان یونان(، دربیستون یادمانی است از آخرین روزهای حکومت مهاجمان سلوکی بر سرزمین مادها. جانشینان اسکندر مقدونی که روزی بی رحمانه بر ایران تاختند، حالا قافیه را به مهرداد اول، آن دلاور اشکانی باخته اند و آخرین سنگرهای خود را از دست میدهند. تندیس هرکول در حالی که با افسوس به سرزمینهای از کف رفته مینگرد، حکایت از یک شکست برای بیگانگانی دارد که باید چهار نعل بتازند و فرار را بر قرار ترجیح دهند.
مجسمه هرکول در بیستون:
از عظمت و جلال کهن دیار کرمانشاهان، همین بس که یکی از مهمترین آثار کشف شده از انسانهای نئاندرتال بر روی کرۀ خاکی، متعلق به غارشکارچیان بیستون است که امروزه، زینت بخش موزۀ دانشگاه پنسیلوانیای آمریکا است.
استخر سراب پر آب در محوطه بیستون:
نقش برجسته بلاش اشکانی در بیستون:
بعد از اتمام برنامه بازدید از بیستون ،شب برای صرف شام به هتل پنج ستاره پارسیان کرمانشاه رفتیم.
هتل پارسیان کرمانشاه که یکی از 22 هتل مجلل ومجهز شرکت هتلهای پارسیان میباشد ، در سال 1390 در 9 طبقه با 100 اتاق و 180 تخت ساخته شده در بلوار شهید کشوری،جنب پل ولایت واقع شده است. این هتل هم میزبان تعداد دیگری ازهمکاران راهنمای سایر استانها بود که براساس قرعه کشی از قبل انجام یافته، این هتل قسمتشان شده بود و خوش به حالشان که در هتل خوب و مناسبی، اسکان یافته بودند.
برنامه اختتامیه در روزآخر همایش( جمعه چهارم اسفند) در محل سالن بهمن کرمانشاه و طبق روال سالهای قبل راس ساعت نه و پنجاه و هفت دقیقه ، با طنین سرود ملی کشورمان و سپس تلاوت آیاتی چند از کلام الله مجید آغاز شد.
ساعتی قبل از شروع مراسم پایانی، طبق روال سالهای قبل درلابی مجاورسالن اصلی مراسم، غرفه هائی از طرف برخی استانها برپا شده بود تا به توزیع اقلام، هدایا،بروشورهای تبلیغاتی و...بپردازند.غرفه استان ما هم بخاطر قرارداشتن در سال 2018میلادی که تبریز پایتخت گردشگری کشورهای اسلامی هست، از شور و استقبال بیشتری برخورداربود.
اما بیشتر غرفه ها مختص معرفی و فروش محصولات مختلف فرهنگی ،صنایع دستی و شیرینیهای معروف کرمانشاه یعنی نان خرمائی، کاک و نان برنجی بود.
در طول سه ساعت برگزاری مراسم پایانی، استاندار محترم کرمانشاه(آقای بازوند)،دکتر بالائی ( مدیرکل میراث فرهنگی استان)،آقای رفیعی(رئیس انجمن دفاتر خدمات مسافرتی کشور)،عزیزانی از کانون راهنمایان، آزاده دادفرین (دبیر یازدهمین گردهمایی راهنمایان گردشگری سراسر کشور)، مهریار احمدی صوفیوند(رییس انجمن صنفی راهنمایان گردشگری استان کرمانشاه)،دکتر گلزاری، دکتر کزازی و تعدادی دیگر از مسئولین به ایراد سخنرانی پرداختند. در بین سخنرانیها برنامه های مختلف فرهنگی و توزیع هدایا به افراد برگزیده و راهنمایان برتر استانها انجام گردید. راهنمای برتر استان ما، دوست عزیزمان آقای مهندس حمید حسنپور انتخاب شد.
کلیپ شماره 1
ساعت 13 بعد از اتمام مراسم ،جهت صرف ناهار به باغ رستوران کامبادن رفتیم.
باغ رستوران کامبادن که چند ماه پیش به بهره برداری رسیده بود، با محيطي آرام و زيبا در فضايي متفاوت نسبت به مجموعه رستوران‌هاي استان در پارک‌غربي طاق بستان واقع شده است.
این محل در فضايي به مساحت يک هکتار و گنجايش ۴۰۰ نفرو با 8 میلیارد ریال احداث شده است.
دنده کباب و خورشت خلال از معروفترین غذاهای کرمانشاه و با بهترین کیفیت در این رستوران طبخ میشود. اين مجموعه از ساعت ۷ الي ۹:۳۰ دقيقه صبح به ارائه صبحانه در فضايي دلپذير هم میپردازد.
آخرین برناممون از ساعت 15تا 17 بازدید ازطاق بستان بود.
یکی از برجسته ترین آثار برجا مانده از پادشاهان ساسانی، محوطۀ تاريخي طاقبستان است. در این محوطه، آثاری از پادشاهان ساسانی در دل كوهی سخت و در كنار چشمه اي روح نواز بنا نهاده شده است.
سنگ نگاره های طاقبستان، به ترتیب قدمت عبارت اند از: سنگ نگارۀ تاجگذاری اردشير دوم، نقش شاپور دوم و سوم در ایوان کوچک و صحنه های تاجگذاری و شکار خسرو پرویز در ايوان بزرگ.
در صحنۀ تاجستاني، اردشیر دوم ساسانی در حالی که ژولیان امپراطور روم را در زیر پای خویش افکنده است، حلقۀ پادشاهی را از اهورامزدا میستاند. در سوی دیگر او، میترا با هاله هائی از نور بر روی گل نیلوفری ایستاده است و شاه را ازهرگونه گزند پاسداشت می کند. در ايوان کوچک، نقش دو پادشاه ساسانی، شاپور دوم و سوم، به زیبایی حجاری شده است و دو نقش برجسته با كتيبه هايي به خط پهلوي و به زبان فارسی ميانه، توصیف شده اند.
شاهکار هنر سنگتراشان ساسانی را باید در طاق بزرگ، جست. این طاق، شامل بخشهای مختلفی است که معماری منحصر به فرد خود را به رخ می کشد. نمای بیرون طاق با الهه های نیکه و درختان زندگی، به زیبایی تزیین شده است. در داخل طاق و در بخش اصلی، صحنۀ تاجگذاری خسرودوم به زیبایی نشان داده شده است. در این صحنه، خسرو پرویز حلقۀ فرایزدی را از دو الهه یعنی فروهر و آناهیتا میستاند.
در بخش زیرین آن، نقش برجستۀ خسرو و اسب افسانه ای او "شبدیز" در دل سنگ سخت کنده شده اند. در دیواره های جانبی طاق بزرگ، انیمیشین شکار گراز و گوزن توسط شاهنشاه با همراهی دسته هایی از بانوان چنگ نواز، به زیبایی به نمایش در آمده است.
بعد از بازدید دو ساعته از طاق بستان و توضیحات آقای دکتر گلزاری ، برنامه چهارروزه گردهمائی راهنمایان گردشگری کشور در کرمانشاه به پایان رسید .
عصرهمانروز،حوالی ساعت 8 شب با آمدن همان اتوبوس دربستیمان، از ترمینال کرمانشاه به تبریز بازگشتیم .
نویسنده: فرشاد شفیعی شهیدلو
