به نام خدا
سفر به هزار توی با متانت و وقار، سفر به مرکز، به هماهنگی، به مهر و مهارت و پیوستگی، سفر به عشق، شهر یزد، شهر بادگیرها. رویایی تجلی یافته در سفری سه روزه که اثر آن بر جان آدمی مینشیند.
یزد اولین شهر خشتی و دومین شهر تاریخی جهان بعد از شهر ونیز ایتالیا است. شهرستان یزد در دره ای وسیع و خشک و محصور بین رشته کوههای شیرکوه و خرانق قـرار گـرفته اسـت. اوج آبادانی یزد، از قرن هشتم هجری به بعد بوده و اتابکان یزد از مهم ترین عوامل پیشرفت این شهر در گذشته به شمار می‌روند. این شهر، در منطقه فلات مرکزی ایران واقع شده‌است. شهر یزد به "دارالعباده"، "شهر بادگیرها" و "شهر دوچرخه‌ها" معروف است. این شهر تاریخی به دلیل معماری تاریخی ارزشمند و بافت سنتی دست نخورده‌اش در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است و به عنوان نخستین شهر تاریخی ایران و بیست ودومین اثر تاریخی کشور در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.
برای رفتن به یزد از تهران چند راه وجود دارد. اول ماشین شخصی یا اتوبوس است که از شهرهای قم، کاشان، نطنز، نایین، مهاباد، عقدا، میبد و اشکذر عبور میکند و حدود 7 ساعت طول میکشد. راه دوم قطار است که بسته به عادی یا سریع السیر بودن قطار بین 7تا 8و نیم ساعت طول میکشد و راه سوم پرواز است و 1تا 1ونیم ساعت زمان میبرد اما هزینه بالایی دارد.
با چند نفر از دوستانم تصمیم گرفتیم آبان ماه به یزد برویم. ما قطار را انتخاب کردیم چون هم هزینه آن از هواپیما کمتر بود و هم نسبت به اتوبوس راحت تر بود. برنامه برای روز 15تا 17 آبان ماه چیده شد و بلیط های قطار را یک هفته قبل از سفر، به قیمت 80هزار تومان خریداری کردیم.
محل اقامت هم به توصیه یکی از دوستان سرای شعرباف انتخاب شد که در بافت قدیم و محله فهادان قرار دارد و قیمت هر شب برای اتاق 4 تخته 90 هزار تومان بود.
سه شنبه شب ساعت 23 از بیجار با اتوبوس به تهران رفتم.
چهارشنبه 15 آبان 98
ساعت 5 صبح رسیدم ترمینال غرب و با اسنپ رفتم راه آهن تهران. خیابانها خلوت بود و خیلی زود رسیدم. با دوستانم راه آهن قرار داشتیم. بلیط ساعت 5:45 بود و قطار با 5 دقیقه تاخیر ساعت 5:50 حرکت کرد. قطار توربو ترن و سالنی بود. نان و پنیر از قبل تهیه کرده بودیم و صبحانه را در قطار خوردیم. چای و نسکافه هم داخل قطار به فروش میرسید. قطار در ایستگاههای محمدیه، کاشان، اردکان، نظرآباد و اشکذر توقف کرد و عده ای سوار یا پیاده میشدند. چند محل دیگر هم توقف داشت ولی کسی سوار یا پیاده نمیشد. بیشتر مسیر کویری و یکنواخت بود و در بعضی قسمتها کمی پوشش گیاهی خلوت وجود داشت.
عکس مسیر
عکس مسیر
عکس مسیر
عکس طلوع آفتاب
چون شب قبل را در اتوبوس گذرانده بودم، خسته بودم و بعد از دیدن طلوع زیبای خورشید ساعتی خوابیدم. ساعت 12:40 رسیدیم یزد. در ایستگاه راه آهن تعداد زیادی تاکسی وجود داشت و خیلی زود توسط مسافران پر شدند. برای رفتن به بافت قدیم، ماشین باید مجوز داشته باشد. بنابراین کمی معطل شدیم تا تاکسی خالی مجوزدار بیاید.
عکس ایستگاه راه آهن
عکس تاکسی های مستقر در ایستگاه راه آهن
ساعت 13 رسیدیم هتل. "هتل سرای شعرباف" خانه ی قدیمی بوده و توسط مالک آن به هتل سنتی تبدیل گشته. کوچه ی باریک ورودی هتل، دیوار های کاهگلی و گلدانهای روی دیوار دارد. داخل هشتی ورودی، وسایل قدیمی و تخته سیاه قرار دارد. بعد از پایین رفتن از چند پله وارد حیاط شدیم. وسط حیاط یک حوض مستطیل و فواره، با چند ماهی داخل آب و تعدادی سیب روی آب دیده میشود. در اطراف حوض، درختان میوه و میزو صندلی های کوچک قرار دارد. داخل ایوان به صبحانه خوری اختصاص داده شده و میز و صندلی چیده اند و فضای پشت آن مواد خوراکی میگذارند. مسئول پذیرش ما را به نشستن دعوت کرد و با آب انار پذیرایی شدیم. در این فاصله اتاق ها مشخص شد. اتاق ما در حیاط کناری و ورودی حیاط از داخل کوچه بود.
عکس هتل
عکس کوچه ورودی هتل
عکس هتل
عکس هتل
عکس آب انار
حیاط دوم هم با صفا بود. یک حوض کوچک وسط حیاط و گلهای کاغذی صورتی زیبا در اطراف حوض به چشم میخورد. اتاق 4 تخته بود. دو تخت در اتاق جلویی و دو تخت در اتاق پشتی قرار داشت. داخل اتاق یخچال و در سرویس بهداشتی سشوار، شامپو، صابون، مسواک و خمیر دندان وجود داشت. اما کمد و مبل در اتاقها نبود.
عکس حیاط هتل
عکس حیاط دوم هتل
عکس حیاط دوم هتل
عکس اتاق هتل
عکس اتاق هتل
عکس دید اتاق به حیاط
چون خسته بودیم تصمیم گرفتیم نهار را در هتل صرف کنیم. فقط قورمه سبزی، قیمه و جوجه کباب موجود بود. قورمه سبزی سفارش دادیم. غذا ساعت 16 حاضر شد و کیفیت جالبی نداشت. در پشت بام و روی تخت ها غذا خوردیم.
عکس بام هتل
عکس بام هتل
ساعت 16:30 پیاده وارد بافت قدیم یزد شدیم. فهادان محل سکونت افراد سرشناس، اشراف و اعیان دوره‌ی قاجاریه بوده به این دلیل خانه های بسیار زیبای تاریخی و مجللی به سبک قدیم در این محله قرار دارد. میخواستیم غروب را از بام "کافه هنر" تماشا کنیم اما خیلی شلوغ بود. از کافه خارج شدیم و قدم زنان به سمت "مسجد جامع یزد" حرکت کردیم. ساختمانهای کاهگلی، کوچه های باریک که در بعضی قسمتها توسط تویزه به هم متصل شده، ساباط روی کوچه ها و سنگفرش کوچه ها قدم زدن در این محل را بسیار لذت بخش میکند و آرامش و صمیمیت را منتقل میکند.
عکس فهادان
عکس نمای زندان اسکندر
عکس بادگیر
عکس فهادان
عکس فهادان
چون خانه ها و کوچه ها شبیه هم هستند برای مسیر یابی راحت، درتقاطع ها روی دیوارها تابلو های کوچک نصب شده بود و مسیر را نشان میداد. چند آب انبار و یک مسجد دیدیم. هوا معتدل بود اما هر چه به غروب نزدیک میشدیم خنک تر میشد.
عکس تابلو ها
عکس تابلو ها
عکس آب انبار
عکس مسجد
از بازار مسگرها و صراف ها رد شدیم. راسته ی منتهی به مسجد جامع، مغازه های صنایع دستی زیبایی قرار دارد و عده ای مشغول خرید بودند و از بقیه قسمتها شلوغ تر بود.
عکس بازار
عکس بازار
عکس بازار
عکس بازار
جلوی "مسجد جامع یزد" و داخل آن هم مملو از جمعیت بود. مناره های بلند و کاشیکاری های مسجد، بسیار زیبا و باشکوه است. دو طرف حیاط شبستان قرار دارد و گنبد خانه هم کاشیکاری آبی رنگ جذابی دارد. دو طرف محراب دو درگاه کوچک قرار دارد که توسط دالان به در کنار محراب متصل است و برای ورود پرسش کنندگان از امام جماعت طراحی شده تا از جلوی صفوف نماز رد نشوند. در جای جای مسجد شاهد عده ای در حال عکس گرفتن بودیم.
عکس مسجد
عکس مسجد
عکس مسجد
عکس مسجد
عکس مسجد
عکس مسجد
عکس مسجد
بعد از حدود نیم ساعت، از مسجد خارج شدیم. کنار مسجد، بازار خان و چهارسوق بازار و آب انبار چهارسوق قرار دارد. بنای چهارسوق از خشت و اندود کاهگل، گچ و خاک ساخته شده است. سقف آن از نوع طاق و تویزه است و مغازه های پیرامون آن در دو طبقه ساخته شده اند.
عکس بازار خان
عکس بازار خان
عکس بازار خان
عکس بازار خان
عکس بازار خان
عکس چهارسوق
عکس چهارسوق
عکس آب انبار
در خیابان مسجد جامع و کمی جلو تر از مسجد، یک فالوده و بستنی فروشی بود و عده ای روی صندلی های بیرون مغازه مشغول خوردن فالوده یزدی بودند. هیچکدام قبلا "فالوده یزدی" نخورده بودیم. فالوده سفارش دادیم و نشستیم. رشته های فالوده یزدی ضخیم تر و نرمتر از فالوده شیرازی است و فقط گلاب به آن اضافه میکنند. مزه ی فالوده را هیچکداممان دوست نداشتیم. هوا خنک بود و با خوردن فالوده سردمان شد.
عکس فالوده
از خیابان مسجد جامع رد شدیم. داخل خیابان مغازه های صنایع دستی و مانتو و ... وجود دارد. در انتهای خیابان "میدان برج ساعت" قرار دارد که اولین ساعت شهری ایران است و مربوط به دوره قاجار میباشد. برج ساعت، بنای چهارگوش خشتی با تزیینات آجر و کاشی و ساعتی در بالای آن است که راس ساعت زنگ میزند.
عکس خیابان مسجد جامع
عکس برج ساعت
سپس از خیابان امام به "میدان امیر چخماق" رفتیم. در اطراف این میدان مسجد، بازار، کاروانسرا، حمام، آب انبار و... به صورت مجموعه‌های محله‌ای ساخته شده اند. چند آب نمای بزرگ و تعدادی فواره قبل از محوطه جلوی تکیه قرار دارد. بنای "تکیه امیرچخماق" به شکل پله‌ای و رواقی یک یا دو طبقه ساخته شده. در همسایگی های این اثر تاریخی، ورودی بازار حاجی قنبر و راسته بازار (در پشت تکیه)، ورودی آب انبار، حمام چخماق و کاروانسرای بافتی‌ها، کاروانسرای شعبان و مسجد امیر چخماق و آب انبار 5 بادگیره قراردارد. همچنین مزار 8 شهید گمنام جنگ ایران و عراق جلوی تکیه واقع شده است.
عکس قدیمی مجموعه امیر چخماق (منبع اینترنت)
عکس امیر چخماق
عکس تکیه امیر چخماق
عکس مزارشهدای گمنام
دریکی از کوچه های اطراف میدان زورخانه و آب انبار 5 بادگیر قرار دارد. صدای ضرب از سر کوچه شنیده میشد. وارد "زور خانه صاحب الزمان" شدیم. قیمت بلیط ورودی این دو مکان 5000 تومان بود. عده زیادی در اطراف گود روی نیمکتها یا روی فرش نشسته بودند. عده ای که بیشتر جوانان بودند در حال انجام ورزش باستانی بودند. ورزش جالبی است و قدرت بدنی خیلی زیادی لازم دارد. زورخانه، نماد تمدن ايرانيان است و ورزش زورخانه اي ريشه در تاريخ و فرهنگ ايران دارد. پس از اسلام، تکامل این ورزش به اوج رسيده است. ورزش زورخانه ای از قرن هشتم هجری قمری در هندوستان، پاکستان، عراق و آسيای ميانه گسترش يافته و علاوه بر رشد و توسعه در ايران، امروزه با نمايش، آموزش و برگزاری مسابقات چندجانبه بين المللی، آسيايی، اروپايی، آفريقايی و جهانی در سطح دنيا معرفی شده است.
عکس زورخانه
عکس زورخانه
عکس زورخانه
فیلم زورخانه
بعد از اتمام مراسم که حدود 40 دقیقه طول کشید، به طبقه پایین رفتیم و از "بار امیرچخماق" آب انبار پنج بادگیر" نیز دیدن کردیم.
عکس آب انبار
عکس آب انبار
عکس آب انبار
عکس زورخانه از داخل آب انبار
سپس با تاکسی به منطقه صفاییه رفتیم (کرایه تاکسی 10هزار تومان). "صفاییه" منطقه جدید شهر است و از بافت قدیم فاصله دارد. بعد از کمی پیاده روی وارد "پاساژ صدف" شدیم. این مرکز خرید 3 طبقه است و در پایین ترین طبقه کافه و فضای بازی کودکان دارد. پاساژ بزرگ نیست و دیدن آن زمان زیادی نبرد.
عکس محله صفائیه
عکس پاساژ صدف
عکس پاساژ صدف
عکس پاساژ صدف
ساعت 21:30 اسنپ گرفتیم و به فهادان برگشتیم.(کرایه اسنپ 6500تومان) غروب موفق به دیدن "کافه هنر" نشده بودیم، بنابراین دوباره وارد کافه هنر شدیم. در طبقه همکف دو مغازه دارد که در یکی صنایع دستی و در دیگری حنا و صابون و...عرضه میشود. در طبقه بالا چند اتاق و حیاط که در واقع بام همکف است قرار دارد. داخل حیاط و اتاق ها میتوان نشست. از بام دوم کافه نمای بافت قدیم و مسجد جامع و بادگیرها دیده میشود.
عکس کافه هنر
عکس فروشگاه کافه هنر
عکس فروشگاه کافه هنر
عکس کافه هنر
عکس کافه هنر
عکس کافه هنر
نهار را دیر خورده بودیم و میل به غذا نداشتیم. هوا سرد بود، داخل یکی از اتاق ها نشستیم و دمنوش و کیک سفارش دادیم. مزه و قیمت ها خوب بود اما تنوع منو خیلی کم بود. مدتی نشستیم و گپ زدیم و ساعت 30 دقیقه بامداد به هتل برگشتیم.
عکس کافه هنر
عکس کیک و دمنوش
عکس حیاط هتل
پنجشنبه 16 آبان 98
صبح بعد از صرف صبحانه ی متنوع هتل ساعت 9 وارد محله قدیم شدیم تا از بناهای اطراف هتل دیدن کنیم.
عکس رستوران هتل
عکس رستوران هتل
کنار "زندان اسکندر" فروشگاه صنایع دستی یزد قرار دارد. انواع ظروف سفالی و پارچه های دست دوز و لباس و نمادهای چوبی شهر یزد در این فروشگاه ارائه میشود.
عکس فروشگاه
سپس به "زندان اسکندر" یا همان "مدرسه ضیائیه" رفتیم (بلیط ورودی 4000تومان)
"زندان اسکندر" در حقیقت مدرسه‌ای است با حدود ۱۰ قرن قدمت که در مجاورت بقعه دوازده امام واقع شده است. در ساخت این بنای عظیم تاریخی، از هیچ نوع تزئینات کاشیکاری استفاده نشده است. به نظر می‌رسد تنها از خشت خام برای ساخت عمارت مدرسه بهره برده باشند. گنبد از چهار دیوار بلند که طول هر یک از ضلع‌های آن به ۸.۸ متر می‌رسد، تشکیل شده است. ارتفاع گنبد این بقعه به ۲۰ متر می‌رسد و دارای گچبری‌های و تزئینات زیبائی با آبرنگ طلائی و لاجوردی بوده که بخش اعظم آن از بین رفته است. از بخشهای این بنا میتوان به وجود چاهی با قطری حدود ۴ متر در وسط حیاط این مدرسه اشاره نمود که به سردابی به عمق حدود ۷ متر منتهی می‌گردد.
عکس زندان اسکندر
عکس حیاط زندان اسکندر
عکس گنبد خانه زندان اسکندر
عکس گنبد خانه زندان اسکندر
عکس زندان اسکندر
عکس سرداب زندان اسکندر
عکس سرداب زندان اسکندر
سفال، زیور آلات مسی، کاشی های شیشه ای با کاربردهای مختلف و... همگی ساخت دست هنرمندان یزدی در حجره های زندان(مدرسه) به فروش میرسید. در یکی از اتاق ها جوان معلولی بود که با گواش و رنگ روغن نقاشی های زیبایی میکشید و به کمک مادرش به فروش میرساند. از این هنرمند یک تابلو خریدم.
عکس دستگاه پارچه بافی
عکس صنایع دستی
عکس یکی از حیاط های زندان اسکندر
عکس صنایع دستی
عکس نقاشی
در ادامه بازدید ها به "هتل فهادان" رفتیم.(ورودی 5000تومان) این هتل نیز خانه قدیمی بوده و به هتل تغییر کاربری داده است. ساختمان هتل از سه حیاط اصلی، نارنجستان، عمارت کلاه فرنگی و سه بادگیر زیبا، تالار بزرگ، چاه خانه، سرداب و هشتی و دربند، پشت بامی بزرگ که مشرف به بافت تاریخی یزد است، تشکیل‌شده است و دارای حوض آب، حیاط سنتی و اتاق هایی با شیشه هایی رنگی می باشد. پشت بام هتل نیز چشم انداز زیبائی از بافت تاریخی شهر یزد را به نمایش می گذارد.
عکس هتل فهادان
عکس پارچه قدیمی پوشش حیاط هتل فهادان
عکس هتل فهادان
عکس هتل فهادان
عکس هتل فهادان
عکس هتل فهادان
عکس هتل فهادان
عکس هتل فهادان
عکس هتل فهادان
عکس بناهای اطراف از بام هتل فهادان
خورشید خودنمایی میکرد و هوا گرم شده بود، به بازدید از "خانه لاریها" رفتیم.( ورودی 4000تومان) این خانه هم جزو خانه های قدیمی یزد بوده و مربوط به دوره ی قاجار است. از نکات برجسته و مهم در معماری به کار رفته‌ی خانه‌های قدیمی استان یزد، میتوان از نحوه‌ی طراحی آن نام برد که بیشترین سایه و فضای خنک را در تابستان‌های گرم و کویری این استان برای اعضای آن به ارمغان می‌آورد. همچنین محرمیت در این خانه ها به شکل مطلوبی رعایت شده است. خانه‌ی لاریها از یک حیاط بزرگ و یک حیاط کوچک و مجموعه‌ای از ایوان‌ها، تالارها، اتاقها و یک سر در و هشتی ساخته شده است. هشتی در فاصله‌ای بین دو حیاط تعبیه شده است که به هر دو حیاط دسترسی دارد. در بخش شمال شرقی عمارت، قسمت جداگانه‌ای وجود دارد که از یک حیاط کوچک و یک اتاق تشکیل شده است به گونه‌ای که با استفاده از ورودی کاملا مستقل، میتوان از این حیاط به بیرون از عمارت رفت. درهای ساخته شده در این بنا، پنجره‌ها، اتاقهای آئینه کاری و نقاشی شده و همچنین ارسی‌های تعبیه شده در آن، نمونه‌های زیبا و فوق‌العاده‌ای از خانه‌های اشرافی و اعیانی قرن ۱۳ هجری شمسی محسوب میشود.
عکس خانه لاریها
عکس خانه لاریها
عکس خانه لاریها
عکس خانه لاریها
عکس خانه لاریها
در اینجا هم چند اتاق خانه را به فروشگاه صنایع دستی اختصاص داده اند.
عکس فروشگاه
عکس فروشگاه
عکس فروشگاه
سپس پیاده به میدان امیر چخماق رفتیم تا از "موزه ی آب" دیدن کنیم.
عکس کوچه
عکس بادگیر
عکس کوچه های فهادان
عکس کوچه های فهادان
عکس کوچه های فهادان
عکس مسجد جامع در روز
عکس برج ساعت در روز
ساعت 12:15 وارد موزه شدیم.( بلیط ورودی 5000تومان) این موزه در یکی از خانه های قدیمی یزد قرار گرفته و در آن می توان با تاریخ چند هزار ساله ی آب در این منطقه آشنا شد. نکته ی جالب این موزه، گذشتن یک رشته قنات قدیمی از میان آن است؛ این قنات روزگاری آب مورد نیاز مردم یزد را تامین می کرد. جمعیت زیادی داخل موزه بودند، به همین دلیل عکاسی سخت بود.
عکس موزه آب
عکس موزه آب
عکس موزه آب
عکس موزه آب
عکس موزه آب
عکس موزه آب
عکس موزه آب
ساعت 13 به سمت دیگر میدان رفتیم تا از "مسجد امیر چخماق" دیدن کنیم اما در مسجد بسته بود. از مغازه داری سوال کردیم، گفتند در مسجد را از ساعت 13 تا 17 می بندند.
عکس آب انبار 5 بادگیر در روز
عکس میدان امیر چخماق درروز
عکس مسجد امیر چخماق
بنابراین وارد بازار خان در سمت دیگر میدان شدیم. اکثر مغازه ها تعطیل بودند. خواستیم وارد "مدرسه ی خان" شویم اما اجازه ندادند. این مدرسه امروزه به حوزه علمیه اختصاص داده شده است.
عکس مدرسه خان
عکس مدرسه خان
عکس مدرسه خان
نزدیک مدرسه ی خان و در داخل بازار، هتل و رستوران "ملک التجار" قرار دارد. برای صرف نهار وارد رستوران شدیم. حیاط را توسط پارچه سرپوشیده کرده اند و تخت و میز ها را در اطراف حوض وسط حیاط قرار داده اند. فضا خیلی دلچسب و آرامش بخش بود. رستوران شلوغ بود و مدت زیادی طول کشید تا غذایمان حاضر شد. قیمتها به نسبت کیفیت غذا و سرویس دهی کمی بالا بود.
عکس رستوران
عکس دالان ورود به رستوران
عکس رستوران
عکس فضای زیر زمین رستوران
عکس فضای زیر زمین رستوران
عکس غذا( کوفته یزدی و کشک بادمجان)
میخواستیم از حمام خان دیدن کنیم اما به دلیل تاخیر در آماده شدن غذا موفق به انجام این کار نشدیم. ساعت 14:30 با اسنپ به "باغ دولت آباد" رفتیم.(کرایه اسنپ 6000 تومان و بلیط ورودی باغ 5000تومان) طرح باغ دولت آباد یکی از اصیل ترین و بدیع ترین طرح های باغ رسمی ایرانی است. باغ دولت آباد در یزد در اواخر دوره افشاریه و در سال ۱۱۶۰ ه.ق توسط محمد تقی خان بافقی معروف به (خان بزرگ) که وی سرسلسله خاندان خوانین یزد بود احداث گردید. مرحوم محمدتقی خان ابتدا قناتی به طول ۶۵ کیلومتر را احداث نمود و آب را از مهریز به یزد و محل کنونی باغ دولت‌آباد رساند و سپس مجموعه حکومتی (دارالحکومه) خود را بنا کرد. این باغ با مساحتی درحدود 70هزار مترمربع شامل ساختمان‌ها، حوض‌ها و آبنماهای بسیاری بوده که در فضای بین آنها درختان میوه زینت بخش محیط بوده‌اند. این باغ به دو قسمت کلی اندرونی و بیرونی (جلوخان) تقسیم میشود.
بخش اندرونی شامل: ساختمان های هشتی(بادگیر تابستانه) بهشت آئین (زمستانه) حرمخانه(حرمسرا) مطبخ (آشپزخانه) اتاقهای خدمه، اصطبل های تابستانه و زمستانه، درشکه خانه و یک برج دیده بانی و آب انبار خصوصی است.بخش اندرونی محل سکونت حاکم بوده است.
بخش بیرونی (جلوخان) شامل: ساختمان های تالارآئینه، تهرانی، ساختمان سردر اصلی، دو بازارچه، دو برج دیدبانی، آب انبار عمومی و دیوانخانه است. فضای باغ خیلی دیدنی و آرامش بخش و دل کندن از آن سخت بود.
عکس باغ دولت آباد
عکس باغ دولت آباد
عکس باغ دولت آباد
عکس باغ دولت آباد
عکس باغ دولت آباد
عکس باغ دولت آباد
عکس باغ دولت آباد
عکس باغ دولت آباد
عکس فضاهای داخلی باغ دولت آباد
عکس فضاهای داخلی باغ دولت آباد
عکس فضاهای داخلی باغ دولت آباد
عکس فضاهای داخلی باغ دولت آباد
برای خرید شیرینی های سوغات یزد چند فروشگاه معروف وجود دارد. یکی از آنها حاج خلیفه رهبر است که در میدان امیر چخماق میباشد. "حاج خلیفه" لقب شیرینی پزهای یزد است. ما از یک دوست یزدی پرسیدیم و "شیرینی سنتی یزد" را معرفی کرده بود. در مسیر رفت به باغ، تابلوی این فروشگاه را دیدم بنابراین تصمیم گرفتیم سوغاتی ها را از این مکان خریداری کنیم. ساعت 16:30 با اسنپ به فروشگاه رفتیم و بعد از خرید شیرینی، دوباره با اسنپ به هتل بازگشتیم. راننده ی اسنپ کورد بود و به رسم مهمان نوازی کرایه دریافت نکرد.
عکس شیرینی سنتی یزد
عکس شیرینی سنتی یزد
عکس شیرینی سنتی یزد
کمی استراحت کردیم و ساعت 19 به قصد خرید صنایع دستی به بازار نزدیک مسجد جامع و خیابان مسجد جامع رفتیم. ساعت 20 با اسنپ به "کوچه مازاریها" رفتیم که یکی از راننده های تاکسی توصیه کرده بود از آن دیدن کنیم. مسیر طولانی بود. مازاري ها' كوچه اي قديمي در خيابان آيت الله كاشاني يزد است که پس از مرمت و بازسازي، عنوان نخستين گذر فرهنگ و هنر كشور را دارد. واژه "مازاري" از ريشه "ماز" به معني چرخ و نورد گرفته شده و مازاري ها در حقيقت، كارخانه و يا آسياب هايي هستند كه در آنها چيزي را مي سايند.
مازاري ها در يزد عمدتا مراكز حناسابي بوده است. ساعت 20:40 رسیدیم. اما اکثر مغازه ها تعطیل بودند و فقط 2 عطاری باز بود.
عکس کوچه مازاریها
عکس کوچه مازاریها
عکس کوچه مازاریها
هوا خیلی سرد بود. کافه ای در کوچه قرار داشت وارد شدیم تا چیزی بخوریم. قبل از ورود به کافه، فضایی وجود داشت که در آن سنگ آسیاب و کیسه های حنا دیده میشد. از صاحب کافه سوال پرسیدیم و در مورد حنا و حناسابی اطلاعاتی به ما داد. برگ حنا از استان های سیستان و بلوچستان و کرمان تهيه و در مازاري هاي يزد ساييده، فرآوري و بسته بندي مي شود. برای فرآوری حنای مرغوب، حنا نباید نور و رطوبت و حرارت ببیند. به همین دلیل به شهرهایی مثل یزد انتقال داده میشود. كارگاه هاي مازاري اغلب فضاي تاريكي دارد و نور اندكي از دريچه اي كوچكي از سقف به داخل اين كارگاه ها میتابد، سكويي به بلندي حدود نيم متر وجود دارد كه سنگ بزرگ گردي بر روي آن قرار گرفته و وسيله چوبي كه به آن متصل است، توسط موتور مي چرخد و حنای بین سنگ و سكو را آسياب مي كند. توضیحات در فیلم گفته شده است.
عکس آسیاب
عکس عطاری
فیلم توضیح آسیاب
ابتدای کوچه فضای سبز کوچکی بود که با قابهای عکس، مجسمه و گلدانهایی به شکل دوچرخه تزیین شده بود.
عکس فضای سبز اول کوچه
عکس فضای سبز اول کوچه
کافه تازه تاسیس بود و منوی آن نبود، تصمیم گرفتیم برای شام به فهادان برویم. با اسنپ به فهادان رفتیم (کرایه اسنپ 6000تومان) خریدها را در هتل گذاشتیم و به قسمتهای دیگر بافت که تاکنون ندیده بودیم رفتیم. کوچه پس کوچه های یزد حال و هوای خوبی دارد و سکوت و آرامش شب زیبایی ها را دو چندان کرده بود.
عکس کوچه ها
عکس کوچه ها
عکس کوچه ها
عکس کوچه ها
عکس کوچه ها
ساعت 22:40 برای صرف شام "کافه کاریزما" را که در مسیرمان بود انتخاب کردیم. کافه، فضای نشستن هم داخل و هم در بام دارد. با وجود سرمای شدید بام را انتخاب کردیم و با دیدن کرسی های ذغالی روی تخت ها از انتخابمان خوشحال شدیم. از بام زیبای اینجا هم مسجد جامع دیده میشد. من کیک و قهوه یزدی سفارش دادم و دوستانم کله جوش، هر دو در سرمای کویر خیلی چسبید. ساعت 00:20 به سختی از کرسی های گرم دل کندیم و به هتل باز گشتیم.
عکس کافه کاریزما
عکس کافه کاریزما
عکس کافه کاریزما
عکس کافه کاریزما
عکس کافه کاریزما
عکس کافه کاریزما
عکس کله جوش
جمعه 17 آبان 98
ساعت حدود 7 صبح برای دیدن مسجد جامع و نورهایی که از هورنو ها وارد مسجد میشود از هتل خارج شدیم. هوا خنک بود و ابرهای زیبایی سراسر آسمان را زیباتر کرده بودند. مسجد خلوت و مناسب عکاسی بود. حدود 1.5 ساعت منتظر ورود نور کامل خورشید بودیم. اما به دلیل وجود ابرها حجم نور کم بود.
عکس مسجد جامع
عکس مسجد جامع
عکس مسجد جامع
عکس مسجد جامع
عکس نمونه ای از تزیینات مسجد جامع
عکس مسجد جامع
عکس مسجد جامع
عکس مسجد جامع
عکس مسجد جامع
عکس مسجد جامع
در راه بازگشت به هتل از خلوتی و سکوت کوچه ها و هوای خنک صبحگاهی نهایت لذت را بردیم.
فیلم کوچه های فهادان
بعد از صرف صبحانه، وسایل مان را جمع کردیم و هتل را تحویل دادیم و با ماشین دربستی که روز قبل هماهنگ کرده بودیم به "آتشکده ی زرتشتیان یزد" رفتیم.(کرایه ماشین 10 ساعت دراختیار 400هزارتومان) در مسیر میدان معروف "مارکار" و "ساعت مارکار" را دیدیم. ساعت مارکار که با نام ساعت فردوسی نیز شناخته می شود، با پلان مربع و 4 متر ارتفاع، متشکل از سه بخش است: پایه، بدنه ی برج و کلاهک بالای برج. بدنه ی خارجی ساعت از مصالح سیمانی ساخته شده است. به گفته ی محققان محل قرار گیری این ساعت مرکز ایران می باشد. از لحاظ مختصات جغرافیایی، شهر یزد و میدان مارکار (دقیقا محلی که ساعت مارکار در آن واقع شده)، نقطه ی وسط ایران است.
عکس مارکار
عکس مارکار
در"آتشکده زرتشتیان" ابتدا وارد حیاط بزرگی شدیم که یک آب نما در وسط آن قرار دارد. ساختمان آتشکده با چند پله از حیاط جدا میشود. آتش مقدس درون مجمر بزرگی از جنس برنز است و شخصی به نام «هیربد» مسئول روشن نگه داشتن آن میباشد. بازدید کنندگان این آتشکده می توانند این آتش همیشه فروزان را از پشت شیشه ببینند. آتشی که درون این آتشکده میسوزد، بیشتر از ۱۵۰۰ سال روشن مانده است. ( بلیط ورودی آتشکده 4000تومان).
عکس آتشکده زرتشتیان
عکس آتشکده زرتشتیان
عکس آتشکده زرتشتیان
عکس آتشکده زرتشتیان
عکس آتشکده زرتشتیان
عکس آتشکده زرتشتیان
فیلم آتشکده زرتشتیان
آخرین محلی که در شهر زیبای یزد دیدیم "دخمه زرتشتیان" بود. نام دیگر دخمه زرتشتیان یزد، "برج خاموشان" و یا "برج سکوت" است که در ۱۵ کیلومتری شهر یزد، در نزدیکی منطقه ی صفائیه و روی یک کوه کم ارتفاع قرار گرفته است.(بلیط ورودی 4000تومان) این مجموعه شامل ساختمان های مختلفی است. بعد از عبور از ساختمان ها از تعداد زیادی پله بالا رفتیم تا وارد دخمه شدیم. دخمه ها در ارتفاع قرار داشته اند تا پرندگانی مثل کرکس راحت تر بتوانند به جنازه دسترسی داشته باشند. بعد از آن، استخوان های این افراد در داخل چاه گذاشته می شده است تا از آلودگی خاک جلوگیری شود. زرتشتیان در آن دوران سعی می کردند دخمه ها را در روستاها و مناطق خارج سکونت بسازند تا حتی وزش باد، مقداری از آلودگی این دخمه ها را به شهر نبرد. این دخمه ها دارای تقسیم بندی هم هستند و به سه بخش مردانه، زنانه و بچه گانه تقسیم بندی می شوند. انتهای دخمه که به دیوار چسیده است، مخصوص مردها، دایره ی میانی مخصوص زن ها و و نوار بعد از آن هم مخصوص بچه ها بوده است. در وسط این مکان هم چاه بسیار بزرگی وجود دارد که در واقع همان محل دفن استخوان ها بوده است.
عکس دخمه زرتشتیان
عکس دخمه زرتشتیان
عکس دخمه زرتشتیان
عکس دخمه زرتشتیان
عکس دخمه زرتشتیان
عکس دخمه زرتشتیان
عکس دخمه زرتشتیان
عکس دخمه زرتشتیان
عکس قبرستان کنونی زرتشتیان که بازدید از آن ممنوع شده
ساعت حدود 12 به سمت "میبد" حرکت کردیم.
"میبد" شهری در شمال استان یزد است که در مرکز جغرافیایی ایران واقع شده‌است. این شهر دومین مرکز شهری و تجاری استان یزد محسوب میشود و به واسطه بافت تاریخی ارزشمند خود معروف شده و بسیاری از نقاط شهر در فهرست آثار تاریخی ایران به ثبت رسیده‌است.
ساعت 12:40 وارد شهر شدیم و مستقیم به دیدن "نارین قلعه" رفتیم.(بلیط ورودی 4000تومان). نارین قلعه‌ی میبد یزد، یکی از بناهای تاریخی و باشکوه ایران کهن در دوران ساسانی است. در ابتدای ظهور اسلام نیز از ارزش و اهمیت بسیاری برخوردار بوده است. میتوان از آن به عنوان مکانی مستحکم و غیرقابل نفوذ در مقابل دشمنان و بیگانگان یاد کرد. از نکات جالب و قابل توجهی که در مورد این مکان باشکوه وجود دارد، وجود شبکه‌های زیرزمینی قابل تردد است که طراحان و معماران آن دوران، آنها را برای تدارک و تهیه‌ی مایحتاج زندگی افراد احداث کرده‌اند. میبد در آذر ماه سال 97 به عنوان شهر جهانی زیلو انتخاب شد. یک فرش بزرگ از کاشی با نقش زیلو که نماد شهر میبد است، در محوطه ی جلوی قلعه گسترده شده است. از فضای بالای قلعه شهر میبد دیده میشود و عده زیادی مشغول عکاسی بودند.
عکس نارین قلعه
عکس نارین قلعه
عکس نارین قلعه
عکس نارین قلعه
عکس نارین قلعه
عکس نارین قلعه
عکس کاشی طرح زیلو
عکس میبد بر فراز نارین قلعه
عکس میبد بر فراز نارین قلعه
عکس میبد بر فراز نارین قلعه
ساعت 13:45 به دیدن "برج کبوتر خانه" میبد رفتیم. (بلیط ورودی 4000تومان). این بنای استوانه ای با چهار هزار لانه ی کبوتر از جاذبه های شهر میبد می باشد. در گذشته مردم از این بناها برای جمع آوری کود کبوترها و دیگر پرندگان استفاده می کردند. کود حاصله را در مزارع کشاورزی و در صنایعی همچون دباغی، چرم سازی و همچنین باروت سازی استفاده می نمودند.
عکس کبوترخانه
عکس کبوترخانه
عکس کبوترخانه
عکس کبوترخانه
عکس کبوترخانه
عکس کبوترخانه
ساعت 14:30 برای صرف نهار به رستورانی که راننده معرفی کرد رفتیم. رستوران "عمارت مادری" که از خانه های قدیمی میبد بوده و به رستوران تبدیل شده است. مانند اکثر خانه هایی که دیدیم حیاط را توسط پارچه ضخیمی مسقف کرده اند و به غذاخوری تبدیل شده است. رستوران با صفا و جذاب بود. در بعضی اتاق ها نقاشی های دیواری قدیمی دیده میشد. کیفیت غذا خوب بود اما قیمت ها بالا بود و غذا سرد شده بود.
عکس رستوران
عکس رستوران
عکس رستوران
عکس رستوران
عکس غذا
ساعت 16:15 از "یخچال" قدیمی میبد بازدید کردیم.(بلیط ورودی 3000تومان). این یخچال با قدمتی که به پیش از دوره قاجار (احتمالا صفویه) می رسد یکی از معدود یخچال های به جای مانده در استان یزد است که از خشت و گل ساخته شده است. این یخچال یک مخزن گنبدی شکل، یک استخر و یک دیوار بلند یا حصار دارد. موقعیت این دیواره بلند طوری است که در طول روز، سایه این دیوار روی استخر این یخچال ها قرار می گرفت و مانع گرم شدن آب داخل استخر می شد، در مرحله بعد یخی را که در فصل زمستان در استخر بوجود می آمد خرد می کردند و در خزانه ذخیره می کردند تا در فصل گرما از آن استفاده کنند.
عکس یخچال
عکس یخچال
عکس یخچال
عکس یخچال
عکس یخچال
روبروی یخچال میبد، در سمت دیگر خیابان "کاروانسرای شاه عباسی" و "چاپارخانه" قرار دارد. "کاروانسرای شاه عباسی" از کاروانسراهای میان راهی دوره صفویه می باشد. در وسط کاروانسرا، حیاط چهارگوش پهناوری با گوشه‌های پخ دیده میشود و پیرامون حیاط ایوانچه‌ها و حجره‌های پشت آنها قرار دارد. کاروانسرا به شیوه چهار ایوانی و با آجر ساخته شده و شامل ساباط، ایوان‌های بیرونی، هشتی ورودی، حیاط مرکزی، حوضخانه و مهتابی و چهار هشتی زیبا و فضاهای سرپوشیده، صد ایوان و اتاق و اجاق است. امروزه تعدادی از حجره ها تبدیل به غرفه فروش صنایع دستی از جمله چرم، سفال، پارچه و ... شده است.
عکس نمای کاروانسرا
عکس نمای کاروانسرا
عکس آب انبار جلوی کاروانسرا
عکس هشتی ورودی کاروانسرا
عکس دالان ورودی کاروانسرا
عکس کاروانسرا
عکس کاروانسرا
عکس کاروانسرا
عکس کاروانسرا
عکس کاروانسرا
عکس کاروانسرا
هوا تاریک شده بود که وارد "چاپارخانه" شدیم. (بلیط ورودی 2500تومان) قدمت "چاپارخانه" میبد به دوره قاجار بر می گردد و از مراکز عمده پستی و چاپاری قدیم بوده است که در مسیر راه باستانی ری کرمان و در کنار کاروانسرای میبد احداث شده است.
وظیفه چاپارخانه ها، نگهداری و تیمار تعدادی اسب و پیک تازه نفس، جهت ارسال و مبادله سریع نامه ها و امانت های مهم بوده است، چاپارخانه ها به صورت قلعه و دژ ساخته میشدند که دفاع و حفاظت از آن امکانپذیر باشد. این بنای خشتی، برج ها و دیوارهای بلند و روزنه های دیده بانی و تیر اندازی دارد و ماکت های مختلف انسان و اسب های چاپار، نامه های قدیمی و وسایل مربوط به مرسولات در آن نگهداری میشود.
عکس نمای چاپارخانه و کاروانسرا
عکس چاپارخانه
عکس چاپارخانه
عکس چاپارخانه
عکس چاپارخانه
عکس چاپارخانه
عکس چاپارخانه
عکس چاپارخانه
عکس چاپارخانه
در پایان بازدیدمان از میبد، ساعت 18:15 به محل کارگاه سفال سازی میبد رفتیم و از فروشگاه سفال دیدن نمودیم.
عکس سفال
عکس سفال
جنب کارگاه مغازه "بستنی چمن3" قرار داشت. فالوده و بستنی خوشمزه ای خوردیم و راهی ایستگاه راه آهن میبد شدیم.
عکس بستنی فروشی
عکس فالوده بستنی
مبدا اولیه قطار از یزد بود و ساعت 20:30 حرکت میکرد. حدود 2 ساعت در ایستگاه قطار نشستیم. ساعت 21:30 سوار قطار شدیم و ساعت 5:30 صبح وارد تهران شدیم. تا روشن شدن هوا در ایستگاه نشستم و سپس به ترمینال غرب رفته و با اتوبوس به بیجار بازگشتم.
شهر یزد با مردم آرام و مهربان از شهرهایی است که از دیدن آن سیر نشدم. مسجد امیر چخماق، حمام خان، موزه ی آیینه، بازار مسگرها، آسیاب آبی اشکذر، روستای خرانق، چک چک یزد و ... از جمله مکانهایی است که در این سفر موفق به بازدید از آنها نشدیم. امیدوارم بتوانم در آینده ی نزدیک دوباره به این شهر زیبا، سفر کنم.
نویسنده : Sareh soltanpour
