ترکینگ مسیر دریاچه نئور به ییلاق سوباتان و جنگل لیسار ( سیری در طبیعت اردبیل و تالش )

سلام

موضوع این بار سفرنامه، مربوط به پیمایش در طبیعت مابین استان اردبیل و استان گیلان، از ناحیه دریاچه نئور در استان اردبیل به روستای سوباتان و سپس به لیسار در استان گیلان، می باشد.

تصویر 1 : موقعیت و مسیر بین دریاچه نئور و روستای سوباتان ( از مسیر یک جاده خاکی نیسان رو )، با فاصله ای حدود 20 کیلومتر

همانطور که می دانید، اردبیل استانی است که مناطق کوهستانی فراوانی دارد و بویژه در سمت شرق این استان که همجوار با استان گیلان می باشد، ارتفاعات رشته کوه البرز غربی قرار دارد، به عبارتی برای پیمایش از اردبیل به گیلان باید از فراز ارتفاعات  رشته کوه البرز غربی حرکت کرد. به عبارت دیگر ابتدای مسیر ما کوهستانی خواهد بود و در ادامه وارد مراتع و ییلاقات و سپس جنگل های استان گیلان خواهیم شد.

مسیر پیمایش از دریاچه نئور تا روستای سوباتان، از مشهورترین و شناخته شده ترین مسیرهای پیمایش در طبیعت در نواحی شمالی ایران است که همه ساله بویژه در تعطیلات نیمه خرداد،  پذیرای گروه های زیادی از گردشگران است.

تصاویر 2 و 3 : بخشی از زیبایی های دریاچه نئور

.

تصاویر 4 و 5 : بخشی از زیبایی های مسیر دریاچه نئور به روستای سوباتان

.

تصاویر 6 و 7 : بخشی از زیبایی های ییلاق روستای سوباتان

.

تصاویر 8 و 9 : بخشی از زیبایی های مسیر جنگلی مابین ییلاق سوباتان و شهر لیسار

علت گرایش زیاد گردشگران به پیمایش مسیر نئور به سوباتان، علاوه بر زیبایی و جذابیت بهاره این مسیر، وجود جاده آسفالته دسترسی از جاده اردبیل خلخال تا لب دریاچه نئور و سپس وجود جاده خاکی مابین نئور به سوباتان است . وجود این جاده ها سبب شده که افراد و خانواده ها بتوانند با خودرو شخصی، خود را تا لب دریاچه نئور برسانند و یا حتی از نئور به سوباتان حرکت کنند، هرچند جاده ای خاکی و نسبتا صعب العبور برای خودروهای شخصی معمولی دارد.

تصویر 10 : مسیر دسترسی از اردبیل به دریاچه نئور، با فاصله ای حدود 50 کیلومتر که تماما آسفالته است . البته قسمتی از مسیر که مابین دریاچه نئور و جاده اردبیل خلخال ( روستای بودالالو ) قرار دارد دارای شیب های کوهستانی نسبتا شدیدی است.

ارتفاعات رشته کوه البرز در این ناحیه از استان اردبیل و گیلان، حالت به هم فشرده و فلات مانندی دارد، به گونه ای که برای پیمایش این مسیر، لازم نیست از گردنه و ارتفاعات زیادی به بالا و پایین رفت و قسمت زیادی از مسیر به صورت شیب های ملایم، قابل پیمایش است.  

تصاویر 11 و 12 : شیب های نسبتا ملایم در مسیر نئور به سوباتان       

ماجرای سفر

ماجرای سفر مربوط به تعطیلات نیمه خرداد سال 95 است. یک گروه 47 نفره از دوستان گروه کوهنوردی و طبیعت گردی اصفهان، عازم دیدار و پیمایش دو سه روزه در طبیعت ما بین دریاچه نئور و ییلاق سوباتان و جنگل های لیسار می شویم.

پیمایش از نئور به سوباتان به یکی از عمومی ترین پیمایش ها و تورهای طبیعت گردی مبدل شده است که بویژه در تعطیلات اواسط خرداد انجام می گیرد . فصل طبیعت گردی این خطه زیبا نیز در همین ماه خرداد است  چون قبل از آن منطقه سرد است و هنوز عشایر نیز به منطقه نیامده اند و از طرفی در تابستان نیز این منطقه نسبتا خشک و گرم می شود و زیبایی های پر گل بهاره را ندارد .

شب هنگام با یک دستگاه اتوبوس از اصفهان عازم  جاده زنجان به تبریز می شویم  تا بعد از زنجان وارد جاده ای شویم که به اردبیل می رسد.  صبح فردا در جاده کیوی به اردبیل هستیم. سی و پنج کیلومتر قبل از اردبیل، به روستایی به نام بودالالو می رسیم . جاده فرعی آسفالته که از اینجا به روستای عباس آباد و سپس به دریاچه نئور می رسد، در سمت راست جاده قرار دارد. تابلوی راهنما برای دریاچه نئور در سر جاده قرار دارد. ما باید مسیر روستای عباس آباد را ادامه دهیم تا  نهایتا  بعد از حدود چهارده کیلومتر به روستای نئور سفلی در نوک شمالی دریاچه نئور برسیم. این یک جاده پرشیب کوهستانی است . نیسان هایی در سه راهی روستای بودالالو آماده هستند تا گردشگران متفرفه را به دریاچه نئور برسانند، ولی ما بعد از توقفی کوتاه در کنار روستای بودالالو، با اتوبوس خود، این جاده را طی می کنیم تا با افزایش ارتفاعی به میزان هشتصد متر به حاشیه دریاچه نئور برسیم که حدود 2500 متر از سطح دریا ارتفاع دارد. ما حالا در مرز استان اردبیل و گیلان قرار داریم ، چون خط مرزی بین این دو استان درست از میان دریاچه نئور می گذرد.  

تصویر 13 : مسیر جاده زنجان به اردبیل و موقعیت سه راهی بودالالو در این جاده  

.

تصویر 14 : روستای بودالالو در حاشیه جاده

.

تصویر 15 : تابلوی راهنما   

.

تصویر 16 : جاده روستای بودالالو تا محل کمپ در کنار دریاچه نئور

ساعتی قبل از ظهر است که به حاشیه دریاچه نئور می رسیم و کمپ خود را برپا می کنیم . قرار است امشب را در کنار دریاچه بمانیم و صبح فردا به سمت ییلاق سوباتان حرکت کنیم. یک نیم روز کامل فرصت دارم تا از محیط زیبای پیرامون دریاچه و از روستای نئور دیدن کنم.

تصویر 17 : بعد از پیاده شدن از اتوبوس، به سمت حاشیه دریاچه نئور می رویم

.

تصویر 18 : کمپ ما در حاشیه دریاچه

.

تصاویر 19 تا 26 : قسمتی از زیبایی های حاشیه دریاچه نئور

.

تصویر 27 :  بداخلاقی های محیط زیستی و رها کردن زباله در دل طبیعت، عارضه ناخوشایند مناطق شناخته شده ای از طبیعت است که گردشگران به آن هجوم می آورده اند

ویدئوی مستند نئور به سوباتان – قسمت اول

در باره دریاچه نئور

دریاچه نئور یک دریاچه آب شیرین در ارتفاع حدود 2500 متری از سطح دریاست . در زمستان سطح این دریاچه کاملا یخ می زند . در ابتدای بهار ، نوزادان ماهی قزل آلای رنگین کمان را در این دریاچه رها می کنند و در شهریور ماه، یک چشنواره ماهیگیری در این دریاجه برگزار می گردد چون ماهی ها در ایام زمستان دز این دریاچه زنده نخواهند ماند .
آب دریاچه نئور از چشمه های پیدا و پنهان فراوان در اطراف دریاچه تامین می گردد . این چشمه ها حالت باتلاقی و گل الود درحاشیه هایی از دریاچه ایجاد می کنند که مهد قورباغه ها و گل های زرد زیبا می گردد . به علت وجود قورباغه ها ، مارها نیز در اطراف دریاچه وجود دارند که البته غیر سمی هستند.

نمای بسیار زیبای دریاچه نئور و سواحل پرگل ان در کنار چشم انداز کوه های اطراف دریاچه و انعکاس تصاویر آنها در دریاچه بویژه در هنگام غروب و طلوع ، بسیار جذاب و دیدنی است و شبیه پرده های نقاشی می ماند.

تصاویر 28 و 29 : گل های زرد زیبا در باتلاق چشمه های اطراف دریاچه

.

تصاویر 30 و 31 : ماری به طول حدود نیم متر در اطراف دریاچه، که البته ظاهرا سمی نیست

.

تصاویر 32 تا 34 : گون زار و گلزارهایی در تپه های پیرامون دریاچه نئور

ویدئوی تایم لپس از دریاچه نئور

روستای عشایری نئور

در نوک شمالی دریاچه نئور و در مسیر تنها خروجی آب از این دریاچه، یک بند و پل احداث کرده اند تا آب دریاجه در ارتفاع مناسبی باقی بماند ( میانگین عمق دریاچه حدود 5 متر است ) .  در نزدیکی همین بند، روستای عشایری نئور قرار دارد که عشایر ترک زبان آن که از همین اواسط خرداد به این محل می آیند عموما دارای نیسان بوده و در کار جابحایی گردشگران فعالیت می کنند . بافت زیبای این روستا نیز محل خوبی برای عکاسی و ثبت لحظات و سبک زندگی این مردمان خونگرم محلی می باشد .

تصاویر 35 تا 38 : در روستای عشایری نئور سفلی

 

ویدئوی روستای نئور - قسمت دوم مستند نئور به سوباتان

حرکت ابر بر روی زمین و سطح دریاچه

در ساعتی از بعد از ظهر همین روز، به ناگهان ابرها از پشت کوه های شمالی دریاچه سر رسیدند و به نحو زیبا و شگفت انگیزی، همراه با باد و طوفانی شدید بر سطح سواحل و روی دریاچه نئور پیشروی کردند . تابحال پیشروی سریع ابر را کاملا روی سطح زمین ندیده بودم و این، منظره بدیع و بسیار جذابی برای ما بود . هر چند ابر و مه و بارندگی و طوفان، بعد از ساعتی جای خود را به هوای صاف داد، ولی شب سردی را پشت سر گذاشتیم.

تصاویر 39 و 41 : در یک هوای آفتابی، ناگهان ابرها از فراز تپه های اطراف با سرعتی زیاد به پایین سرازیر شدند و روی سطح زمین و دریاچه حرکت کردند، همراه با باد و طوفانی شدید.

ویدئوی حرکت ابر بر روی زمین و دریاچه – قسمت سوم مستند

حرکت به سمت روستا وییلاق سوباتان

صبح فردا به سمت ییلاقات سوباتان به راه افتادیم . از دریاچه نئور تا ییلاق سوباتان، حدودا 20 کیلومتر فاصله است و یک مسیر خاکی نیسان رو دارد و یک مسیر مالرو دیگری نیز برای عبور پیاده گردشگران وجود دارد که در قسمت های میانی مسیر از جاده خاکی جدا می شود.  به علت زیبایی های طبیعی و دشت گل و چشمه که در مسیر مالرو قابل مشاهده است، طبیعت گردان حرفه ای و کوهنوردان ، عموما راه مال رو را که در عین حال، میانبر و کوتاهتر است، انتخاب می کنند و به این ترتیب بعد از حدود هفت تا ده ساعت از دریاچه نئور به ییلاق سوباتان خواهند رسید. در نیمه ابتدایی این مسیر، حدود پانصد متر ارتفاع خواهید گرفت و به گردنه هایی به ارتفاع سه هزار متر از سطح دریا خواهید رسید و بعد از آن، ادامه مسیر به سمت روستا و ییلاق سوباتان، عمدتا به صورت سراشیب خواهد بود، یعنی با کاهش ارتفاع به میزان 1100 متر، سرانجام به روستای سوباتان خواهید رسید که ارتفاعی برابر با 1900 متر از سطح دریا دارد.

تصویر 42 : صبح فردا بعد از گرفتن عکس یادگاری دسته جمعی در کنار دریاچه نئور، پیمایش خود را به سمت سوباتان شروع می کنیم

.

تصویر 43 : کمی که ارتفاع می گیریم، دور نمای زیبایی از کوه سبلان را در پشت سر خود می توانیم مشاهده کنیم

.

تصاویر 44 تا 56 : زیبایی های مسیر پیمایش  نئور به سوباتان

ویدئوی زیبایی های مسیر پیمایش از نئور به سوباتان – قسمت چهارم مستند

خانواده عشایری در مراتع ارتفاعات مسیر 

مسیر دریاچه نئور به سوباتان عموما یک مسیر بده بستان و با فراز و نشیب های های کوهستانی است ( البته فقط شیب های نسبتا ملایم است و دست به سنگ ندارد ) و  بسته به انتخاب مسیر ، عبور از رود و جویبارهای کوچک را نیز در این مسیر خواهید داشت که البته بدون مشکل عبور خواهید کرد. اگر راه پیاده  را در مسیر صحیح بپیمایید، در میانه مسیر، آبشاری به نام آبشار وَرزَن را هم خواهید دید، که البته ما چون قسمتی از مسیر را گم کردیم و اشتباه رفتیم از دیدن این آبشار محروم شدیم.

در ارتفاعات میان مسیر به چادرهایی از یک خانواده عشایری ترک زبان بر می خوریم که تازه دو روز است از لیسار به این منطقه آمده اند. دوستان، خوش و بش مفصلی با این خانواده خونگرم عشایری می کنند. داخل چادرهایشان را می بینیم، عجب تمیز و زیباست. غذایشان هم بر سر منقلی در داخل چادر است و از دودکشی بر فراز چادر، دود و بخارات آن به بیرون می آید. فضای دلنشینی دارد اینجا.  

تصاویر 57 تا 61 : در کنار خانواده عشایری ترک زبان در ارتفاعات میانه مسیر نئور به سوباتان

.

تصویر 62 : و باز به راه می افتیم

ویدئوی زیبایی های مسیر پیمایش از نئور به سوباتان و خانواده عشایری – قسمت پنجم مستند

به مسیرمان ادامه می دهیم و باز با زیبایی های طبیعت این قسمت از خطه گیلان مواجه می شویم . گل های شقایق در این فصل از سال در دشت و مراتع، جلوه ویژه ای آفریده اند . ساختار و شکل صخره سنگ ها و ترکیبات رنگین کانی و گل سنگ های نقش بسته بر آنها، زیبایی مسیر را دوچندان کرده است.

تصاویر 63 تا 65 :  گل های شقایق و صخره سنگ های زیبای مسیر

دشت و رود زیبایی برای توقف و ناهار

سرانجام ساعتی از ظهر گذشته است که به دشتی با چمن طبیعی می رسیم که رود کوچکی در آن جاری است و تعدادی از عشایر و اسب و قاطرهای آنها هم در محل هستند . الآن مدتی است که به جاده خاکی باریک و ناهمواری رسیده ایم که برای تردد نیسان و موتور اهالی مورد استفاده قرار می گیرد و ما هم بقیه مسیر دو ساعته باقیمانده تا سوباتان را در امتداد همین جاده طی خواهیم کرد.

در محل این دشت زیبا و در کنار آب، توقف می کنیم تا استراحت کنیم و ناهار بخوریم.

تصویر 66 :  حالا به جاده خاکی مسیر نئور به سوباتان می رسیم و در امتداد آن ادامه مسیر می دهیم

.

تصاویر 67 تا 70 : دشت و رود زیبایی که توقف می کنیم و ناهار می خوریم .

ویدئوی زیبایی های مسیر پیمایش از نئور به سوباتان – قسمت ششم مستند

بعد از ناهار تعدادی از دوستان، سوار بر نیسان عازم سوباتان می شوند و تعدادی دیگر نیز همچنان به پیمایش ترکینگ خود ادامه می دهیم تا هرچه بیشتر، از زیبایی های مسیر لذت ببریم.  در مسیرمان، گروهی از دوچرخه سواران را می بینیم . مسیر جاده خاکی مابین نئور و سوباتان، یکی از مسیرهای طبیعی زیبا و مناسب برای دوچرخه سواری در کوهستان است. 

تصویر 71 : تعدادی از دوستان، ترجیح می دهند بقیه مسیر باقیمانده تا سوباتان را در پشت نیسان طی کنند

.

تصویر 72 : و ما هم پیاده عازم ادامه مسیر به سوباتان می شویم

.

تصاویر 73 تا 76 : و باز هم زیبایی های مسیر

ویدئوی زیبایی های مسیر پیمایش از نئور به سوباتان – قسمت هفتم مستند

سر انجام بعد از ظهر و بعد از حدود هشت ساعت از ابتدای پیمایش ما، به حومه روستای  سوباتان می رسیم . اینجا روستایی بزرگ و ییلاقی است با چشم اندازی زیبا از شیروانی های رنگی، در دل طبیعت کوهستانی و سرسبز و پر گل منطقه.

تصاویر 77 تا 81 :  به روستای بزرگ و زیبای سوباتان می رسیم

برای اطراق و محل کمپ خود، به تپه وسیع و سبز پوشی در مجاورت روستا می رویم که "بیده پشت" نام دارد. نمای ابرهایی که دره مجاور این تپه را پوشانده اند، واقعا زیباست. چادرهای رنگی کمپ ما و یکی دو کلبه واقع بر روی تپه، همراه با گستره ابر در محیط کوهستانی و مراتع سرسبز این محل، تصاویر فوق العاده ای می آفریند.

تصاویر 82 و 83 : چشم اندازهای زیبا از محل کمپ ما بر روی تپه "بیده پشت" در حومه سوباتان

اکنون چند ساعت فرصت داریم تا به گشت و گذار در روستای سوباتان و طبیعت زیبای  آن بپردازیم. همین تپه بیده پشت ، محل اسب دوانی هم هست و همه ساله در ایام مرداد ماه، مسابقات اسب دوانی در این محل برگزار می گردد.

تصاویر 84 و 85 : مراتع سرسبز تپه "بیده پشت" در حومه سوباتان، محلی برای پرورش اسب و انجام مسابقات اسب دوانی است

در باره روستای سوباتان

ییلاقات و روستای سوباتان حدودا 1900  متر از سطح دریا ارتفاع دارند.

در مورد وجه تسمیه سوباتان دو نظر  وجود دارد : نظر اول : سوباتان در ترکی به معنی محل فرو رفتن آب است، "سو" به معنی آب و "باتان" از باتماق به معنی فرو رفتن است، چون نزولات باران در این منطقه در حفره ای فرو می رود. نظر دوم : "سو" یعنی گلپر و "وتون" یعنی محل رویش، پس در زبان تالشی "سووتون" که به اشتباه توسط ترک زبانها به سوباتان تبدیل شده، یعنی محل رویش گلپر.

روستا و ییلاقات سوباتان، یک منطقه مهاجر نشین از اقوام تالش و آذری است که در تابستان ها در این ییلاق سکنی می گزینند .  به علت تردد زیاد گردشگران به این منطقه ، این ییلاق، نسبتا پر ازدحام  و دارای انبوهی از ساخت و سازهای اکثرا غیر مجاز شده است . بازار محلی سوباتان نیز شلوغ و عمدتا محل عرضه گوشت و کباب است . هر سه وعده غذایی روزانه را در اینجا می توانید کباب بخورید ولی البته از نظر من، مانند خیلی از نفاط شمالی در اینجا نیز کباب های چنجه،  لطافت و نرمی چندانی ندارد.

تصاویر 86 تا 92 : تصاویری از سوباتان زیبا

ویدئوی روستای سوباتان – قسمت هشتم مستند

آذرخش هایی شبیه شفق قطبی در افق
شب دوم سفرمان را در روی تپه سبز مشرف به سوباتان ، چادر زده ایم. شب هنگام،  می توانستیم روشن شدن رویایی افق و ابرها را در افق دوردست شمالی بطور متناوب و مرتب  مشاهده کنیم که ظاهرا در نتیجه آذرخش های متناوبی بود که در دوردست ها و بر فراز دریا ایجاد می شد، و عجیب آنکه هیچ گونه صدای رعدی را نمی شنیدیم  . به هر حال در هر منطقه از ایران ، شگفتی های نوی را می بینید که گاه منحصر به همان منطقه است .

پیش به سوی جنگل های لیسار

فردای آن روز ، گروه 47 نفزه ما دو قسمت شد . تعدادی از دوستان بوسیله نیسان به سمت تالش و لیسار حرکت می کردند تا از ساحل دریا نیز استفاده کنند، در حالیکه ما جمع 25 نفره ، پیاده و از طریق مسیر مالرو قدیمی به سمت جنگل های لیسار به راه افتادیم و با پیمایشی حدودا 20 کیلومتری که عمدتا به صورت فرود از شیب های گاه شدید جنگلی و کاهش ارتفاع بود بعد از حدود 8 ساعت به نزدیکی جاده تالش به آستارا، در حوالی لیسار رسیدیم و 5 کیلومتر آخر مسیر را بوسیله نیسان طی کردیم تا به موقع به دوستان دیگر ملحق شده و به سمت اصفهان حرکت کنیم . در طی پیمایش  امروز بیش از 1500 متر کاهش ارتفاع داشته ایم. مناظر جنگلی که در این روز مشاهده کردیم بسیار زیبا و خاطره انگیز بود، که قسمتی از زیبایی های آن را می توانید در تصاویر و ویدئوهای زیر مشاهده کنید.

تصاویر 93 تا 95 : صبح فردا از روستا و ییلاق سوباتان به سمت جنگل های لیسار حرکت می کنیم.

.

تصاویر 96 تا 106 : تصاویری از زیبایی پیمایش در جنگل های منطقه لیسار گیلان  

ویدئوی زیبایی های مسیر جنگلی سوباتان به لیسار – قسمت نهم مستند

.

تصاویر 107 تا 111 : زیبایی های دیگری از پیمایش در جنگل های لیسار

ویدئوی شیطنت و آوازخوانی های ما در مسیر جنگلی سوباتان به لیسار – قسمت دهم مستند

.

تصاویر 112 تا 115 : زیبایی های جنگل در مه

ویدئوی زیبایی های جنگل و مزارع در نزدیکی لیسار – قسمت یازدهم مستند 

.

تصویر 116 : ارادتمند سروران عزیزم

 

نویسنده: هادی انصاری