استانبول کارت چیست؟ راهنمای کامل خرید، شارژ و استفاده

مسافران حرفه‌ای سعی می‌کنند قبل از سفر راه‌ و چاه کم‌هزینه‌تر کردن سفرشان را در عین حفظ کیفیت، دربیاورند. راه‌حل‌هایی که حتّی گاهی سفر را لذّت‌بخش‌تر هم می‌کند! آنچه مسافران حرفه‌ای تورهای استانبول را از تازه‌کارها جدا می‌کند، ذکاوتشان در شبیه شدن به مردم مقصد است؛ یعنی مثل آن‌ها در شهر رفت‌وآمد کنند، غذا بخورند، تفریح کنند.

حالا در این مطلب لست سکند می‌خواهیم از سیر تا پیاز استانبول کارت را بگوییم، یکی از همین راه‌حل‌هایی که شما را در استانبول مثل مردمش، در شهر جابه‌جا می‌کند و در عین لذت بردن از بودن در دل جامعه، هزینه‌هایتان هم به قدر محسوسی کاهش می‌دهد. اگر تا به حال حتّی نام استانبول کارت هم نشنیده‌اید نگران نباشید؛ زیرا قرار است از ابتدا ماجرایش را برایتان تعریف کنیم.

استانبول کارت چیست؟

تا چند سال پیش در استانبول ژتون‌هایی رایج بود که مردم در وسایل حمل و نقل عمومی از آن‌ها استفاده می‌کردند، امّا به مرور، استانبول کارت (istanbul kart) از راه رسید و هم حجم خدمات بیشتری را شامل شد؛ همچنین به دلیل کاهش هزینه ها با استانبول کارت، این بلیط جدید خودش را حسابی در دل مردم جا کرد.

حالا ببینیم استانبول کارت چیست و چه کار می‌کند؟ استانبول کارت، کارتی شبیه به عابر بانک با 12 رقم است که متعلق به شهرداری استانبول است و یکی از به‌صرفه‌ترین راه‌ها برای حمل‌ونقل در استانبول محسوب می‌شود که در ادامه از مزایای بیشترش صحبت می‌کنیم.

اگر بخواهیم کمی آن را به خدمات ایران شبیه‌سازی کنیم، چیزی شبیه کارت اعتباری حمل و نقلی در شهرهای ایران است که با آن می‌توانید از مترو و اتوبوس استفاده کنید و با استفاده از آن، هزینه‌ای کمتر از حسابتان کسر می‌شود. چیزی که استانبول کارت را متمایز می‌کند، امکانات بیشتر و دامنه وسیع‌تر کاربرد آن است. در اوقاتی مثل نوروز که هزینه‌های تور گران می‌شود، استفاده از استانبول کارت تا حد زیادی هزینه‌هایتان را کاهش می‌دهد.

قیمت تورهای نوروزی استانبول

انواع استانبول کارت؛ کدام استانبول کارت را بخریم؟

استانبول کارت‌ها انواع گوناگونی دارند که هم مناسب شهروندان استانبول و هم گردشگرانی است که به صورت موقت به این شهر سفر می‌کنند. شما به عنوان گردشگرا باید کارت بی‌نام تهیه کنید؛ اما سایر انواع استانبول کارت را توضیح می‌دهیم که با آن آشنا شوید. انواع استانبول کارت‌ها به این صورت است:

• کارت بی‌نام (Anonim kart): این کارت شامل همه افراد می‌شود و گردشگران به راحتی می‌توانند آن را تهیه کنند و نیاز به ثبت نام ندارد.

• کارت آبی (Mavi kart):این کارت ماهانه شارژ می‌شود و مخصوص شهروندان و مقیمان ترکیه است.

• کارت تخفیف (Indirimli kart): این کارت‌ به افرادی داده می شود که مجاز به استفاده از تعرفه تخفیف‌دار هستند. مثل دانشجویان دانشگاه‌های ترکیه. 

• کارت رایگان (Ucretsiz kart): این کارت به افرادی داده می شود که حق استفاده از تعرفه رایگان را دارند و مخصوص افراد بالای 65 سال ترکیه است.

بنابراین انواعی از استانبول کارت وجود دارد امّا شما به عنوان گردشگر که به صورت موقت در استانبول رفت‌وآمد دارید می‌توانید Anonim kart را تهیه کرده و مقدار مورد نظرتان را در آن شارژ کنید. در حال حاضر نیازی به سینک کردن استانبول کارت به حس کد وجود ندارد. 

 امکانات استانبول کارت چیست؟

حالا که متوجه کاربرد کلی استانبول کارت شدید، ببینیم این کارت چه امکاناتی دارد و در چه مکان‌هایی می‌توان از آن استفاده کرد. با توجه به اینکه این کارت متعلق به شهرداری است، طبیعتاً کلیه خدمات حمل‌ و نقل شهری که متعلق به شهرداری هست را دربرمی‌گیرد، امّا علاوه بر آن، بعضی ارگان‌ها و شرکت‌ها هم قراردادهایی با استانبول کارت تنظیم کرده‌اند که سهولت پرداخت را برای استفاده از خدمات فراهم کنند.

فقط نکته مهم این است که گاهی قرارداد این ارگان‌ها ممکن است با استانبول کارت به پایان برسد و برای مدتی آن خدمات را ارائه ندهند. مثل حمل‌ونقل فرودگاهی که مدتی با استانبول کارت انجام میشد و مدتی است که انجام نمی‌شود. برای اینکه ببینید دقیقا چه خدماتی شامل می‌شود، می‌توانید سایت استانبول کارت را چک کنید که اطلاعات به‌روز را ببینید. (برای ورود به سایت استانبول کارت اینجا کلیک کنید)

از جمله خدماتی که شامل استانبول کارت می‌شوند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• وسایل حمل و نقل عمومی در استانبول (مترو، اتوبوس، متروبوس، تراموا و...)

• دستشویی‌های پولی

• کشتی‌های داخل شهر

• تله‌کابین‌ها

• حدود 30 فروشگاه

از کجا استانبول کارت بخریم؟

سوال مهم بعدی این است که از کجا استانبول کارت را تهیه کنیم؟ پیش از کرونا به راحتی در ایستگاه‌های مترو، اتوبوس و فضاهای عمومی می‌توانستید استانبول کارت را تهیه کنید؛ به عنوان مثال می‌توانستید آن را از  دستگاه‌های بلیط فروشی 24 ساعته Biletmatik داخل مترو تهیه کنید. امّا بعد از کرونا، مکان‌های ارائه استانبول کارت محدودتر شدند. در حال حاضر استانبول کارت را می‌توانید از فروشگاه‌هایی مثل میگروس، A101، کارفور یا بعضی سوپری‌ها تهیه کنید.

همچنین، علامت «استانبول کارت» یا «اکبیل» به شما محل فروش آنها را نشان می‌دهند. (قبلاً در استانبول به جای استانبول کارت، «اکبیل» وجود داشت. به همین دلیل هم بعضی از مغازه‌ها هنوز از تابلوهای Akbil روی کیوسک‌ها استفاده می‌کنند).

کار با استانبول کارت

تا اینجا دانستیم که استانبول کارت چیست و کدام نوع از این کارت را بخریم. اما زمانی که استانبول کارت به دستتان می‌رسد، احتمالاً از خود می‌پرسید چگونه استانبول کارت را فعال کنیم، نحوه شارژ آن چگونه است و قیمت استانبول کارت تا چه حد به‌صرفه است. در ادامه، با پاسخ به این سوال‌ها، جزئیات بیشتری از استانبول کارت را در اختیار شما قرار می‌دهیم.

نحوه خرید استانبول کارت

 این کارت مخصوص شهر استانبول است و شهرهای دیگر کارت‌های مخصوص خودشان را دارند. قیمت استانبول کارت در حال حاضر (دی 1401) 60 لیر است و معمولاً زمانی که استانبول کارت را می‌خرید، هیچ اعتباری در آن نیست پس باید آن‌را به هر میزان که لازم دارید می‌توانید کارت را با اپلیکیشن استانبول کارت یا دستگاه‌های موجود شارژ کنید. بد نیست اشاره کنیم که قیمت استانبول کارت کمی هم به نوع آن بستگی دارد و برخی از استانبول کارت‌ها در ابتدا کمی شارژ دارند.

نحوه شارژ استانبول کارت

نحوه شارژ استانبول کارت با دستگاه‌ها به این صورت است که دستگاه باید آن را اسکن کند و سپس به میزانی که می‌خواهید آن را شارژ کنید. البته استفاده از اپلیکیشن چندان توصیه نمی‌شود، زیرا به زبان ترکی است و کمی کار با آن ممکن است برایتان سخت باشد. بهتر است به هر میزان که لازم دارید، پول داخل استانبول کارت بریزید چرا که اگر مقدار زیادی در آن باقی بماند، نقد کردن آن کار چندان ساده‌ای نیست به همین دلیل توصیه می‌شود از همان ابتدا به میزانی که لازم است شارژ کنید.

فرقی نمی‌کند که از مترو استفاده می‌کنید، یا اتوبوس و تراموا. در هر بار استفاده از استانبول کارتی که در دست دارید، حدود 7.5 لیر از اعتبار کارت شما کسر می‌شود. به خاطر داشته باشید که برای خط عوض کردن هم باید دوباره از کارتتان استفاده کنید.

فعالسازی استانبول کارت

 امّا حالا شاید این سوال را بپرسید که چگونه استانبول کارت را فعال کنیم؟ پیش از همه گیری ویروس کرونا، به محض خرید استانبول کارت می‌توانستید از آن استفاده کنید امّا بعد از اعمال قوانینی جهت کنترل کرونا، لازم شد استانبول کارت با حس کد (HES Code) افراد سینک شود، سینک کردن استانبول کارت به حس کد تا قبل از 13 اسفند 1400 اجباری بوده، اما دیگر نیازی به این کار نیست و به دلیل بهبود شرایط کرونایی در ترکیه دریافت حس کد به طور کامل برداشته شده است.

نحوه خرید استانبول کارت 

مزایای استفاده از استانبول کارت چیست؟

بعد از صحبت از نحوه کار استانبول کارت و چیستی آن نوبت به آن می‌رسد که ببینیم اصلاً این کارت چه مزایایی دارد و آیا ارزش تهیه کردن برای مسافران دارد یا نه؟ معمولاً گردشگران استانبول کمتر سراغ تاکسی می‌روند و برای کاهش هزینه‌ها از حمل‌ونقل عمومی استفاده می‌کنند و طبیعتاً بیشتر مزایای استانبول کارت هم در مترو و اتوبوس این شهر خلاصه می‌شود؛ اما این کارت خوبی‌های دیگری هم دارد که به اختصار ذکر می‌کنیم.

کاهش هزینه

 کاهش هزینه ها با استانبول کارت اولین مزیتی بود که در این متن به آن اشاره کردیم. البته شاید بتوان گفت برای افرادی که طولانی‌تر در استانبول هستند (به طور مثال تور استانبول ۷ شب و ۸ روز) و قرار است از استانبول بازدید کنند به صرفه‌تر از آنهایی است که فقط یک شب یا دو شب در استانبول هستند و بعد از آن قرار است از شهرهای دیگر بازدید کنند. امّا به هر حال خرید کارت آن هزینه چندانی ندارد.

سرعت بالا

اگر اهل رفت و آمد باشید و دلتان بخواهد از بخش‌های مختلف شهر بازدید کنید، استانبول کارت تا حد قابل توجهی به کارتان سرعت می‌بخشد. ضمن اینکه وقتی استانبول کارت می‌خرید ناچار می‌شوید خطوط حمل و نقل شهری را پیدا کنید و همراه با مردم در شهر آمد و رفت کنید و این مسئله به خودی خود شناخت شما را از فرهنگ و مقصد بیشتر می‌کند.

استفاده‌های متنوع

از طرف دیگر، چون ما ایرانی‌ها Credit Card و کارت بانکی معتبر در استانبول نداریم، با استانبول کارت می‌توانیم کارتمان را شارژ کنیم و از آن به عنوان عابر بانک در خریدها استفاده کنیم و پول نقد اضافه همراه نبریم. البته فقط می‌توانیم از فروشگاه‌های مشخصی که با استانبول کارت قرارداد دارند خرید کنیم. امّا به هر حال از این طریق می‌توانیم امنیت سفرمان را بیشتر کنیم.

استانبول کارت در دوران کرونا چه تغییری کرده است؟

در زمان همه‌گیری کرونا، شرایط محدودیت‌ها در ترکیه به صورتی شد که قوانینی برای کاهش تعداد مبتلایان وضع کردند. در این زمینه تصمیماتی گرفتند که حوزه حمل و نقل و استانبول کارت هم تحت تأثیر قرار می‌داد؛ به عنوان مثال پیش از کرونا، یک نفر میتوانست برای 3 نفر همراه با هم از استانبول کارت استفاده کند (به این صورت که با اضافه شدن هر نفر، شارژ بیشتری برداشت میشد) ولی پس از کرونا در ابتدا گفتند هر فرد فقط برای یک نفر می‌تواند از کارتش استفاده کند، امّا این تصمیم باعث بروز مشکلاتی شد که بعد از افزایش واکسیناسیون، تصمیم بر این شد که کارت، قابلیت 3 بار استفاده را داشته باشد.

امّا مورد مهم‌تر، بحث سینک شدن حس کد (HES Code) و استانبول کارت در ایام کرونا بود که برداشته شد. در گذشته همانطور که اشاره کردیم، به راحتی استانبول کارت را می‌خریدید و استفاده می‌کردید امّا بعد از مسائل کرونا، قرار بر این شد که هر فرد حس کدش را روی استانبول کارت سینک کند؛ زیرا اگر می‌خواستند متصدیان حمل و نقل عمومی حس کد افراد را کنترل کنند بسیار زمان‌بر می‌شد، به همین دلیل حس کد و استانبول کارت را سینک کردند که هر کس از استانبول کارت استفاده می‌کند، حس کد هم داشته باشد.

امّا این تصمیم مشکلاتی هم داشت. مثلا برای افراد کهنسال که با سینک کردن و ابزارآلات الکترونیکی آشنایی ندارند، چنین کارهایی مشکل بود. لذا، کارت‌های بدون حس کد به صورت یکبار مصرف هم در کنار این موارد تعریف شد. این کارت‌های یکبارمصرف را به راحتی می‌توان از متروها تهیه کرد. اما پس از کاهش کرونا در ترکیه، نه تنها دیگر نیازی به سینک کردن حس کد به استانبول کارت وجود ندارد، بلکه به طور کامل مقیمان ترکیه و گردشگران این کشور نیازی به تهیه حس کد ندارند. 

نکات مهم درباره استانبول کارت

 در نهایت برای اطلاعات بیشتر به این نکات مهم درباره استانبول کارت توجه کنید:

• مقدار پولی که لازم دارید در استانبول کارت شارژ کنید و از واریز پول بسیار بیشتر بپرهیزید.

• از کارتتان مراقبت کنید زیرا اگر گم شود یا در کنار وسایل مغناطیسی قرار بگیرد و آسیب ببیند، پولی هم که در آن شارژ کرده‌اید از بین خواهد رفت.

•  کودکان زیر 6 سال می‌توانند بدون هزینه همراه با پدر و مادرشان از گیت‌های وسایل حمل و نقل عمومی بگذرند.

• هزینه متروها در استانبول متفاوت است، بعضی خطوط که متعلق به شهرداری نیستند، ممکن است تفاوت قیمت داشته باشند. در این خطوط لازم است هم هنگام ورود و هم خروج کارتتان را اسکن کنید وگرنه ماکزیمم هزینه از شارژتان کم می‌شود.

• متروبوس‌ها (که شبیه به BRTهای تهران هستند) هم بر اساس میزان مسافت هزینه را کم می‌کنند؛ بنابراین لازم است هنگام ورود و خروج کارتتان را اسکن کنید.

• اگر مبلغی داخل استانبول کارتتان باقی ماند و سفرتان به پایان رسید، نگران نباشید می‌توانید در سفر بعدی از کارتتان دوباره استفاده کنید. تمام استانبول کارت‌هایی که در سری جدید تولید شده‌اند، معتبر هستند. اگر قبلاً استانبول کارت تهیه کرده‌اید، همچنان می‌توانید از آن استفاده کنید.

• توجه کنید که از اسفند 1400 برای سفر به ترکیه نیازی به حس کد و سینک کردن آن با استانبول کارت نخواهید داشت. البته از آن‌جایی که اخیراً اخباری مبتنی بر شیوع دوباره ویروس کرونا به گوش می‌رسد، اگر در تور استانبول بهمن ثبت‌نام کرده‌اید، گوش‌به‌زنگ آخرین تغییرات شرایط خرید استانبول کارت باشید.

سخن آخر

در نهایت باز به همان حرف مقدمه برمی‌گردیم. داشتن چنین اطلاعاتی به شما کمک می‌کند هم از هزینه سفرتان بکاهید و هم همراه با مردم عادی یک شهر در تماس مستقیم با مقصدتان قرار بگیرید و این مسئله درک عمیق‌تری از سفر به شما خواهد داد. درست است از هتل تا هر کدام از جاذبه‌ها را می‌توان با ماشین‌های دربستی و آژانس طی کرد امّا با این کار لذّت همراه مردم بودن، پیاده روی کردن و شناخت بهتر آن شهر را از خودتان دریغ خواهید کرد؛ حتّی اگر بخواهیم از چند برابر شدن هزینه‌ها چشم‌پوشی کنیم. البته گاهی تاکسی‌ها در ترکیه هم با توجه به تعداد همراهانمان و مسافتی که می‌خواهیم طی کنیم ممکن است با قیمت مناسبی تمام شود، لذا قبل از حرکت می‌توانید نرخ تاکسی و مترو را بررسی کنید و هر کدام برایتان مناسب‌تر است را انتخاب کنید.

این کارت‌ها به صورتی طراحی شده‌اند که مسافرها هم به راحتی بتوانند از آنها استفاده کنند، بنابراین، بدون هیچگونه نگرانی می‌توانید از این کارت‌ها استفاده کنید. اگر تجربه استفاده از استانبول کارت را داشته‌اید برایمان از تجربیاتتان بگویید.

تألیف: تیم نویسندگان لست سکند 

منابع: turkeytraveljournal ،istanbeautiful ،istanbulkart.istanbul