اردیبهشت در بهشت، شیراز

 

اردیبهشت در بهشت

«سفرنامه شیراز»

تصویر شماره 1 / تابلوی I Love Shiraz که در کنار ارگ کریم خان نصب شده است

مقدمه

مدتی است کارمان شده شب زنده داری . . .

خوشحالی و نگرانی در چهره امان موج می زند . . .

شیرینی و سختی را با هم تجربه می کنیم . . .

و با کوچکترین گریه نوزاد، هُری دل مان می ریزد . . .

دو ماه و نیم است که خدا به ما لبخند زده و مسئولیتی بزرگ بر دوش ما گذاشته است.

چند ماه است که تقریباً خانه نشین شده ایم و برای ما که سفر بخش جدائی ناپذیر زندگی امان است، این مدت به سختی گذشته است.

فرشته کوچک ما تازه از آب و گل در آمده است و تصمیم داریم خانه نشینی را کنار بگذاریم. مسافرت با نوزاد، تجربه جدیدی برای ما است و علاقه داریم کودکمان هم سفرمند تربیت شود. پس سستی را کنار می گذاریم و راهی می شویم . . .

 و نخستین سفر دوره جدید زندگی ما آغاز می شود . . .

 

تصویر شماره 2 / این سفر، نخستین سفر ما در قالب یک خانواده سه نفره است

  

 هنوز تجربه کافی برای بچه داری نداریم و خیلی اوقات با کوچکترین گریه کوچولویمان، دست و پایمان را گم می کنیم. از مادر پرس و جو می کنیم چطور باید در این شرایط مسافرت رفت و سعی میکنیم از تجربه ایشان استفاده کنیم. پیشنهاد می کنیم پدر و مادر با ما همراه شوند، لطف کرده و قبول می کنند. این می شود که دل به جاده می سپاریم. مقصد کمتر از 1000 کیلومتر با ما که ساکن تهرانیم فاصله دارد. اما گویی فاصله ای نیست چون دلمان آنجاست...

پنجشنبه 29 فروردین ساعت 3 بامداد، اکیپ چهار نفره و نصفی ما، با خودروی شخصی عازم شیراز می شود...

 

شیراز در یک نگاه

استان فارس یکی از استانهای جنوبی کشور است كه در طول تاريخ همواره يكي از مراكز شكوفايی و گسترش تمدن پارسی در نقاط گوناگون جهان به شمار مي آمده است. کلانشهر شیراز با حدود یک میلیون و 870 هزار نفر جمعیت، پنجمین شهر بزرگ و پر جمعیت کشورمان و مرکز استان فارس است. شیراز به سبب جاذبه‌های تاریخی، فرهنگی، مذهبی و طبیعی فراوان، گردشگران زیادی را به سوی خود جذب می کند. شیراز به سبب مرکزیت در منطقه زاگرس، و همچنین قرار گرفتن در مسیر بندرهای جنوبی کشور، از گذشته مورد توجه تجار و بازرگانان بوده است. استان فارس و به خصوص شهر شیراز، بين سلسله های بسياری دست به دست شده و آثار باستانی و تاريخی فراوانی از آنها برجای مانده كه هركدام به عنوان ميراث جهانی، ارزش های خود را دارند و بازگوكننده تاريخ ایران و غرب آسيا هستند.

تصویر شماره 3 / موقعیت استان فارس در جغرافیای ایران

شیراز زادگاه مشاهیر و نوابغ زیادی در تاریخ کشور ما است که سرآمد آنها لسان الغیب خواجه حافظ شیرازی است. ده ها اثر و خانه تاریخی در سراسر شیراز وجود دارد. اگر در کوچه پس کوچه های شیراز قدم بزنید، به جز بناها و آثار شاخص تاریخی، ده ها اثر کمتر شناخته شده تاریخی دیگر خواهید دید. لیست زیر مهمترین جاذبه های گردشگری شیراز و اطراف را نمایش می دهد:

1-مجموعه میراث جهانی پاسارگاد

2- مجموعه تخت جمشید

3- مجموعه نقش رستم

4- مجموعه نقش رجب

5- ارگ کریم خان

6-آرامگاه سعدی (سعدیه)

7-آرامگاه حافظ (حافظیه)

8-موزه پارس

9-باغ و موزه سنگ های تاریخی هفت تنان

10-مجموعه بازار وکیل- مسجد وکیل - حمام وکیل

11-شهر تاریخی بیشاپور

12-تنگ چوگان کازرون

13-آتشکده فیروز آباد

14-باغ ارم و موزه سنگ های زینتی

15-باغ عفیف آباد و موزه اسلحه

16-باغ نارنجستان قوام و خانه زینت الملک

17-باغ جهان نما

18-دروازه قرآن و آرامگاه خواجوی کرمانی

19-شاهچراغ

20-باغ دلگشا و موزه سکه و اشیاء تاریخی

21-مسجد نصیرالملک

22-موزه تاریخ طبیعی

23-موزه دفاع مقدس

همانطور که عرض کردم اینها مهمترین جاذبه های گردشگری شیراز و اطراف است؛ ولی استان فارس دارای جاذبه های بیشتری است که پیشنهاد می کنم دوستان با وقتی فراخ به استان فارس بروند تا بتوانند سراسر این استان تاریخی کشورمان را به خوبی سیاحت کنند.

بافت جغرافیایی و فرهنگی

فارس از شمال با استان اصفهان، از شرق با استان های یزد و کرمان، از جنوب با استان هرمزگان و از غرب با استان های کهگیلویه و بويراحمد و بوشهر هم مرز است. اين استان داراي 27 شهرستان به نام هاي شيراز، آباده، ارسنجان، استهبان، اقليد، بوانات، پاسارگاد، جهرم، خرمبيد، خُنج، داراب، رستم، زرين دشت، سپيدان، سروستان، فراشبند، فسا، فيروزآباد، قير و كارزين، كازرون،گراش، لار، لامرد، مرودشت، ممسني و مُهر مي باشد. خاک شیراز به نسبت حاصل‌خیز است و این شهر را از چهارسو، کوه‌هايی در برگرفته که به زیبایی این جلگه و اعتدال آب و هوای آن افزوده است. به گواه آمار، نام خانوادگی "زارع" رایج ترین فامیلی در استان فارس است. یافتن ارتباط این "نام خانوادگی" با این که این استان حدود 20 سال بزرگترین تولید کننده گندم در کشور بوده است، سخت نیست.

شیراز یکی از حوزه های مهم فرهنگی کشورمان است و بی جهت نیست که به پایتخت فرهنگی ایران معروف است. پرورش فرهیختگانی چون حافظ، سعدی، وصال شیرازی، قاآنی، ملاصدرا و . . . افتخاری است که تا ابد برای شهر شیراز ماندگار است. مردم شیراز بسیار خونگرم، شاد و خوش گذران هستند. کوته اندیشی و بعضاً ساده لوحی برخی، باعث شده با نادیده گرفتن تمام خدماتی که مردم شیراز در طول تاریخ به کشورمان کرده اند، آنها را کاهل بخوانند که مطلقاً قرین به صحت نیست. اتفاقاً مردم شیراز به قدری سخت کوش، پر تلاش و خونگرم هستند که مشابه آنها کمتر در سایر شهرها دیده می شود.

آب و هوای شیراز

طبق مطالعات آماری، متوسط دمای هوای شیراز در طول سال 17 درجه سانتیگراد است. در فصول گرم ممکن است دما تا حدود 43 درجه افزایش یابد و در فصول سرد نیز ممکن است تا منفی 14 درجه کاهش یابد. این نشان می دهد هنگام سفر به شیراز ممکن است در فصول گرم، با روزهای بسیار گرم و در فصول سرد، با روزهای بسیار سرد مواجه شوید.

جدول شماره 1 / وضعیت دمای هوای شیراز در ماه های مختلف سال

بهترین زمان سفر به شیراز، "نیمه دوم اردیبهشت" است. در این ماه، دمای هوا معتدل است. در نیمه دوم اردیبهشت شکوفه های بهار نارنج گل کرده و بیشتر بلوارهای شهر شیراز با بوی بهار نارنج عطرآگین می شود. غنچه ها شکفته شده و سراسر خیابان ها و فضای سبز شهری، گل ها نمایان می شوند و شیراز چون بهشت می شود.

تصویر شماره 4 / اردیبهشت در بهشت

اگر میخواهید سفر خاطره انگیزی به شیراز داشته باشید، در اردیبهشت سفر کنید تا بهشت را ببینید. تاریخ سفر ما در ابتدا نیمه دوم اردیبهشت بود، ولی وقتی متوجه شدم اول اردیبهشت -که روز یکشنبه است- تعطیل است، به جهت استفاده کمتر از مرخصی، سفر خود را به سه روز پایانی فروردین و دو روز نخست اردیبهشت موکول کردیم. هر چند چشمه هایی از بهشت شیراز حتی در روزهای ابتدایی اردیبهشت دیدنی است.

لوازم مورد نیاز در این سفر

به نظر می رسد درج همه لوازم مورد نیاز سفر در اینجا تکرار مکررات است. لذا پیشنهاد می کنم به جز لوازم همیشگی سفر، لوازم زیر را همراه داشته باشید:

کلاه آفتابگیر

عینک آفتابی

کرم ضد آفتاب

کلمن آب مسافرتی

چتر برای استفاده به عنوان سایبان

دستمال کاغذی جیبی و چند کیسه پلاستیکی

بهتر است پیش از سفر، اگر از دسترسی به اینترنت مطمئن نیستید، نقشه شهر را دانلود کرده و در تلفن همراه خود ذخیره نمائید. در صورتی که در نیمه اول سال به شیراز سفر می کنید، خوب است صندل نیز همراه خود داشته باشید. اگر مثل ما با نوزاد سفر می کنید، حتماً صندلی خودرو کودک یا کریری که قابل استفاده به عنوان صندلی خودرو باشد را به همراه داشته باشید. کودکان هنگام تصادف به شدت آسیب پذیرند و صندلی خودرو کودک آنها را ایمن می کند. برای سفر با کودک، پوشک و اسباب بازی هم جزو لوازم ضروری است. همچنین کلاه آفتاب گیر و فلاسک آب و غذای کودک کمک زیادی به شما در طول سفر خواهد کرد. پشه بند و کالسکه های تاشو و مسافرتی برای کودکان نیز می تواند جزو لوازم ضروری سفر با کودکان باشد.

دسترسی به شیراز

دسترسی به شیراز از چند طریق میسر است. خوانندگان محترم با توجه به اینکه در کدام منطقه از کشور عزیزمان زندگی می کنند، می توانند بهترین وسیله را برای عزیمت به شیراز انتخاب کنند:

تصویر شماره 5 / راه های دسترسی به شیراز

1-استفاده از هواپیما: با توجه به بُعد مسافت تهران - شیراز، بهترین راه دسترسی به شیراز برای ساکنین تهران، استفاده از هواپیما است. فرودگاه بین المللی شهید دستغیب شیراز همواره میزبان مسافران داخلی و خارجی زیادی است که برای دیدن جاذبه های توریستی به شیراز سفر می کنند. برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید با از سایت فرودگاه شیراز بازدید نمائید.

2-استفاده از قطار: ایستگاه قطار شیراز، یکی از زیباترین ایستگاههای قطار کشورمان است. امکان سفر به شیراز از طریف قطار فراهم است. این ایستگاه در ابتدای ورودی شهرک صدرا در بزرگراه سپیدان-شیراز و در 25 کیلومتری مرکز شیراز قرار گرفته است

3-استفاده از اتوبوس: شیراز دارای چهار پایانه اتوبوس برون شهری است که در نزدیکی چهار محور خروجی اصلی شهر قرار دارند. با استفاده از اتوبوس می توانید خود را شیراز برسانید. این پایانه ها عبارتند از:

• پایانه شهید کاراندیش                    واقع در خیابان ساحلی شرقی - بلوار کاراندیش
• پایانه شهید مدرس (کاوه)                واقع در بلوار شهید مدرس
• پایانه امیرکبیر                              واقع در ابتدای بلوار امیرکبیر 
• پایانه شمال غرب (شهید طبایی)        واقع در جاده سپیدان (مناسب مسافران سپیدان و یاسوج)

4-استفاده از خودرو شخصی: عموماً استفاده از خودرو شخصی در مسافرت، دارای مزایایی است که قابل چشم پوشی نیست. اما برای مسیرهای دور استفاده از خودرو شخصی پیشنهاد نمی شود. احتمال بروز حوادث بر اثر خستگی راننده در وسایل نقلیه شخصی زیاد است.

جهت جلوگیری از طولانی تر شدن توضیحات ابتدای سفرنامه، تلاش کردیم توضیحات ابتدایی بصورت خلاصه خدمت خوانندگان محترم عرض شود. توضیحات بیشتر در خصوص شیراز مانند محل اقامت، رستوران ها، سوغات و . . .  به فراخور بخش های مختلف سفرنامه، در ادامه خدمت دوستان عرض خواهد شد. همچنین به جهت رعایت اصل خلاصه نویسی، سعی شده است موضوعاتی که که اهمیت کمتری دارند حذف شده و در خصوص غذاها و رستوران ها، به شکلی که خارج از حوصله سفرنامه نباشد توضیحاتی خدمتتان عرض خواهد شد.

 

 

روز نخست / پنجشنبه 29 فروردین

بامداد پنجشنبه سفر را آغاز می کنیم. از آنجائی که دو راننده هستیم، نگرانی کمی برای طی کردن مسافت طولانی حدود هزار کیلومتری تهران تا شیراز داریم. اگر قرار بود این مسیر را به تنهائی رانندگی کنم، شاید مجبور می شدیم یک شب در شهرهای بین راه، مثل اصفهان اقامت داشته باشیم. از صبح به عشق بریانی اصفهان پدال گاز را می فشارم. انتظار داریم اگر اتفاق خاصی رخ ندهد، پیش از ظهر اصفهان باشیم. خوشبختانه همه چیز خوب پیش می رود و به اصفهان می رسیم. از یک کبابی، چهار پرس بریانی گرفته و نوش جان می کنیم. وقت را تلف نمی کنیم و بلافاصله به سمت شیراز حرکت می کنیم. جاده، از تهران تا اصفهان آزاد راه است. سرعت مجاز 120 کیلومتر بر ساعت و رانندگی در آن آسان است. اما از اصفهان تا شیراز از آزاد راه خبری نیست و حضور کامیون و تریلی ها در جاده، کمی رانندگی را دشوار می کند. علی رغم اینکه سرعت مجاز 110 کیلومتر بر ساعت است، اما عملاً حضور ماشین های سنگین اجازه نمی دهد بتوانیم با این سرعت حرکت کنیم. خصوصا در برخی نواحی، گردنه وجود دارد و تریلی ها به کندی در سربالائی حرکت می کنند. ما مجبوریم پشت آنها آرام حرکت کنیم تا بلکه فرصتی برای سبقت بوجود آید. توجه داشته باشید که تنها پمپ بنزین مسیر اصفهان تا شیراز در شهر اقلید قرار دارد. پس سعی کنید باک خود را پر نگهدارید . سایر پمپ بنزین های این مسیر در داخل شهرها قرار دارند و باید از جاده اصلی خارج شوید.  متاسفانه بیشتر مسیر 933 کیلومتری تهران تا شیراز بیابان و کسل کننده است و از حدود 150 کیلومتری شیراز، سرسبزی و زیبائی جاده آغاز و کوهها ردای مخلمین سبز بر تن می کنند.

تصویر شماره 6 / از 150کیلومتری شیراز، کوه ها ردای مخملین سبز بر تن می کنند

برنامه روز نخست سفرمان بازدید از محوطه پاسارگاد، نقش رستم و تخت جمشید است. از آنجائیکه هر سه جاذبه فوق در مسیر ما و نرسیده به شیراز واقع شده اند، تلاش خواهیم کرد این جاذبه ها را ببنیم و بعد به شیراز برویم تا مجبور نباشیم روزهای آینده برای بازدید آنها کیلومترها از شهر شیراز خارج شویم.

به نخستین جاذبه که پارسارگاد است می رسیم. محوطه باستانی پاسارگاد در 130 کیلومتری شیراز واقع است. تابلوهای راهنما در جاده اصلی، خروجی پاسارگاد را نشان می دهند. از جاده اصلی خارج می شویم و بعد از طی کردن مسافت 7 کیلومتری جاده فرعی، به محوطه باستانی پاسارگاد می رسیم. خوشبختانه قطعه زمینی برای پارکینگ در نظر گرفته شده و با پرداخت 5 هزار تومان به پارکینگ می رویم.

مجموعه میراث جهانی پاسارگاد

ورودیه: ایرانیان 3 هزار تومان / اتباع سایر کشورها 20 هزار تومان

آدرس: استان فارس - شهرستان پاسارگاد ( 130 کیلومتری شیراز از جاده اصفهان به شیراز)

ساعت بازدید: 8:30 الی 19 (بهتر است حداقل سه ساعت پیش از پایان ساعت بازدید وارد محوطه شوید تا بتوانید تمام آنرا بازدید کند)

نقشه شماره 1 / موقعیت میراث جهانی پاسارگاد، نقش رستم و تخت جمشید نسبت به مرودشت و شیراز

"مجموعه میراث جهانی پاسارگاد" محوطه تاریخی بسیار بزرگی است که تعداد زیادی از آثار تاریخی بر جای مانده از زمان هخامنشیان در آن قرار دارد. این مجموعه دارای بخش های زیادی است که مهمترین آنها شامل آثار زیر است:

• آرامگاه کوروش کبیر
• آرمگاه کمبوجیه
• باغ پادشاهی
• کاخ دروازه
• کاخ بار عام
• کاخ اختصاصی
• کوشک
• ساختار دفاعی تل تخت
• کاروانسرای مظفری
• محوطه مقدس
• تنگه بلاغی

شاخص ترین اثر این مجموعه آرامگاه کوروش کبیر است. مجموعه میراث جهانی پاسارگاد در زمره میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.

تصویر شماره 7 / نخستین اثری که هنگام ورود به محوطه میراث جهانی پاسارگاد به چشم می خورد مقبره کوروش کبیر است

آرامگاه کوروش در فاصله حدود صد متری پشت درب ورودی قرار دارد و نخستین اثری است که در پاسارگاد به چشم می آید. بر خلاف سایر محوطه های بزرگ باستانی که قبلا دیده ایم، حریم پاسارگاد کاملا مشخص است و درب ورودی دارد. در یک سوی درب ورود، یک کیوسک برای خرید دستی بلیت و در سوی دیگر، یک کیوسک برای خرید مکانیزه بلیت قرار داده شده است. به سمت کیوسک خرید مکانیزه رفته و تعداد نفرات را وارد کرده و با کارت بانکی پرداخت را انجام می دهیم و بلیت چاپ شده و از دستگاه بیرون می آید. بلیت را تحویل نگهبان داده و وارد می شویم.

تصویر شماره 8 / کیوسک های فروش مکانیزه بلیت

تصویر شماره 9 / بلیت مجموعه میراث جهانی پاسارگاد

به دنبال محل استقرار راهنمایان می گردیم. ولی به نظر می رسد در اینجا راهنما وجود ندارد. از نگهبانان سوال میکنیم که پاسخ میدهند اینجا راهنما ندارد، ولی معمولا چند دانشجوی تاریخ بعنوان راهنمای خصوصی در محوطه حضور دارند و اگر خواستید می توانید از خدمات آنها استفاده کنید. دقایقی به دنبال راهنمای خصوصی می گردیم ولی هیچ راهنمائی در آنجا یافت نکردیم. اهمیت حضور راهنما برای بازدید از اینگونه آثار تاریخی، در بخش مربوط به بازدید از تخت جمشید بصورت مشروح توضیح داده شده است.

در نزدیک مقبره کوروش، کیوسکی قرار دارد که می توان از آن بلیت خودرو های برقی مخصوص بازدید از محوطه باستانی را خرید. بازدید از محوطه حتما باید با وسیله نقلیه باشد؛ چرا که محوطه بسیار وسیع است پیاده روی برای بازدید از آثار تاریخی کاری طاقت فرسا است. امکانات رفاهی مجموعه کامل است و موبایل و اینترنت نیز آنتن دهی خوبی دارد.

تصویر شماره 10 / می توانید برای بازدید از پاسارگاد، با تهیه بلیت جداگانه از این ون های برقی استفاده نمائید

طرح استفاده از دوچرخه برای بازدید محوطه تاریخی اجرا شده است. یعنی می توانید با پرداخت مبلغ 10 هزار تومان، دوچرخه یا اسکوتر کرایه کرده و با آن به بازدید آثار تاریخی بروید.

تصویر شماره 11 / می توانید برای بازدید از پاسارگاد، با پرداخت هزینه جداگانه از دوچرخه استفاده نمائید

در کنار هر یک از آثار تاریخی که در محوطه بسیار بزرگ پاسارگاد وجود دارد، ایستگاهی شبیه ایستگاه اتوبوس تعبیه شده است. در این ایستگاهها از خودرو پیاده می شویم و بعد از بازدید، مجددا به ایستگاه می رویم و منتظر خودروی بعدی می شویم تا به اثر تاریخی بعدی برویم.

تصویر شماره 12 / در کتار هر اثر تاریخی، ایستگاهی برای پیاده و سوار شدن به ون های برقی قرار دارد.

توضیح در خصوص تمام آثار تاریخی محوطه باستانی پاسارگاد به جهت حفظ اختصار در این سفرنامه امکان پذیر نیست، و چه بسا توضیحات کامل، خود یک سفرنامه طولانی شود. ولی از آنجائی که مهمترین و شاخص ترین آثار این مجموعه، آرامگاه کوروش کبیر و کمبوجیه است، توضیحاتی در خصوص آنها خدمت خوانندگان محترم ارائه خواهد شد.

• نکته مهم: تمامی توضیحات ارائه شده در ادامه سفرنامه نتیجه گوش سپردن به صحبت های راهنمایان مختلف، نگهبانان آثار تاریخی و لیدرهای تور است. نتیجه اینکه بنده در خصوص میزان مستند بودن آنها اطلاع کافی ندارم. لذا از دوستان محترم خواهشمندم در صورتی که اطلاعات کاملتری دارند، در بخش نظرات مرقوم بفرمایند.

مقبره کوروش کبیر

پادشاهان هخامنشی عموماً در زمان حیات، دستور ساخت مقبره خود را صادر می کردند. ساخت برخی از این مقبره ها حدود 20 سال طول می کشید و به همین جهت، هر پادشاه بلافاصله پس از به قدرت رسیدن، دستور ساخت مقبره خودش را صادر می کرد که تا وقتی زنده است مقبره ساخته شود و آماده باشد. مدفن چند تن پادشاهان هخامنشی در محوطه ای به نام نقش رستم است که در ادامه سفرنامه توضیحات آن داده خواهد شد ولی مقبره کوروش کبیر در محوطه پاسارگاد است. این بنا از سنگ های آهکی سفید متمایل به زرد ساخته شده است و طراحی آن به گونه ای بوده که مطلقا هیچ هوا یا اکسیژنی در آن وجود نداشته است و کاملا عایق بوده است. بدین سبب تا قرن ها جسد کوروش در آن سالم باقی مانده است. ولی قرن ها بعد زمانی که مقبره شکافته می شود تا هدایای نفیس داخل آن خارج شود، جسد شروع به پوسیدن کرده و از بین رفته است و اطلاع دقیقی از آن در دسترس نیست. اگر در گذشته احتمالا به سبب جهل و نادانی، مقبره کوروش گشوده شده است، امروزه در قرن 21 هنوز انسانهایی هستند که ادعای تمدن دارند و به آثار تاریخی آسیب می زنند. مثلاً در هنگام تحویل سال 1392 اتفاقی در کنار مقبره کوروش کبیر افتاد که اصلاً خوشایند نبود. در این حادثه فردی اقدام به پرتاب ترقه دست ساز به سمت مقبره کرده و موجب شد بخشی از دیواره پشتی آن سیاه شود! و متاسفانه به جهت حضور انبوه جمعیت، یافتن مجرم میسر نشد.

هر چند دیدن مقبره یکی از بزرگترین پادشاهان تاریخ کشورمان هیجان انگیز است و حس خوبی برایمان به ارمغان می آورد، ولی دیدن این که عده ای رو به مقبره سر بر سجده می گذارند چندان خوشایند نیست و نشان می دهد هنوز افراط و تفریط از زندگی خیلی از ما بیرون نرفته است.

تصویر شماره 13 / آرامگاه کوروش کبیر

در هنگام بازدید از مقبره کوروش مشاهده کردیم زوج جوانی برای بازدید آمده اند. خانم جوان از همسرش خواست در مقابل مقبره تعظیم کند و سپس وارد حریم آن شود. آقای جوان ابتدا از انجام این کار سرباز زد ولی در ادامه با تشر همسرش مجبور شد تعظیم کند. دیدن چهره آقا که زیر چشمی و شرمنده طور ما را می پایید دیدنی بود! (قشنگ معلوم بود تو دلش میگه عجب گیری کردما!!)

به کیوسک خرید بلیت خودروهای مخصوص بازدید می رویم. بلیت هر نفر برای استفاده از خودروهای برقی توریستی 3 هزار تومان است. بلیت میخریم و به مبدا حرکت خودروهای برقی که نزدیک کیوسک است می رویم. نخستین گروهی که سوار خودرو می شوند، اکیپی هستند که تور لیدر آنان مشغول توضیح در خصوص محوطه است. خوشحال از اینکه حداقل از طریق ایشان بخشی از تاریخچه محوطه را خواهیم شنید سوار خودرو می شویم. بعد از بازدید ویرانه های یکی از کاخ ها، به آرامگاه کمبوجیه می رسیم.

ویدیوی شماره 1 / سوار خودروی برقی شده و به بنای موسوم به آرامگاه کمبوجیه می رسیم . . .

آرامگاه کمبوجیه

به گفته لیدری که مشغول توضیح است ( و همچنین نگهبانان مجموعه) اینجا آرامگاه کمبوجیه نیست و به اشتباه در میان مردم به آرامگاه کمبوجیه نسبت داده شده است. در اصل اینجا ورودی یا یکی از دیواره های یکی از کاخ ها است که خود کاخ اکنون از بین رفته است. در زمان پهلوی، جهت جلوگیری از سقوط این دیواره، پشت آن داربست فلزی نصب شده است که از آن زمان تاکنون به جهت حفظ ایمنی، این داربست باز نشده است.

تصویر شماره 14 / اثر تاریخی موسوم به آرامگاه کمبوجیه

بنده نیز بعنوان یک بازدید کننده فکر می کنم اینجا آرامگاه نباشد. چرا که رسم بر این بوده که پادشاهان هخامنشی برای خود مقبره های بسیار مستحکمی  بسازند و مقبره سایر شاهان سالم مانده است و بعید است کمبوجیه بارگاهی برای خود بسازد که بخش اعظم آن فروریخته باشد. ضمن اینکه از شکل این بنا نیز می شود اینطور استنباط کرد که دیواره و یا ورودی یک کاخ باشد.

تصویر شماره 15 / اثر تاریخی موسوم به آرامگاه کمبوجیه و ساختار دفاعی تل تخت

در ادامه مجددا سوار خودروی برقی شده و چند اثر تاریخی دیگر بازدید شد. باد تندی شروع وزیدن گرفته و گرد و غبار فضا را گرفته است. فرشته کوچولوی ما نیاز به رسیدگی داشت و کم کم داشت نق می زد. و در نهایت با همان خودروهای برقی راهی درب مجموعه می شویم تا از آن خارج شویم. به دنبال محلی برای رسیدگی به کوچولوی دوست داشتنی امان می گردیم. ولی جایی برای این کار در نظر نگرفته اند و پیشنهاد می کنند به نمازخانه برویم! این وضعیت "بچه به بغل!" بودن ما باعث شده متوجه مشکلاتی شویم که قبلا آنها را احساس نمی کردیم.

شاید هیچگاه دقت نمی کردیم که تقریبا در هیچ کجای شهرهایمان، و یا تقریباً در هیچکدام از آثار تاریخی امان، مسیرها مناسب عبور ویلچر طراحی نشده اند و عملا معلولان و افراد کم توان و یا مادرانی که با کالسکه کودک خود را حمل می کنند، امکان بازدید از اغلب آثار تاریخی کشورمان را ندارند. این ایرادات برای نخستین بار به چشممان می آمد.

 

تصویر شماره 16 / در کشورهای پیشرفته بهترین و نزدیک ترین پارکینگ برای افراد کم توان در نظر گرفته می شود

 در اغلب کشورهای پیشرفته، مسیرها برای افراد معلول و کم توان بهسازی شده است و اغلب تاسیسات شهری اولویت استفاده را به این افراد می دهد، ولی متاسفانه در کشور ما تاسیسات شهری و مسیرها برای این قشر، آنطور که شایسته است بهسازی نشده است. تصویر فوق یکی از پارکینگ های عمومی شهر فرانکفورت را نشان می دهد. بهترین و نزدیکترین پارکینگ که دقیقا مقابل درب ورودی پارکینگ عمومی است برای معلولان و افراد کم توان در نظر گرفته شده است. در هر دو طرف محل پارک مخصوص افراد کم توان، خودرو پارک شده و با اینکه پارکینگ ظرفیت پذیرش خودرو جدید ندارد، محل پارک معلولان و افراد کم توان توسط سایر افراد استفاده نشده است. این وضعیت را با شرایط مجموعه میراث جهانی پاسارگاد که یکی از مهمترین آثار تاریخی کشورمان است مقایسه کنید. اگر یک معلول خودروی خود را در پارکینگ پاسارگاد پارک کند، حتی نمی تواند خود را تا جلوی درب ورودی مجموعه برساند، چه برسد به بازدید آثار تاریخی!

در اینجا مسیر مناسب برای بازدید افراد کم توان و معلول در نظر گرفته نشده است. هرچند بخشی از این کم کاری را می توان به حساب نبود فضای کافی و یا عدم امکان تغییر در برخی از آثار تاریخی دانست، اما کاش حداقل همچون سایر کشورها، افرادی برای کمک به بازدید این افراد توسط سازمان میراث فرهنگی استخدام می شدند. این وضعیت یعنی این که ما حداقل یک و نیم درصد جمعیت کشورمان را از بازدید آثار تاریخی محروم کرده ایم. یک و نیم درصدی که با توجه به شرایط جسمی آنها، بیشتر نیازمند استفاده از خدمات فرهنگی هستند. تازه این فقط آمار معلولان است. اگر جانبازان، افراد کم توان و کهنسال را به این آمار اضافه کنیم، چه بسا ده درصد از جمعیت کشور را محروم کرده باشیم. ده درصدی که اگر حق بیشتری نسبت به سایر افراد جامعه برای استفاده از خدمات نداشته باشند، حداقل باید مساوی با بقیه از امکانات برخوردار باشند.

همانطور که عرض کردم اتاق مادر کودک در پاسارگاد وجود ندارد. هر طور فکر می کنیم نمی توانیم خودمان را اقناع کنیم که به پیشنهاد رسیدگی به کوچولویمان در نمازخانه عمل کنیم! پس با همان وضعیت به سمت خودروی خود حرکت می کنیم تا بلکه در ادامه مسیر امکاناتی مناسب پیدا کنیم.

در بیرون مجموعه میراث جهانی پاسارگاد چند رستوران و فروشگاه وجود دارد. 

تصویر شماره 17 / در خارج از محوطه میراث جهانی پاسارگاد چند رستوران سنتی قرار دارد

در اینجا میتوانید از فروشگاهها مجسمه و گیفت های مربوط به ایران باستان را خریداری کنید. چند رستوران سنتی و امروزی در خارج محوطه وجود دارد که چندان خوب و تمیز نیستند. ولی برای کمی استراحت و نوشیدن چای مناسب هستند. ناهارمان را بسیار زود خورده ایم و کمی احساس گرسنگی میکردیم. ولی نتوانستیم به خودمان بقبولانیم که از این رستوران ها غذا بخریم. لذا در یکی از آنها اندکی استراحت کرده و چای آتشی سفارش دادیم. با کمی بیسکوئیت آنرا میل کرده و مجدداً به سمت خودرو رفته و مسیر شیراز را در پیش گرفتیم.

تصویر شماره 18 / می توانید از فروشگاه های اطراف پاسارگاد، مجسمه و گیفت های ایران باستان را خریداری کنید

به سمت شیراز حرکت خود را ادامه می دهیم و راهی نقش رستم می شویم. نقش رستم دقیقا 73 کیلومتر با پاسارگاد فاصله دارد. نقش رستم و تخت جمشید در یک منطقه قرار دارند و فاصله ای حدود 7-6 کیلومتری بین آنها است. امیدواریم بتوانیم پیش از غروب خورشید هر دو را بازدید کنیم. ساعتی بعد با دیدن تابلوی نقش رستم، وارد خیابان فرعی سمت راست جاده شده و 2 کیلومتر در آن پیش می رویم تا به نقش رستم می رسیم.

مجموعه تاریخی نقش رستم

ورودیه: ایرانیان 3 هزار تومان / اتباع سایر کشورها 20 هزار تومان

آدرس: استان فارس - بزرگراه سعادت شهر به مرودشت - نرسیده به شهرستان مرودشت - روستای زنگی آباد (6 کیلومتر با تخت جمشید فاصله دارد)

ساعت بازدید: 7:30 لغایت 20  (نیمه دوم سال، ساعات بازدید کوتاه تر می شود)

تصویر شماره 19 / نمای پانوراما از نقش رستم

نقش رستم مدفن چهار تن از پادشاهان هخامنشی است. این آرامگاه ها به شکل یک اتاقک یا دخمه در دل کوه ساخته شده است.

آرامگاه پادشاهان هخامنشی از سمت راست به شرح زیر است:

• آرامگاه خشایار شاه   (۴۴۵- ۴۸۶ قبل از میلاد)
•  آرامگاه داریوش        (۴۸۶- ۵۲۲ قبل از میلاد)
• اردشیر اول             (۴۲۴- ۴۶۵ قبل از میلاد)
• داریوش دوم            (۴۰۵- ۴۲۴ قبل از میلاد)

در گذشته، نام این مکان سه گنبدان یا دو گنبدان بوده است.نام کوهی که پادشاهان در آن آرمیده اند، کوه چمگان یا کوه رحمت است و احتمالاً نام نقش رستم پس از آنکه ایرانیان بین رستم، پهلوان شاهنامه و سنگ نگاره‌های شاهان ساسانی ارتباط برقرار کردند به این مکان داده شد. به جز آرامگاه ها، در اینجا آثاری از دوره عیلامی، هخامنشی و ساسانی را خواهید دید.

تصویر شماره 20 / سنگ نگاره ای در نقش رستم که نشان می دهد امپراطور رم در مقابل شاپور اول زانو زده است

نقش برجسته ای تصویر آن را در بالا مشاهده می کنید، زیباترین حجاری بر جای مانده از ساسانیان است که در نقش رستم حکاکی شده است و در آن زانو زدن امپراطور رم در مقابل شاپور اول به تصویر کشیده شده است. تاریخ تراشیدن این تابلو حدود سال 262 میلادی یعنی بیش از 17 قرن پیش! است.

تصویر شماره 21 / نمایی از نقش رستم

 بنایی که در تصویر پائین ملاحظه می فرمائید دقیقا مقابل نقش رستم قرار دارد و با نام کعبه زرتشت شناخته می شود. در خصوص نامگذاری این بنا چند احتمال وجود دارد:

برخی معتقدند، اروپائیان به‌دلیل آنکه دیواره های درون این بنا دودی بوده است، آن را مکان ویژهٔ پرستش آتش دانسته اند. و چون زرتشتیان را به اشتباه «آتش‌پرست» می‌خواندند، این مکان را به آنان نسبت داده و کارکرد آن بعنوان آتشکده زرتشتیان شناخته اند. از سویی دیگر از آنجا که شکل بنا مکعبی و یادآور کعبه بود، این مکان به نام کعبه زرتشت معروف شده است. عده دیگری معتقدند زمانی که اسلام به ایران وارد شد، برخی اعراب فکر می کرده اند هر دینی باید برای خود کعبه ای داشته باشد و لذا این محل را کعبه زرتشتیان پنداشته اند.

تصویر شماره 22 / بنای موسوم به کعبه زرتشت

ولی در هر صورت امروزه تقریبا همه تاریخ دانان متفق القول معتقدند این سازه کعبه زرتشتیان نیست. ولی در خصوص کاربری آن در گذشته نظرات متفاوتی وجود دارد.

از محوطه نقش رستم خارج می شویم و به سمت خودرو می رویم. حرکت می کنیم و دقایقی بعد به تخت جمشید می رسیم. فاصله نقش رستم تا تخت جمشید بسیار کم است و حدود 7-6 کیلومتر است. بازدید از تخت جمشید تا ساعت 19 انجام می شود و از ساعت 18 به بعد اجازه ورود گردشگران داده نمی شود، ما اندکی پیش از ساعت 18 به تخت جمشید رسیده ایم. علی رغم اینکه هنوز اجازه ورود گردشگران به مجموعه داده می شد، تصمیم گرفتیم بازدید از تخت جمشید را به روز آخر سفر موکول کنیم. چرا که سیاحت در تخت جمشید وقتی فراخ می خواهد و در این زمان کم باقی مانده تا پایان ساعت کاری مجموعه تخت جمشید، نمی توانستیم یک دل سیر اینهمه عظمت را به تماشا بنشینیم. لذا به سمت شیراز حرکت کردیم تا به محل اقامت برویم و آنرا تحویل بگیریم.

در شیراز کجا اقامت کنیم؟

شیراز از جمله کلان شهرهای کشورمان است که جنبه تاریخی و توریستی آن بسیار پر رنگ است. بدین جهت در طول سالها، زیر ساخت های لازم برای جذب توریست در این شهر فراهم شده است. یکی از این زیر ساخت ها که به خوبی در شیراز فراهم شده، امکانات میزبانی از مسافران است. مراکز اقامتی که در زیر معرفی می شوند بیشتر جنبه اطلاع رسانی دارد و نمی توانم نسبت به کیفیت اقامت در آنها اظهار نظری کنم. بهتر است دوستان پیش از رزرو اقامتگاه نسبت کیفیت ارائه خدمات پرس و جو کنند. ما کمتر به عکسهای اقامتگاه توجه می کنیم و بیشتر از نظرات مسافرانی که در آنجا اقامت داشته اند برای ارزیابی کیفیت استفاده می کنیم. در ذیل مهمترین روش های اقامت در شیراز را خدمتتان معرفی خواهم کرد:

هتل: هتل های بسیار خوبی در شیراز وجود دارد که به بهترین شکل میزبانی شما را بر عهده خواهند گرفت. اگر چه اقامت در هتل - خصوصا یک هتل خوب- هزینه زیادی دارد، اما متناسب با این هزینه زیاد، خدماتی که دریافت خواهید کرد نیز در سطح بالائی است. به جهت اینکه نرخ اتاق های هتل ها بسته به تاریخ و خدمات درخواستی متفاوت است ذکر قیمت هتل ها در این سفرنامه چندان دقیق نخواهد بود، اما اجمالا قابل ذکر است اقامت در هتل های سه ستاره حدود 300 هزار تومان، 4 ستاره حدود 400 هزار تومان و پنج ستاره بیش از  500 هزار تومان هزینه خواهد داشت. یکی از بهترین و ارزانترین مراکز رزرو هتل سایت Trip.ir است و با استفاده از آن می توانید هتل مورد نظر خود را رزرو نمائید. مهمترین هتل های شیراز عبارتند از:

هتل بزرگ شیراز   5 ستاره  

هتل زندیه شیراز   5 ستاره  

هتل هما شیراز    5 ستاره  

و . . .

تصویر شماره 23 / هتل شیراز یکی از هتل های زیبا و بزرگ شیراز است

اقامتگاههای بومگردی: شیراز یکی از غنی ترین شهرهای ایران در زمینه اقامتگاه های بومگردی است. تعداد زیادی اقامتگاه بومگردی در این شهر و اکثر شهرهای استان فارس وجود دارد که دکوراسیون برخی از آنها واقعا دیدنی است. اقامتگاههای بومگردی زیر نظر سازمان میراث فرهنگی فعالیت می کنند و برخی از آنها با قیمتی کمتر از هتل، کیفیتی مشابه را به شما ارائه می کنند. پیشنهاد میکنم برای انتخاب این اقامتگاه ها، از نظرات کاربران سایت های مختلف در خصوص اقامتگاه مورد نظر استفاده کنید. چرا که عکس ها و موارد ذکر شده در سایت ها ممکن است کمی متفاوت با واقعیت باشد. اقامتگاه های بومگردی، با آماده سازی خانه های سنتی به سبک خاص و بومی هر منطقه، امکان لذت بردن از سفر در قالب زندگی سنتی آن منطقه را فراهم می کنند. برخی اقامت گاههای بومگردی غذاهای محلی ارگانیک سرو می کنند که بهتر است آنها را مزه کنید. نرخ اقامت در این اقامتگاهها برای هر نفر از حدود 75 هزار تومان (اقامت با صبحانه) آغاز می شود و با توجه به کیفیت خدمات، نرخ ها بالاتر می رود. برخی از مهمترین اقامتگاه های بومگردی شیراز عبارتند از:

اقامتگاه بومگردی ماه منیر

اقامتگاه بومگردی سی راه

اقامتگاه بومگردی سرای همایونی

و . . .

تصویر شماره 24 / نمای یکی از اقامتگاههای بومگردی شیراز (تصویر از اینترنت)

اقامتگاههای شخصی: اقامتگاههای شخصی پیشنهاد بعدی برای اقامت در شیراز است. ویژگی این اقامتگاهها قیمت پائین و عدم ارائه خدماتی خاص هستند. اغلب دیده می شود افراد در ورودی شهرها و یا میادین اصلی، تابلو در دست دارند و واحدهای اقامتی خود را اجاره می دهند.

خانه مسافر: در شیراز شکلی از میزبانی وجود دارد که نام آن خانه مسافر است. خانه مسافر مانند هتل ها و مسافرخانه ها بنا به مصوبه هیئت وزیران از سال 1393 رسمیت دارد. این اقامتگاهها نه مانند اقامتگاههای شخصی است که هیچ خدماتی در آن ارائه نشود و نه مانند هتل است که خدمات هتلینگ کامل دریافت کنید. مثلا فرض کنید فردی یک مجتمع آپارتمانی چند واحدی را تبدیل به خانه مسافر کرده است. آپارتمان ها نظافت شده، ملافه ها تعویض می شود و تمامی لوازم مورد نیاز زندگی در واحد اقامتی موجود است، مشابه آنچه در هتل آپارتمان ها دیده می شود. در برخی از آنها لوازم یکبار مصرف شخصی نیز ارائه می شود. می توان گفت خانه مسافر، شکل نظام مند اقامتگاه شخصی است. البته توجه داشته باشید خانه مسافر با آنچه در تهران با نام "مسافرخانه" می شناسیم و گاهاً یادآور کثیفی و راهروهای تنگ و باریک است، کاملاً متفاوت است! برخی از خانه های مسافر لاکچری هستند و خدماتی در حد بسیار مطلوب ارائه می کنند. اگر قصد رزرو اینترنتی خانه مسافر را دارید و نسبت به واریز وجه برای رزرو تردید دارید، بهتر است از طریق سایت khaneh-mosafer.ir و یا تلفن های مندرج در آن، اصالت خانه مسافر مورد نظر را بررسی کنید.

برخی از مهمترین خانه مسافرهای شیراز عبارتند از:

خانه مسافر مرید

و . . .

 اولویت اصلی ما برای اقامت در شیراز، استفاده از خدمات اقامتگاههای بومگردی بود. ولی علی رغم اینکه دو هفته پیش از سفر اقدام به رزرو کردیم، ولی متاسفانه اقامتگاههای مد نظر ما ظرفیت نداشتند. پس از ناامیدی از رزرو اقامتگاه بومگردی، به سراغ هتل رفتیم. ولی هتل های خوب نیز ظرفیت نداشتند و اغلب هتل هایی که ظرفیت داشتند یا دسترسی خوبی نداشتند و یا در بخش نظرات، مسافران از خدمات ارائه شده راضی نبودند. البته چون سفر ما در انتهای فروردین و ابتدای اردیبهشت - که پر مسافرترین ماه شیراز است - و مصادف با یک روز تعطیلی در ابتدای هفته بود، وجود چنین وضعیتی قابل پیش بینی بود.

به هر شکل از طریق اینترنت و از سایت sepanja رزرو اقامتگاه را انجام دادیم. از آنجائی که تجربه اقامت در اقامتگاههای شخصی را نداشتیم، از اپراتور سایت درخواست یک واحد آپارتمان بسیار تمیز و نوساز را کردیم تا نخستین تجربه تبدیل به آخرین تجربه نشود! ایشان یک واحد آپارتمان از "خانه مسافر مرید" را پیشنهاد کردند و تاکید کردند تمامی واحدهای آن بازسازی شده و مشابه نوساز است و بیشتر لوازم آن آکبند و بسیار تمیز است. نرخ اقامت در سال 98 برای این اقامتگاه به شرح ذیل است:

آپارتمان 110 متری             یک خوابه   شبی 200 هزار تومان

آپارتمان 140 و 160 متری     دو خوابه   شبی 300 هزار تومان

آپارتمان 180 و 200 متری     سه خوابه  شبی 400 هزار تومان

تصویر شماره 25 / یک واحد آپارتمان 180 متری سه خوابه برای اقامت ما اختصاص داده شده بود

همانطور که عرض شد، ناکام از بازدید تخت جمشید راهی محل اقامت شدیم. واقعیت این بود که در خصوص اقامتگاهمان کمی دلهره داشتم و نگران این بودم که مبادا آنچنان که شایسته است تمیز و مرتب نباشد. ولی وقتی به اقامتگاه رسیدیم  و آپارتمان را دیدم خیالم راحت شد و نفس راحتی کشیدم. اقامتگاه در خیابان بوستان که آرامگاه سعدی و باغ دلگشا در آن قراردارد بود.خوشبختانه یک واحد سه خوابه 180 متری بسیار تمیز برای ما در نظر گرفته شده بود. مبلمان و اکثر وسایل وضعیت مناسبی داشتند و برای ما که کمی وسواس گونه به دنبال تمیزی بودیم قابل قبول بود. ملافه و روتختی ها تعویض شده و نظافت واحد به خوبی انجام شده بود. ساختمان دارای دو رشته آسانسور بوده و وضعیت راه پله ها نیز کاملاً قابل قبول بود.

تصویر شماره 26 / خوشبختانه محل اقامت تمیز بود و وضعیت قابل قبولی داشت

واحد را تحویل گرفته و به استراحت پرداختیم. موضوع دیگری که ما کمتر به آن توجه کرده بودیم، این بود که با وجود حضور یک فرشته کوچک در این سفر و  گریه های گاه و بی گاه شبانه ایشان، عملاً اقامت در هتل یا بومگردی برای ما دشوار بود. چرا که از سویی ممکن بود موجب سلب آسایش سایر مسافران شود و از سویی دیگر، حجم وسایلی که برای کوچولویمان برداشته بودیم زیاد بود و بعید بود بتوانیم اقامت راحتی در اتاق های کوچک هتل داشته باشیم. شاید بهترین انتخاب برای ما همین آپارتمان بود. هر چند که کوچولوی ما مثل مامان و باباش دَدَری!! شده بود و تا آخر سفر بی تابی نکرد و حتی خوش اخلاق تر از منزل بود.