دلربای گردشگران، دیارعاشقان، شهر بهارنارنج ها و سرزمین شاعران (سفرنامه شیراز)

 

سلام به همه لست سکندی های عزیز.

باز هم فرصتی پیدا کردم و به هر زحمتی که شد وقتم رو خالی کردم و تونستم یک سفرنامه دیگه بنویسم. یک اعترافی هم همین اولش کنم و اون اینکه به اواسط نگارش سفرنامه ام که رسیدم واقعا احساس کردم عجب مقصد سختی رو انتخاب کردم چون هر چی درموردش می نوشتم تمومی نداشت امیدوارم اطلاعات خوبی در مورد اماکن دیدنی و زمان های مناسب برای رفتن به اونها خدمتتون تقدیم کنم.

مقدمه:

حدود ساعت 5 بعد از ظهر سه شنبه روزی در اواسط اردیبهشت ماه امسال بود و من مشغول کار در شرکت بودم که همسرم زنگ زد و گفت طلوع امشب ساعت 9 داریم میریم شیراز و یک نفر جا دارم توهم بیا. انگار یک شوخی بود نمیدونم یک لحظه جا خوردم، گفت طلوع صدام شنیدی اگه بهت مرخصی میدن تو هم باهام بیا. خوب اون کارش سفر هستش و هفته ای نیست که سفر نره اما من کارم با اون فرق می کنه ... بهش گفتم باشه اگه تونستم بیام بهت خبر میدم. تو دلم کلی پروانه شروع به پرواز کرده بودند. آخه آخرین باری که شیراز رفته بودم سال 81 بود و متاسفانه تمام عکسهایی که گرفته بودم از بین رفته بودند. از خدام بود که برم شیراز. چرا؟ چون به نظر من شیراز یکی از شهرهای همه چیز تموم توی ایرانه، از نظر زیباییش، تاریخ کهن و با ارزشی که داره، مسجد نصیرالملکش که هممون عکسهاش رو توی اینترنت دیدیم، باغ های زیبا و رویاییش و خانه های ویلایی که دیدن هر کدوم از اونها روح آدمی رو جلا میده. مهم تر اینکه من عاشق عکاسی هستم و آرشیو تصاویر شیرازم رو از دست داده بودم و به علاوه اینکه سفر تو هر زمان و مقطعی تجربه ای رو برای انسان به همراه میاره و خاطره ای رو در ذهن آدمی حک می کنه.

اگه می خواستم برم باید از دو تا مدیرم اجازه 4شنبه رو می گرفتم، دل رو زدم به دریا به مدیر واحدمون گفتم میشه فردا نیام شرکت اما دلیلش رو نمی تونم بگم(چون اگه می گفتم میخوام برم سفر مطمئنم می گفت نه چون تازه تعطیلات عید تموم شده بود)، یکم مکث کرد و گفت. پس پنجشنبه رو بجاش بیا. پنجشنبه روز کاری شرکت ما نیست اما اگه کار باشه باید بریم شرکت. گفتم نمی تونم، اگه میشه پنج شنبه نیام و فردا رو بهم مرخصی میدید نمیام در غیر اینصورت مسئله ای نیست و من درخواستم رو پس میگیریم. کمی به فکر فرو رفت و بعد گفت باشه. نیا!! باورم نشد یعنی واقعا اجازه داد؟!؟ خدا رو شکر مدیر واحدمون هم اجازه داد! فکر کنم شیراز من رو طلبید که یهویی و به طرز غافلگیر کننده ای همه چیز جور شد. بلافاصله گوشی رو برداشتم و به همسرم گفتم میام اما فقط 3 ساعت وقت داشتم برسم خونه و چمدونم رو ببیندم و برسم پای حرکت!! ساعت 6 از شرکت زدم بیرون و سر ساعت 9 رسیدم پای اتوبوس و سفر من آغاز شد.

مسیر تهران به شیراز

قطعا برای رفتن به شیراز یا هر شهر دیگه ای همه ما خیلی از پارامترها از ذهنمون عبور می کنه و بهشون توجه می کنیم. مثل چه زمانی بریم سفر که هزینه کمتر بشه، چه فصلی بریم که آب و هوا خوب باشه، مقصد ما چه جاذبه هایی داره و تو بازه سفری که ما داریم میریم اولویت بازدید ما کدوم ها هستند؟ با چه وسیله ای سفر کنیم بهتره؟ با ماشین شخصی ، اتوبوس، قطار یا هواپیما؟ اطلاعاتی از غذاهای محلیش،آداب و رسومش، سوغاتی هاش و تاریخش باید داشته باشیم و ... که خوب از این لحاظ من به دلیل اینکه کار همسرم اینه و منم به واسطه ایشون خیلی از این اطلاعات رو بدست آوردم مطلع بودم که الان بهترین فرصت برای سفر به شیراز هستش و قطعا تمام این اطلاعات رو با شما هم به اشتراک می گذارم.

 

معرفی شیراز:

مساحت این شهر 240 کیلومترمربع  بوده،  در جنوب غربی ایران قرار گرفته و مرکز استان فارس هست. شهری که یکی از قطب های گردشگری در ایران به شمار میاد و هر ساله گردشگران داخلی و خارجی برای بازدید از این شهر جذاب به این شهر سفر می کنند. جمعیت این شهر حدود دو میلیون نفر بوده و به لهجه شیرین شیرازی صحبت می کنند و یکی از 5 شهر برتر ایران شمارش میشه. اولین شهریه که شرکت واحد اتوبوس رانی درون شهری در اون شروع به کار کردو دومین شهری که بعد از تهران فرودگاه بین المللی در اون راه اندازی شد. از اون شهرهاییه که همه عاشقش میشن یکی از علت هاش شاید بخاطر برخورد خونگرم و مهمان نواز مردمش هست که با روی باز و محبت آمیز با توریست ها برخورد می کنند.

از لحاظ اماکن دیدنی که این شهر فوق العاده است، اماکن تاریخی مثل: تخت جمشید، مجموعه پاسارگاد و مقبره کوروش، کاخ ها، قلعه ها و شهرهای دوران ساسانی، نقش رستم، نقش رجب، بناهای تاریخی و زیبا. باغ هایی یکی از دیگری زیباتر مثل باغ ارم، جهان نما، نارنجستان قوام، باغ دلگشا، باغ عفیف آباد و ... از نظر معماری ایران مانند مسجد نصیرالملک، مجموعه وکیل، مسجد جامع عتیق، دروازه قرآن، ارگ کریمخانی و...  آرامگاه های  شاعران نامور ایرانی مانند حافظ، سعدی، خواجوی کرمانی و... موزه پارس، شاه چراغ، شهربازی ایران لند، و پارک آزادی، پارک کوهستانی دراک، لونا پارک و کلی جاذبه های دیگه.

نگاهی کلی به شیراز

مدت زمان مناسب برای اقامت: 

اگه بحث زمان و هزینه مطرح نباشه قطعا هر چه زمان بیشتر باشه که بهتره مثلا یک هفته مدت زمان عالی هستش که تمام نقاط دیدنی این شهر رو بازدید کنیم. اما به طور نرمال 3 روز زمان به نظرم کافیه و با داشتن یک برنامه ریزی خوب برای سفرمون می تونیم حدود 80 درصد از اماکن دیدنی این شهر ببینیم.

  

بهترین زمان سفر:

شیراز به طور تقریبی نزدیک به جنوب ایران قرار گرفته پس در تابستان دارای آب و هوایی گرم و خشک و زمستان ها آب و هوایی نسبتا معتدل داره. پاییز و بهار هم آب و هوایی خنک داره که گاهی اوقات با نم نم باران همراه میشه با این تفاوت که در بهار شکوفه های بهار نارنج  گل داده اند و تمام شهر از بوی بهار نارنج عطر آگین شده.

  - پس از نظر من بهترین زمان برای سفر اول؛ بهار و بعد پاییزه.

 

غذاها و سوغاتی ها:

قطعا همه شهر ها غذاهای مختص به خودشون ر, دارند و به نظر من در هنگام سفر حتما باید غذاهای هر شهر رو در همون شهر امتحان کرد. از جمله غذاهای معروف و صد البته خوشمزه شیراز: کلم پلو شیرازی، سالاد شیرازی، فالوده و بستنی، مسقطی و آش ماست هستش که من به جز مورد آخر که نخوردم (چون کلا آش دوست ندارم) به همگی پیشنهاد می کنم همه رو امتحان کنید که واقعا خوشمزه هستند.

عکس از اینترنت- کلم پلو شیرازی

مسقطی با طعم های مختلف گل محمدی, بهارنارنج, زعفران و زرشک

برای سوغاتی هم صنایع خاتم کاری، نقره کاری و تندیس های مختلفی از نمادهای اماکن این شهر مثل حافظیه، تخت جمشید، پاسارگاد و... ظروف سفال و سرامیک و صد البته دیوان حافظ، مسقطی های بسته بندی شده با طعم های زعفران، زرشک، وانیل و بهار نارنج، شیرینی جات دیگر مثل کلوچه حلوایی، عرق بهارنارنج و... میشه تهیه کنید.

بازار و مراکز خرید در این شهر دو نوع هستند: نوع اول بازارهای سنتی که شامل صنایع دستی، ظروف مسی و لباس های محلی و ... است مثل بازار وکیل، بازار مسگرهای شیراز، بازار حاجی، سرای مشیر وغیره و نوع دوم مراکز مدرن شیراز هستند، مثل: مجتمع تجاری خلیج فارس، مجتمع زیتون فارس، ستاره فارس، مجتمع تجاری اداری آفتاب، سلطانیه، حافظ شیراز، الماس و... و مجتمع تفریحی و گردشگری هامون.

  - نکته مثبت این قسمت: قیمت مناسب اونها و به طور کل قیمت مناسب کلیه اجناس این شهر هست و برای خرید سوغاتی با احتیاط کمتری میتونید اقدام کنید.

  

اقامت گاهها:

در زمینه اقامت گزیدن در شیراز، این شهر یکی از بهترین مقاصد برای سفر هست، چرا که از هتل های لوکس 5 ستاره تا مهمانخانه ها و خانه های معلم و حتی سوئیت های شخصی همه مدل مکانی برای اقامت مهیاست و بسته به بودجه و سلیقه شما این امر امکان پذیراست.

 - پیشنهاد من: اگه بازدید از اماکن تاریخی برای شما اولویت داره و هدفتون اقامت در هتل 5 ستاره نیست و به دنبال هتلی تمیز و قیمت مناسب هستید هتلهای 3 ستاره یا مهمانخانه های نزدیک به آثار تاریخی رو انتخاب کنید تا تردد برای شما راحت تر باشه و برای بازدید از اماکن زمانتون کمتر هدر بره.

 

سیستم حمل و نقل:

خدا رو شکر از لحاظ سیستم حمل و نقل درون شهری در این شهر براحتی تاکسی واتوبوس های درون شهری فعال هستند و شما رو به هر جایی که بخواهید می برند. نظافت و تمیزی شهر هم خوب و در برخی جاها عالیست. اینترنت در همه نقاطی از شهر که من بودم وجود داشت به جز رستورانهای که زیر زمین ساخته شده اند که البته در آنجا هم از وای فای رستوران ها می تونید استفاده کنید.

 

وسایل لازم برای سفر:

خوب قطعا با توجه به آب و هوا باید لباس مناسب به فصل رو همراه برد. اما در اردیبهشت لباس های نخی و خنک انتخاب های خیلی خوبی هستند. تا دلتون می خواد لباس های رنگی و نخی همراه ببرید. به اضافه یک دوربین خوب که می تونه موبایلتون یا دوربین عکس برداری باشه تا بتونه گوشه ای از زیبایی های این شهر رو ثبت کنه و اگه با گوشیتون قراره تصاویر زیبا خلق کنید پیشنهاد میکنم حتما پاور بانک همراه ببرید که قطعا به مشکل کمبود شارژ باتری برخورد می کنید.

 

دسترسی ها:

مثل اکثر شهرهای ایران راه های رفتن به این شهر زیبا زیاد هست و شما حق انتخاب دارید:

• با ماشین شخصی: که صد البته به شما خوش می گذره و طبق برنامه ریزی خودتون از لحاظ نوع رانندگی و توقف ها عمل می کنید اما باید رانندگی حدود هزار کیلومتر رو در نظر گرفت که چون این مسافت خیلیه و به راننده فشار میاد کمتر کسی این انتخاب رو میکنه. ضمن اینکه باید برآورد هزینه نرخ اقامت، بنزین و خورد و خوراک رو هم انجام داد و اگه دیدیم به صرفه هست این گزینه رو انتخاب کرد.
• با هواپیما: که خیلی گزینه خوبیه اگه از لحاظ قیمت اوکی باشید. مخصوصا در زمان اوج رفتن به این شهر که مخاطبان زیادی در فصل بهار و پاییز داره و حدود قیمت رفت و برگشت بلیت هواپیما برای هر نفر در کمترین نرخ به مبلغی بین 600 تا 900 هزار تومان میرسه. به جز مبلغی که برای اقامت و ... باید پرداخت کنید.
• با قطار : که هم مدل اتوبوسی داره و هم 4 تخته و 6 تخته و سریع السیر. که نرخ سریع السیرش گاها نزدیک به نرخ بلیت هواپیما میشه و قطار های معمولی هم از لحاظ زمانی حدود 15 ساعت طول می کشه و حدودا قیمت دوطرفه بین 300 تا 400 هزار تومان برای قطار 4 تخته میشه.
• گزینه آخر هم استفاده از تورهای آژانس هاست که البته در این مورد هم باید خوب بررسی کرد و حتما تور رو مستقیم از شخص آژانس خرید و نه دلال هایی که با یک خط موبایل به شما تور می فروشند و روی نرخ تور می کشند و حق دلالیشون رو بر می دارند و البته خود نرخ تور و خدماتی که به شما میده هم خیلی مهمه. جدا از این موضوع که قطعا برای شهر تاریخی مثل شیراز وجود لیدر خیلی با ارزشه و اونجا میتونه کامل کل اماکن تاریخی رو بهتون توضیح بده و در مدیریت زمان بهتون کمک کنه و موارد پیدا کردن هتل و اقامتگاه و هزینه های اون رو هم حل کنه.

  - پیشنهاد من: برای سفر به شهرهای نزدیک قطعا ماشین شخصی گزینه خوبیه، به شهرهای دور هم هواپیما خیلی خوبه به شرطی که هزینه اش براتون مشکلی درست نکنه که در اینصورت قطار هم میتونه گزینه خوبی باشه. اما این نکته رو مورد توجه قرار بدیم که یک سری از شهرها هستند که دارای جاذبه هایی خارج از شهر هستند و برای رفتن به اونجا باید ماشین دربستی گرفت. حالا با این برآورد نوع سفرتون رو انتخاب کنید. قطعا همیشه یک مدل خاص، برای سفر کردن مناسب نیست.

 

شرح سفرنامه:

سه شنبه ساعت 9 از تهران عازم شیراز شدیم. مدت سفر ما 3 روز و 4 شب به صورت زمینی با اتوبوس اسکانیا VIP و اقامت ما هتل سه ستاره تاپ تالار به همراه دو وعده صبحانه سلف سرویس در هتل به همراه تمامی گشتها و همینطور لیدر مجرب بود. هنوز چیزی از حرکتمون نگذشته بود که لیدر خوبمون سر صحبت رو باز کرد و همه با هم آشنا و صمیمی شدند و جو یک دستی ایجاد شد.

روز اول:

بعد از توقف بین راهی برای صرف صبحانه مفصل در لابی یک هتل در نزدیکیهای شیراز به مسیرمون ادامه دادیم و حدود ساعت 11 صبح بود که به شیرازرسیدیم. ابتدا چون پاسارگاد خارج از شهر بود به بازدید از این مکان پرداختیم. از درب ورودی می بایست بلیتی به بهای 3 هزار تومان برای هر نفر تهیه می کردیم و مسافتی آسفالت شده حدود 500 متر را پیاده بروید تا به خود مقبره برسید. از همون دور ابهتش من رو در برگرفت!! در اوج سادگیش واقعا چقدر باشکوه بود. هر قدر که بهش نزدیکتر میشدم ناخودآگاه بیشتر حس غرور وجودم رو فرا می گرفت، چه ایرانی داشتیم، چه سرزمینی، چه مردمانی ....

درون محوطه ماشین های سر بازی به شکل ون هم قرار داده بودند که می تونستیم سوار بشیم و تا درب موزه ها و مقبره های پادشاهانی که در اون محوطه دفن شده اند بریم که من فقط از پاسارگاد دیدن کردم. نکته قابل تامل خدمات این مکان برای بازدید بود که به نظر من وجود مسیر طولانی بین درب ورود به مجموعه و مقبره کوروش رو حتما می بایست پیاده می رفتیم و به نظر من این مسیر برای افراد معلول سخت به نظر می رسید. 

 ورودی مسیر رسیدن به مقبره

ما و پاسارگاد

 مقصد بعدی ما بازدید از نقش رستم بود، چندین سال پیش که برای بازدید اومده بودم براحتی می شد تا پای کوه و محل قبور اومد اما این سری دیدم که از فاصله ای دورتر، دور تا دور کوه رو حصار کشیدند و شروع به فروختن بلیت می کنند!! برخی از توریستهایی که اونجا بودند هم داشتن اعتراض می کردند که چرا برای کوه هم بلیت باید تهیه کنیم؟ که در جواب اونها مسئول اونجا گفت سه تومان که پولی نیست این مبلغ رو بدید تا اجازه بدیم وارد بشید. کمی اون طرف تر 4-5 تا مغازه کوچک برای فروش صنایع دستی شیراز قرار گرفته بود و از امکاناتی مثل آسفالت، سایه بان، حتی یک عدد آبسرد کن هیچ خبری نبود!!
در نقش رستم، آثار دوره های عیلامی، هخامنشی و دوران ساسانی را می بینید. علاوه بر این، آرامگاه چند پادشاه بزرگ هخامنشی مثل داریوش و خشایارشاه، اردشیر اول و داریوش دوم در نقش رستم قرار داره.

نقش رستم

نمای دورتر از نقش رستم

در مورد آرامگاه ها باید گفت که درهای ورودی آرامگاه، مربع شکل هستند. این درها در دوران باستان بوسیله ی سنگ های بزرگی که در پشت در قرار می گرفته، قفل می شدند. همه چیز این ۲ آرامگاه حتی شکل ظاهری اونها شبیه هم هست و تنها تفاوتشان در کتیبه ایه که در بالای آرامگاه کوروش کبیر وجود داره ولی در آرامگاه خشایارشاه نه. این کتیبه به خط میخی نوشته شده و گفته میشه که در اون، داریوش بزرگ، اهورامزدا را ستایش می کنه و درباره ی اندیشه های خودش صحبت می کند.

 

کعبه زرتشت، بنای دیگری در نقش رستم

یکی دیگر از بناهای نقش رستم، بنایی هست که در واقع محل نگهداری کتاب اوستا و گنجینه ی درباری بوده. بعد از حمله ی اعراب به ایران، اونها فکر می کردند هر دینی باید برای خود مرکزیتی داشته باشده بنابراین نام این بنا رو کعبه ی زرتشتیان گذاشتند.

عکس از اینترنت - کعبه زرتشت

بعد از بازدید از این مکان سوار ماشین شدیم و در بین راه تابلوهای نقش رجب به چشمم خورد که ناگهان لیدرمون گفت می خوام نقش رجب رو هم ببرمتون و اونجا رو هم بهتون نشون بدم و این شد مقصد سوم ما. نقش رجب جایگاه یکی از آثار ارزشمند حجاری باستانی ایرانست. این محل درفاصله ۳کیلومتری شمال تخت جمشید قرار گرفته. جاده شاهی شاهراهی بوده که در بیست و پنج قرن پیش، شوش یکی از پایتخت‌های شاهنشاهی ایران را به شهر سارد پایتخت لیدی مربوط می‌ساخته. در دامنه کوه، محوطه روباز غار مانندی است که بر سه بدنه شمالی شرقی و جنوبیش سه مجلس از مراسم تاجگذاری شاهان ساسانی حجاری شده. مجلس اول انگار برای مراسم تاجگذاری شاپور اول دومین شاهنشاه ساسانیست که سوار بر اسبه. مجلس دوم که در وسط قرار گرفته نشان دهنده مراسم تاجگذاری اردشیر پاپکان بنیانگذار شاهنشاهی ساسانی ست. و مجلس سوم، مراسم تاجگذاری شاپور یکم، فرزند اردشیر پاپکان، بنیانگذار شاهنشاهی ساسانیست که از سال ۲۴۱ الی ۲۷۲ میلادی در ایران سلطنت داشت.

ورودی نقش رجب

نقش رجب- مراسم تاج گذاری شاپور اول

نقش رجب - مراسم تاجگذاری اردشیر پاپکان بنیانگذار شاهنشاهی ساسانی

نقش رجب- مراسم تاجگذاری شاپور یکم، فرزند اردشیر پاپکان،

حدود ساعت 2 ظهر شده بود و خدا رو شکر نزدیک هتلمون شده بودیم. همه چیز از قبل هماهنگ شده بود و به محض ورودمون با ولکام درینک (welcome drink یا همون نوشیدنی خوشامدگویی) از ما استقبال شد و اتاق مون رو تحویل گرفتیم و گفتند ناهار تا نیم ساعت دیگه آماده است.

ورود ما به هتل و نوشیدن آب پرتقال

به اتاقمون رفتیم. ظاهر هتل که خوب بود و به نظر تمیز میومد. درب اتاقمون رو باز کردم و انصافا باید بگم اتاق خیلی تمیز و خوبی بود که نه تنها من بلکه همه مسافرها از اتاق هاشون راضی بودند. دست و رویی شستم و وسایلمون رو چیدم و اومدم پایین برای ناهار. ناهار به عهده خودمون بود و روی تور نبود اما اونقدر گرسنه بودم که حوصله نداشتم برم برون و غذا بخورم. من زرشک پلو و مرغ سفارش دادم و همسرم کوبیده. در مورد غذای هتل این مطلب رو بگم که کیفیتش زیاد خوب نبود و از طعم غذا زیاد راضی نبودم ضمن اینکه هزینه اش هم از رستورانهای بیرون بیشتر بود این بود که تنها همون وعده رو در هتل خوردیم به علاوه اینکه اصولا ما در هر شهری میریم به سراغ غذاهای محلی اونجا میریم و دوست داریم اونها رو امتحان کنیم.

اتاق ما در هتل تالار

اتاق ما در هتل تالار

نمای ورودی هتل تالار

بعد از ناهار به اتاق هامون رفتیم و استراحت کوتاهی تا ساعت 5 کردیم و راس ساعت 5 گشتهای شهری ما شروع شد. چهارمین جایی که برای بازدید رفیتم ارگ کریمخانی و بعد از اون موزه پارس بود. در همین مکان لیدر محلی و شیرازی ما که از قبل با او هماهنگ شده بود سر رسید و بعد از معرفی خودش شروع به توضیح دادن و برنامه سفر ما کرد و بعد از گرفتن عکس دسته جمعی ما گفت که از ارگ کریمخان چون در زمان پهلوی دوم به منظور زندان استفاده میشده چیز خاصی نداره و برای مدیریت زمان، ما به سراغ موزه پارس که در فاصله دو دقیقه ای از ارگ بود رفتیم در بدو ورود کلی توضیحات در مورد تاریخچه و آثار تاریخی موزه داد که ارگ کریمخان در دوران سلطنت زندیه ساخته شده و بعد از اینکه کریمخان شیراز را پایتخت سلطنت خودش انتخاب کرد در این ارگ زندگی می کرده.

نمای بیرونی ارگ کریمخان زند

موزه پارس ساختمانی بوده که جلسات مهم و اداری کریمخان با سفیران خارجی در این مکان برگزار میشده و سرانجام بعد از فوت نیز کریمخان در این موزه به خاک سپرده شده.

قرآن هفتاد من - که قبلا بر سر دروازه قرآن قرار داشته

مزار کریم خان زند در موزه پارس

آدرس موزه پارس: خیابان زند، باغ نظر

بعد از این مکان سوار ماشین شدیم و به سراغ حمام وکیل رفتیم.

فضای بیرون کوچه ای که بازار و حمام وکیل در آن قرار دارد.

ابتدا به حمام وکیل رفتیم  از آن بازدید کردیم. این حمام از چندین قسمت تشکیل شده که در ماکت زیر می تونید تصویر اون رو یکجا ببینید.

ماکت حمام وکیل

حمام وکیل در دوره زندیه در مرکز شیراز، در نزدیکی بازار وکیل ساخته شده. در ساخت این حمام از پیشرفته ترین معماری زمان خود استفاده شده. گرم خانه با سنگفرش پوشیده شده و در زیر سنگفرش ها دالان هایی باریک وجود داره تا هوای گرم و بخار در اون جریان پیدا کنه و باعث گرم شدن کف حمام بشه. این حموم برای مراسم عروسی و حنابندون گرمابه های جداگانه داره که وقتی که عروس وارد حمام میشده بستگان نزدیک آن با لهجه شیرازی برایش شعر می خواندند و اون رو آماده می کردند و الان هم تمامی اون شرایط رو با ماکت ساخته و بازسازی کردند حتی آهنگی در هنگام بازدید از حمام در اتاق عروس پخش میشه که اشعار آن زمان را بازسازی می کنه.

در تمام حمام های سنتی کشور از جمله حمام وکیل شیراز، علاوه بر شست و شو و مشت و مال، مراسم هایی مثل حنابندان، حمام عافیت و حمام چله نوزاد نیز برگزار می شده. وسط حمام به صورت هشت ضلعی ساخته شده و تزئینات متفاوتی داره، تزئیناتی که بیانگر داستان های اساطیری و مذهبی ایران همچون داستان شیرین و فرهاد، بیژن و منیژه، آمدن حضرت یوسف به مجلس زنان، قربانی کردن حضرت اسماعیل و حتی معراج حضرت محمد هستند و در آن زمان توسط نقال هایی برای مردم حاضر در حمام توضیح داده می شدند.  

اجرای مراسم حنا بندان در حمام وکیل

در بیرون از حمام دیوار به دیوار آن مسجد وکیل قرار گرفته. نام دیگه این مسجد، مسجد سلطانیه، مسجدی تاریخی که به دستور کریم‌خان زند ساخته شد. طرح این مسجد دو ایوانی بوده و دارای دو شبستان جنوبی و شرقیه. شبستان جنوبی با ستون‌های سنگی یکپارچه و مارپیچ که از شاخصه‌های معماری ایرانیه ساخته شده و دارای ۴۸ ستون سنگی یکپارچه می‌باشد. 

مسجد وکیل 

سپس وارد بازار وکیل شدیم. یک بازار سنتی که به دستور کریمخان زند از آجر و گچ ساخته شده. پر از صنایع دستی، لباس های محلی، پارچه فروشی، ظروف مسی و... بود و هم همه زیادی در بازار بود. همگی گوشیهامون رو درآوردیم و شروع به گرفتن فیلم کردیم و رد می شدیم تا اینکه از سر دری رد شده و وارد حیاط بازار شدیم. این قسمت سرای مشیر شیراز بود. یک حیاط بزرگ با حوض بزرگ پر از آبی در وسط آن که درختان بلند و سرسبزی در در کنار حوض روییده بودند و  دور تا دور حیاط مغازه ها در دو طبقه قرار گرفته بودند.

سرای مشیر - عکس از اینترنت

بعد از بازدید از این مکان ساعت حدود 8 بود و راهی بازدید از شاهچراغ شدیم. خوبی برنامه ما این بود که چیدمان گشتها طوری بود که همه مسیرها در امتداد هم قرار گرفته بودند به طوری که خیلی زود به مقصد بعدی می رسیدیم. سوار ماشین شدیم و چند دقیقه بعد به شاه چراغ رسیدیم و تا ساعت 9 برای نماز و خرید و ... وقت داشتیم که هر کس هر کاری دوست دارد در این زمان انجام دهد.

شاه‌چراغ، نام مسجد و آرامگاهی در شیرازه که بنا بر اعتقاد شیعیان احمد بن موسی، پسر ارشد موسی کاظم و همچنین محمد بن موسی، از برادران علی بن موسی الرضا، در اینجا به خاک سپرده شده‌اند. محمد بن موسی در راه پیوستن به برادر خود به سوی خراسان سفر می کرده ولی در راه توسط افراد مأمون خلیفه عباسی در شهر شیراز کشته شده. این آرامگاه در شمال خیابان احمدی در شهر شیراز قرار داره.

نمای بیرونی شاه چراغ

نمای داخلی شاه چراغ 

نوبت به قسمت خوشمزه شب اول ما یعنی شام رسید و به درخواست همگی به سراغ رستوران سنتی کته ماست رفتیم.

یک درب کوچیک چوبی در پیاده رو بود با یک عالمه پله به سمت پایین! همین طور که از پله ها پایین و پایین تر می رفتم صدای موسیقی بیشتر و بیشتر میشد و بوی غذاهای مختلف هوش از سرم می برد. به پایین که رسیدم یک عالمه تخت های سنتی، یک میز سالاد بزرگ که به صورت سلف سرو میشد. چندین خدمه خانم و آقا با لباسهای محلی شیرازی و یک گروه نوازنده و خواننده بومی دیدم که از دیدن ما و جمعیت سی و چند نفره ما به وجد اومدن و به افتخار ما شروع به نواختن آهنگ های شاد محلی کردند.

سفارشات از ما گرفته شد و چون دیر سر میز رسید و من هم خیلی گرسنه بودم از کلم پلو یادم رفت عکس بگیرم و فقط عکس کته بادمجون رو گرفتم. کیفیت غذاهاش هم خوب بود.

آدرس :شیراز سه راه نمازی، طبقه زیرین هتل سعید

بعد از لذت بردن از آهنگ های مختلف حدود ساعت 11 به سمت هتل برگشتیم.

 

روز دوم:

صبح روز بعد، بعد از صرف صبحانه سلف و بسیار متنوع از غذاهای سرد و گرم راس ساعت 10 گشت های روز دوم اقامتمون در شیراز رو شروع کردیم. اول به سمت یکی از  زیباترین مساجد دنیا حرکت کردیم.

مسجد نصیرالملک. مسجدی که از نظر کاشی کاری و مقرنس کاری از جمله با ارزش ترین مساجد ایران هست و معروفیتش به خاطر کاشی های صورتی و استفاده از این رنگ در کاشی هاست. و تصاویر شبستان این مسجد بخاطر عبور نور خورشید از درون شیشه های رنگی اون باعث معروفیت دو چندان این مسجد شده. این مسجد در سال 1293 در دوره قاجاریه ساخته شده.

هزینه بلیت: 3,000  تومان

ساعت بازدید: 08:00 تا 17:30

مدت زمان پیشنهادی: نیم تا 1 ساعت

آدرس: خیابان لطفعلی خان زند

مکان بعدی موزه نارنجستان قوام بود. یکی از زیباترین و مشهورترین باغ ها در ایران، بجا مانده از دوران قاجار که به باغ قوام هم معروف بوده و هفت هنر ایرانی گچ بری، نقاشی سنتی، آینه کاری، آجرکاری، حجاری، معرق کاری و منبت کاری در آن بکار رفته. در این باغ، موزه ای هم قرار داره که اشیای اهدایی پروفسور پوپ، ایران شناس آمریکایی رو در اونجا نگه داری می کنند. خاندان قوام از خانواده های با نفوذ و مقتدر دوران قاجاریه به شمار می رفتند که برای چندین سده حکومت فارس و نواحی اطرافش رو در دست داشتند. این خانواده از فرزندان حاج ابراهیم خان کلانتر شیرازی بودند و در محله "بالا کفت" شیراز زندگی می کردند. بسیاری از اماکن دیدنی شیراز، توسط این خاندان ساخته و یا بازسازی شده که از جمله اونها میشه حسینیه قوام، باغ عفیف آباد، باغ دلگشا، باغ کلانتر، باغ بیگلر بیگی، خانه زینت الملوک و نارنجستان قوام رو نام برد.

هزینه بلیت: 3,000  تومان

ساعت بازدید: 08:00 تا 19:00

مدت زمان پیشنهادی: 1 تا 2 ساعت

آدرس: خیابان لطفعلی خان زند

بنجو - اولین ساز زهی کلاویه دار ایرانی (تصویر سمت راست) . رباب سازی زهی (تصویر سمت چپ)

خونه زینت الملوک هم از زمان قاجار بجا مونده. زینت الملوک یا همون مادام توسو بانویی نیکوکار بوده و در خونه اش کمک به مردم میکرده. این خونه توسط یه راه زیر زمینی به باغ نارنجستان قوام وصل میشه در حقیقت اندرونی خانهٔ قوام و محل رفت‌ و آمد محارم بوده.‌ درب ورودی خونه دری معرق کاری شده و بسیار زیباست که پس از عبور از هشتی و راهرو به حیاط می رسیم. دو تا حوض بزرگ و کوچک و دو باغچه زیبا در حیاط دیده میشه. بیشتر از بیست اتاق توی این خانه ساخته شده که همشون با گچبری، آیینه کاری و نقاشی تزئین شده اند. این خونه تنها خونه در شیرازه که زیر زمین در کل ساختمان وجود داره و از سال 1382 تا به امروز به نگارخانه و موزه گنجینه فارس تبدیل شده و در آن شخصیت های مهم شیراز به صورت ماکت و مجسمه ساخته شده و در معرض عموم قرار گرفته.

هزینه بلیت: 3,000 تومان

ساعت بازدید: 08:00 تا 19:00

مدت زمان پیشنهادی: حدود نیم ساعت

آدرس: خیابان لطفعلی خان زند

 

 ساعت 2 شده بود در همون اطراف ناهاری تهیه کردیم و خوردیم و به هتل برگشتیم. تا ساعت 4:30 که سانس دوم گشتهامون شروع بشه. 2:30 ساعت زمان بود که چون من خسته بودم به باغ عفیف آباد و دلگشا که در فاصله بیست دقیقه ای از ما بود نرفتم اما خیلی از همسفرانمون رفتند. بعد از ظهر به سمت باغ ارم که در بلوار ارم قرار داره و به گفته لیدر محلیمون پنجمین خیابان عاشاقنه دنیاست رفتیم.

بلوار ارم - عکس از اینترنت

باغی مملو از هزاران گونه گیاهی و درختان مختلف که من چند تصویر اون رو ثبت کردم.

 

نوبتی هم که باشه دیگه نوبت به سعدیه و حافظیه مزار دو تن از شاعران معروف کشورمون رسیده بود. اول به سمت سعدیه رفتیم و چقدر خوشحالم که در غروب و شب از این مکانها بازدید کردیم که زیبایی اون خیلی بیشتر از زمانی بود که در روز دیده بودم. بازدید از سعدیه و حافظیه هم نیازمند تهیه بلیت به ارزش 3000 تومان برای هر کدوم هستش. 

سعدیه در حقیقت آرامگاه سعدیه جایی که زمانی سعدی در آن زندگی می‌کرده و در همین مکان فوت شده. از میان باغی سرسبز می‌گذریم و به جلوی عمارت می‌رسیم در حالیکه صدای آهنگی با اشعار سعدی به گوش می رسه. این آرامگاه به خاطر سنگ‌های لاجوردی و مرمرش هم معروفه. در سال ۹۹۸ به حکم حکمران اون زمان فارس یعقوب ذوالقدر، خانقاه ویران شد و اثری ازش باقی نموند، تا اینکه چندین سال بعد به دستور کریم‌خان، بنایی معروف از گچ و آجر در بالای آرامگاه سعدی بنا شد. در اتاقی که سمت شرق راهرو بود، قبر سعدی قرار داشت. قسمت غربی راهرو هم موازی قسمت شرقی، شامل دو اتاق می‌شد که بعدها شوریده شیرازی، شاعر نابینای شیرازی در اتاق غربی این قسمت دفن شد. طبقه بالای ساختمان هم مثل طبقه زیرین بود، با این تفاوت که روی اتاق شرقی که آرامگاه سعدی در اونجا بود، به احترام شیخ اتاقی ساخته نشده بود و سقفش به اندازه دو طبقه ارتفاع داشت. این مجموعه از ساعت 8 صبح تا 21 بازه.

 سوار ماشین شدیم تا بریم به سمت حافظیه که با سورپرایز فالوده شیرازی مواجه شدیم. جای همگی خالی واقعا خوشمزه بود.

به حافظیه رسیدیم. جایی که یاد آور تمام شب یلداها و سال تحویل های ماست. حافظ در طول حیاتش به یکی از سخنوران نامی جهان و شاعر بزرگ قرن هشتم ایران (برابر قرن چهاردهم میلادی) تبدیل شد و غزلیاتی ارزشمند را از خود باقی گذاشته. با ترجمه اشعارش به زبان های اروپایی در قرون هجدهم و نوزدهم نام او به محافل ادبی جهان غرب نیز راه یافت و شهرتی بیش از پیش پیدا کرد تا جایی که امروز نامش به فرهنگ و ادب ایران گره خورده و هر سال در بیستم مهرماه مراسم بزرگداشتی برای او برگزار می شه. درباره مزار این مرد بزرگوار همین مورد رو بگم که به مدت 65 سال هیچ مقبره ای نداشته و بعد از اون هم چندین بار به دست حاکمان مختلف برای ایشون مزار ساخته و نابود شده که سرانجام بنای فعلی در دوره پهلوی در سال 1316 ساخته شده.

دلم برای دیدن این مکان نا خودآگاه پر می کشید. از همون جلوی در صدای آهنگ دلنشینی به گوش می رسید. جمعیت خیلی زیادی به حافظیه اومده بودند و نکته منفی که خیلی توی ذوق میزد این بود که گردشگران زیادی مثل من برای بازدید و طبیعتا گرفتن عکسی یادگاری با حافظیه اومده بودند اما متاسفانه جمعیت کثیری از مردم بر روی سکوهای حافظیه برای استراحت کردن نشسته بودند و خوب در تمام عکسهای ما و سایرین حضور داشتند. که ای کاش رومون میشد و بهشون می گفتیم لطفا جای دیگه ای بشینید تا ما یک عکس زیباتر داشته باشیم. درون مجموعه مغازه هایی هم دیوان حافظ و صنابع دستی با طرح مزار ایشون را میفروختند.

مدت زمان پیشنهادی: نیم تا 1 ساعت

ساعت کاری مجموعه: 8 الی 21:30

آدرس: حد فاصل چهارراه حافظیه و چهارراه ادبیات

ورودیه حافظیه

آرامگاه حافظ شیرازی

بعد از این مکان به یک رستوران سنتی دیگه رفتیم و جشن تولد دو تا از همراهانمون رو جشن گرفتیم. واقعا جای همگی خالی. موسیقی زنده، شام، پرسنل مودب، مدیریت قابل احترام و... همه و همه در یک شب و البته خوردن کیک تولد اردیبهشت ماهی های همسفرمون. 

 دیروقت بود و تقریبا همه بیهوش از کم خوابی اما هیچ کدوممون دلش نمی خواست برگرده به هتل. خلاصه برگشتیم و شب رو به صبح رسوندیم.

 

 روز سوم (روز آخر):

صبح جمعه به همراه چمدونهایمان در لابی حاضر شدیم. صبحانه را صرف کرده و به سمت پرشکوه ترین و زیباترین بنای تاریخی کشور البته از نظر من به راه افتادیم. ابتدا سر راه دروازه قرآن رو دیدیم. این دروازه در ابتدا در زمان عضدالدوله دیلمی ساخته شده و قرآنی در آن جای داده شد تا مسافران با گذر از زیر آن متبرک شوند. در دوره زندیه کریم خان زند این دروازه را بازسازی کرد و اتاقی به بالای آن افزود و دو جلد قرآن بزرگ نفیس در اتاقک بالای آن جای داد.

این قرآنها، که به قرآن هفده من معروف هستند، اما به دلیل افزایش روز افزون خودروهای موتوری، دهنه ی دروازه برای رفت و آمد اونها به ویژه کامیون ها تنگ و خطرناک بود. پس قرآنها رو به موزه پارس انتقال دادند (که تصویر قرآن رو در قسمت موزه پارس دیدید) و دهانه دروازه قرآن رو بسط دادند و مجددا 12 سال بعد بازرگانی به نام حسین ایگار قرآنی رو بالای دروازه گذاشت تا مردم مثل قبل بتونند اول هر ماه با عبور از زیر دروازه قرآن از زیر قرآن رد شوند.

دیگه فرصتی نبود و باید به سمت تهران حرکت می کردیم اما قبل از اون می بایست پرشکوه ترین و با عظمت ترین بنای تاریخی ایران رو می دیدیم. پس از شیراز خارج شده و به سمت تخت جمشید رهسپار شدیم.

تخت جمشید که با نام پارسه، پرسه‌پولیس و پرسپولیس هم شناخته مییشه، آیینه‌ای از تاریخ و فرهنگ کهن ایران زمین به شمار میره و به دستور داریوش بزرگ در سال ۵۱۸ ق.م و با حدود ۱۲۵۰۰۰ مترمربع وسعت، به‌عنوان یکی از شاهکارهای معماری زمان خودش در سطح جهان ساخته شده. هدف داریوش از ساخت این بنا این بود که پایتختی در امپراطوری خود احداث کنه که نظیر نداشته باشه و برای این کار، جلگه وسیع مرودشت با پیشینه تاریخی کهن رو انتخاب کرد.

نام اصلی تخت جمشید باعنوان «شهر پارسه» یاد شده. گفته میشه در زمان ساسانیان هم این بنا را صد ستون می‌نامیدند؛ اما بعدها به‌دلیل اینکه مردم اطلاعی از سازنده این مجموعه نداشتند، اون رو به جمشید، پادشاه باستانی نسبت داده و «تخت جمشید» نام گذاشتند.

در زمان هخامنشیان، برای هر فصلی اقامتگاهی وجود داشته. اقامتگاه تابستانی در هگمتانه (همدان امروزی)، اقامتگاه زمستانی در شوش (پایتخت عیلام) و تخت جمشید هم به‌عنوان اقامتگاه بهاری برای برگزاری مراسم جشن‌های ملی ایرانیان (نوروز) بود. بعد از داریوش بزرگ، پسرش خشایارشاه و همین‌طور نوه‌اش اردشیر یکم، بناهای باشکوهی رو به این مجموعه اضافه کردند. در کل، ساخت کاخ‌های تخت جمشید حدود ۱۸۰ سال طول می کشه و ۲۰۰ سال مورد استفاده قرار میگیره و بعد از نابودی به دست اسکندر مقدونی، ویرانه و متروک میشه. بخش‌های مختلف مجموعه تخت جمشید: پلکان ورودی، دروازه ملل، کاخ آپادانا، کاخ G، کاخ اختصاصی داریوش، کاخ مرکزی (سه دروازه)، کاخ H، جان پناه شاخ دار، کاخ هدیش، موزه هخامنشی، تالار تخت یا صد ستون، دروازه نیمه تمام، خزانه، کاخ ملکه و آرامگاه هاست.  

بازدید از این مکان حدود 2 ساعت طول کشید و لیدرمون تمام توضیحات رو به حدی عالی مطرح کرد و جمعیت بسیاری از مردم که بدون هیچ راهنمای توری به این مکان اومده بودند و فقط می تونستند آثار بجا مونده از اینجا رو نگاه کنند پشت سر ما به راه افتادند و از توضیحات ایشون استفاده کردند. که البته من ندیدم همچین امکانی اونجا بود یا نه اما ای کاش حداقل یک راهنمایی اونجا باشه که اگه کسی شخصی سفر می کنه بتونه از توضیحات اون راهنما استفاده کنه. در مقابل درب ورودی تخت جمشید هم دستگاهای دیجیتالی VR قرار داده بودند که ساعتی 60 هزار تومان کرایه می دادند و در مسیر باردید از این مکان دکل های آنتن دهی گذاشته بودند که وقتی به این دکل ها نزدیک میشدید و این دوربین مجازی رو روی چشمتون قرار می دادین تصاویر بازسازی شده سه بعدی از اینکه در گذشته تخت جمشید به چه شکلی بوده رو می تونستید ببینید.

مدت زمان پیشنهادی: 2 تا 3 ساعت

ساعت کاری مجموعه: 8 الی 19

بهای بلیت: 3000 تومان

آدرس: در فاصله 60 کیلومتری از شیراز

و این آخرین مکانی بود که ما از اون بازدید کردیم و دیگه وقتش رسیده بود تا به سمت تهران برگردیم.

کل هزینه من از بابت خرید بلیت های ورودی به اماکن تاریخی، اقامت، گشت ها، به همراه صبحانه، ناهار و شام و رفت و برگشتم به جز سوغاتی هام در این سفر حدود 500 هزار تومان شد.

این هم اطلاعاتی کامل در مورد ساعت های بازدید از اماکن و مبلغ بلیت های ورود به اونها که امیدوارم بدردتون بخوره.

ساعات کاری مکانهای دیدنی شیراز و فارس

 نام مکان                                     ‍  ساعت کاری

مجموعه فرهنگی حافظ                              22-8

مجموعه فرهنگی سعدی                         21:30-8

مجموعه فرهنگی ارگ کریم خان                     20-8

موزه حمام وکیل                                      20-8

موزه پارس                                        19:30-8

موزه آب                                           19:30-8

موزه سنگ هفت تنان                            19:30-8

تخت جمشید،نقش رستم،نقش رجب               19-8

پاسارگاد، بیشاپور و تنگ چوگان                      19-8

آتشکده فیروزآباد                                      19-8

باغ ارم                               8 - 13 15 و - 19:30

باغ عفیف آباد                          8 – 13 و  15 - 19

نارنجستان قوام                        8 – 13 و  15 - 19

خانه زینت الملوک                     8 – 13 و  15 - 19

بازار وکیل                                           8 - 21

 

نرخ ورودی ها ی بیشتر اماکن گردشگری شیراز:

                                 هموطنان ( به تومان ):         میهمانان خارجی ( به تومان ):

حافظیه :                                3000                             20000

تخت جمشید :                         3000                             20000

موزه تخت جمشید :                   3000                             20000

نور و صدای تخت جمشید :           3000                              20000    

نقش رستم :                          3000                              20000

نقش رجب :                           2000                              15000

سعدیه :                              3000                               20000

حمام وکیل :                          2500                               20000

پاسارگاد :                            3000                                20000    

باغ ارم :                              3000                                20000

عمارت تاریخی ارم:                  3000                                 20000

ارگ کریمخان :                       3000                                 20000 

آرامگاه خواجو :                      2000                                 15000

باغ عفیف آباد :                      3000                                 20000 

نارنجستان قوام :                    3000                                 20000

خانه زینت الملک :                  3000                                 20000

مسجدنصیرالملک:                   3000                                 20000

موزه پارس :                         3000                                 20000

باغ دلگشا :                         2000                                  15000

موزه باغ دلگشا :                   3000                                  15000

باغ جهان نما :                      2000                                  15000

موزه جهان نما :                    3000                                  15000

 

در پایان هم امیدوارم از خوندن سفرنامه من لذت برده باشید و تونسته باشم در برنامه ریزی سفر به این شهر کمک کوچکی خدمتتون کرده باشم.

 

 

نویسنده : طلوع کوچک

تمامی مطالب عنوان شده در سفرنامه ها نظر و برداشت شخصی نویسنده است و وب‌ سایت لست سکند مسئولیتی در قبال صحت اطلاعات سفرنامه ها بر عهده نمی‌گیرد.