قدیمی ترین شهرهای دنیا قدمتی به بلندای تاریخ دارند و هرکدام نیز تأثیرات عمیقی بر شکل‌گیری سایر جوامع دنیا داشته‌اند. به همین دلیل در ادامه این مطلب از مجله گردشگری لست‌سکند، 10 عنوان از قدیمی‌ترین شهرهای جهان را که به شکل مستمر به‌عنوان زیستگاه بشر روی زمین استفاده می‌شده را معرفی کرده‌ایم.
قدیمی ترین شهرهای جهان به ترتیب
- وارناسی
- آتن
- بلخ
- کرکوک
- بیروت
- پلوو دیو
- فیوم
- شوش
- حلب
- اریحا
واراناسی (Varanasi) | هندوستان
واراناسی که در جبهه غربی رود گنگ واقع شده و با عنوان بنارس هم شناخته میشود، یکی از شهرهای بسیار مهم و مقدس هندی‌ها و بودایی‌هاست و جزو قدیمی ترین شهرهای دنیا هم شناخته میشود. براساس افسانه‌ها، واناراسی توسط خدای هندوها یعنی شیوا، در حدود ۵۰۰۰ سال قبل تأسیس شد، البته محققان جدید بر این باورند که این تاریخ، مربوط به ۳۰۰۰ سال پیش است.
درضمن می‌توان این‌طور هم گفت که ساکنان اولیه‌ی این منطقه حدود 2200 سال پیش از میلاد مسیح در وارنساسی اسکان یافتند. مارک تواین، نویسنده آمریکایی در این مورد گفته است: «بنارس، از تاریخ هم قدیمی‌تر است، از سنت هم قدیمی‌تر است، حتی از افسانه‌ها هم قدیمی‌تر است و انگار قدمتی دارد به‌اندازه‌ی دو برابر کل سن تاریخ و سنت و افسانه.»
- قدمت واراناسی هندوستان: 1000 سال پیش‌از میلاد (طبق برخی تحقیقات 3000 سال)
واراناسی، شهری که برای مردن به آنجا می‌روند!
موقعیت واراناسی روی نقشه
آتن (Athens) | یونان
اگر بخواهیم از قدیمی ترین شهرهای دنیا صحبت کنیم، قطعاً نام آتن در میان این شهرها وجود خواهد داشت. میراث آتن به‌عنوان مهد تمدن غرب و زادگاه دموکراسی، هنوز هم واضح و آشکار است. سرزمینی که از یادبودهای یونانی، رمی، بیزانسی و عثمانی پر است؛ یادبودهایی که همگی، به مقاصد گردشگری فوق‌العاده محبوبی تبدیل شده‌اند. طبق برخی اسناد، آتن به‌مدت 5000 سال مسکونی بوده است. اسکندر مقدونی در مورد آتن گفته است: «چه خطرهای بزرگی که برای پیروزی و به جا گذاشتن نام نیک در آتن، با آنها روبه‌رو شدم.»
- قدمت آتن یونان: 3400 سال پیش‌از میلاد
موقعیت آتن در نقشه
بلخ (Balkh) | افغانستان
از دیگر شهرهای قدیمی دنیا می‌توانیم به بلخ اشاره کنیم. بلخ که برای یونانیان باستان، به نام Bactra شناخته می‌شد، ولایتی قدیمی است که در شمال افغانستان قرار دارد و اعراب، عنوان "مادر شهرها" را به آن داده‌اند. این شهر، بین سال‌های ۲۵۰۰ و ۱۹۰۰ قبل از میلاد و پیش‌از شکوفایی امپراتوری پارس و ماد به اوج خود رسیده بود. بلخ در دوره باستان، یکی از شهرهای مهم محسوب می‌شد و جزو مراکز مهم بودیسم، زرتشت و اسلام به حساب میآمد. بلخ مدرن و امروزی، مرکز صنعت پنبه در منطقه است.
- قدمت بلخ افغانستان: 2500 سال پیش‌از میلاد
موقعیت بلخ روی نقشه
کرکوک (Kirkuk) | عراق
کرکوک، در فاصله‌ی 240 کیلومتری شمال بغداد و در واقع روی منطقه‌ای بنا شده که در گذشته، پایتخت باستانی تمدن آشور بوده است. این شهر ابتدا آرافکا یا آراپخا نام داشته که در زبان هوری باستان معنای شهر دارد. اهمیت استراتژیک کرکوک در ابتدا توسط بابِلی‌ها و بعداً توسط مادها کشف شد؛ یعنی گروه‌هایی که این شهر را در گذشته کنترل می‌کرده‌اند.
ویرانه‌های یک قلعه باستانی ۵۰۰۰ ساله همچنان در این منطقه به چشم می‌خورد و این در حالی است که کرکوک مرکز فرماندهی صنعت نفت عراق به حساب می‌آید. درضمن افرادی که برای نخستین بار در این منطقه ساکن شدند، به 2200 سال یا 3000 سال پیش‌از میلاد مسیح باز می‌گردد.
- قدمت کرکوک عراق: 2200 تا 3000 سال پیش‌از میلاد
موقعیت دقیق کرکوک در نقشه
بیروت (Beirut) | لبنان
پایتخت لبنان که مرکز فرهنگی، اداری و صنعتی آن هم به شمار می‌رود، تاریخی به قدمت بیش‌از ۵۰۰۰ سال دارد. البته کاوش‌های انجام گرفته در شهر، بقایایی از تمدن‌های فنیقی، هلنی، رمی، عرب و عثمانی را از زیر خاک بیرون آورده است، کما اینکه در برخی نامه‌های قدیمی که در اوایل قرن ۱۴ قبل از میلاد، به مصر نوشته شده، به این نکات اشاره شده بوده است. لبنان پس از پایان جنگ، کم کم به یک مقصد توریستی سرزنده و جذاب تبدیل شد. موقعیت استراتژیک بیروت در ساحل دریای مدیترانه باعث شده که این شهر در طول تاریخ به عنوان مرکز تجارت، فرهنگ، و علم در خاورمیانه شناخته شود.
جان موریس، تاریخ‌نگار و سفرنامه‌نویس اهل ولز درباره بیروت گفته است: «برای افرادی که برای عاشق شدن زیادی سخت گیر و عبوس هستند، بیروت یک پدیده محسوب میشود. شاید گول زننده باشد، اما کاملاً غیرممکن است که آنجا باشید و خطی از عشق بر وجودتان شکل نگیرد.»
- قدمت بیرون لبنان: 3000 سال پیش‌از میلاد
موقعیت بیروت در نقشه
پلوو دیو (Plovdiv) | بلغارستان
پلوو دیو، دومین شهر بزرگ بلغارستان و یکی از قدیمی‌ترین شهرهای قاره اروپا است که در اصل و قبل از اینکه به یک شهر بزرگ رمی تبدیل شود، زیستگاهی برای Tracian یعنی گروهی از قبایل هند - اروپایی بود. البته در طول تاریخ اقوام مختلفی برای تصرف این منطقه جنگیدند. پلوو دیو قبل از اینکه به‌عنوان بخشی از بلغارستان به حساب بیاید، به دست بیزانسی‌ها و عثمانی‌ها افتاد.
این شهر، یک مرکز بزرگ فرهنگی و صاحب بقایای باستانی فراوانی است. از جمله این بقایای باستانی می‌توان به یک آمفی تئاتر و یک قنات رُمی و یک حمام قدیمی عثمانی اشاره کرد. بازدید از موزه باستان‌شناسی این شهر، می‌تواند به شما اطلاعاتی از قدمت این شهر تاریخی بدهد. لوسین، نویسنده رمی درباره پلوو دیو گفته است: «این بزرگ‌ترین و دوست داشتنی‌ترین شهر دنیاست. زیبایی‌های آن از دوردست‌ها می‌درخشد و به چشم می‌آید.»
- قدمت پلوو دیو بلغارستان: 5 الی 6 هزار سال پیش‌از میلاد
پلوودیو، پایتخت فرهنگی اروپاست!
موقعیت پلوو دیو روی نقشه
فیوم (Faiyum) | مصر
فیوم یکی دیگر از قدیمی ترین شهرهای دنیاست که در جنوب غربی قاهره قرار گرفته و بخشی از Crocodilopolis را اشغال کرده است. Crocodilopolis یک شهر باستانی مصری است که در آن نوعی کروکودیل مقدس به نام پِتسوچو را پرستش می‌کنند. فیوم یک واحه محسوب میشود. واحه به یک نقطه سرسبز در میان صحرا گفته میشود.
این شهر توسط کانال آبی بحر یوسف به دو نیم تقسیم شده است. فیوم امروزی، از بازارهای متعدد و بزرگ، مساجد و حمام‌های سنتی تشکیل شده و هرم‌های لهین و هاوار هم در همین نزدیکی کشف شدند. هرودوت، تاریخ‌نویس یونانی درباره‌ی فیوم می‌گوید: «مصر یک کشور حاصلخیز و ثروتمند است و همه این ثروت هدیه رودخانه است.» فیوم در زبان قبطی معنای دریاچه دارد.
- قدمت فیوم مصر: 5000 سال پیش‌از میلاد
موقعیت دقیق فیوم روی نقشه
شوش (Shush) | ایران
شوش، قبل از اینکه تحت سلطه‌ی آشوریان دربیاید، پایتخت امپراتوری ایلام بود. البته شوش قدیمی پایتخت جهان نیست و عنوان قدیمی ترین پایتخت جهان به دمشق سوریه می‌رسد. براساس یک تراژدی آتِنی که توسط آسکلیوس نوشته شده و قدیمی‌ترین متن موجود در تاریخ تئاتر نیز هست، شوش بعدها توسط هخامنشیان، به پادشاهی کورش کبیر گرفته شد و این آغاز سلطه‌ی پارسیان بود.
شهر جدید شوش، حدود ۶۵۰۰۰ نفر جمعیت دارد و تخمین زده میشود که حدود 7 هزار سال پیش از میلاد مسیح، نخستین آثار وجود یک دهکده در این منطقه بوده است. فرانسیس بیکن (نویسنده و فیلسوف انگلیسی) درباره‌ی شوش و ایران گفته است: ایران کشوری است پوشیده از کوه‌هایی که رو به دریا دارند، کشوری که در قلب دنیا واقع شده است.
- قدمت شوش ایران: 4000 سال پیش‌از میلاد
موقعیت شوش در نقشه
حلب (Aleppo) | سوریه
حلب، پر جمعیت‌ترین شهر سوریه است، با حدود ۴/۴ میلیون نفر ساکن که حدود ۴۳۰۰ سال قبل از میلاد مسیح پایه گذاری شد. حالا که شهر باستانی حلب جای خود را به شهر جدید و مدرن داده است، دیگر امکان بررسی مدام توسط باستان شناسان به سختی فراهم میشود. حلب از حدود ۸۰۰ سال قبل از میلاد مسیح، تا قبل‌از اینکه بین آشوریان، یونانیان و ایرانی‌ها دست به دست شود، تحت کنترل Hittiteها بوده است. بعدها حلب، توسط رمی‌ها، بیزانسی‌ها و اعراب اشغال شد و توسط مغول‌ها و عثمانی‌ها نیز محاصره شد. بسیاری از شاهکارهای معماری شهر، به‌علت درگیری‌ها و مناقشات اخیر ویران شده‌اند.
- قدمت حلب سوریه: 4300 سال پیش‌از میلاد
موقعیت دقیق حلب روی نقشه
اریحا (Jericho) | فلسطین
اریحا، قدیمی‌ترین شهر دنیاست که به شکل پیوسته، محل سکونت انسان بوده است. بنا به گفته‌ی منابع تحقیقی، باستان شناسان پس از حفاری در اریحا، بقایای ۲۰ سکونتگاه متوالی را از زیر خاک بیرون آوردند؛ سکونتگاه‌ها و خانه‌هایی که قدمتشان به ۱۱۰۰۰ سال قبل برمی‌گردد. این شهر، در کرانه‌ی غربی رود اردُن کشف شد و امروزه محل زندگی بیش از ۲۰۰۰۰ نفر است. پس اگر جایی به سؤال قدیمی ترین شهر جهان در کدام کشور است برخوردید، با اطمینان می‌توانید بگویید فلسطین.
- قدمت اریحا فلسطین: 9000 سال پیش از میلاد
موقعیت اریحا در نقشه
قدیمی ترین شهر جهان در ایران
شوش را می‌توانیم یکی از قدیمی ترین شهرهای جهان در ایران بدانیم؛ اما به‌طور مستقیم قدیمی ترین شهر جهان در ایران نیست.
قدیمی ترین شهر جهان در جدول
اگر حین جدول حل کردن با پرسش قدیمی ترین شهر جهان مواجه شدید، بهتر است بگوییم که پاسخ دقیقی نمی‌توان به اینم پرسش داد و بهتر است با توجه به تعداد حروف مد نظر و حروف پیدا شده، یکی از شهرهای موجود در این مطلب را مطابقت دهید و شهر موردنظرتان را بنویسید.
کرمان قدیمی ترین شهر جهان است؟
خیر؛ کرمان قدیمی ترین شهر جهان نیست؛ اما شهر کهنی محسوب میشود و این را می‌توان از دستکندها و آثار تاریخی این شهر متوجه شد.
قدیمی ترین کشور جهان در گینس
عنوان قدیمی ترین کشور جهان در گنیس مشخص نیست و گویا با این عنوان چیزی در کتاب گینس ثبت نشده است، اما طبق آخرین اخبار می‌توان گفت که کشور «سن مارینو» قدیمی ترین کشور جهان محسوب میشود که تا به امروز مشخص شده است.
سخن آخر
قدیمی ترین شهرهای دنیا را نمی‌توان به‌طور دقیق پیدا کرد، زیرا اسناد و مدارک زیادی وجود دارند که هر بار قدمت یکی از آنها را بیشتر از دیگری می‌کند. به همین دلیل تخمین قدیمی ترین شهرهای جهان به ترتیب کار سختی است. برخی از این شهرها مثل اریحا، ببلوس و دمشق باستانی‌ترین تمدن‌ها را در دل خود جای داده‌اند، اما باستان‌شناسان هنوز هم در حال کشف اطلاعات جدیدی هستند که می‌تواند این فهرست را تغییر دهد.
